Прызнаньне Галадамору генацыдам
Прызнаньне Галадамору генацыдам — гэта дзеяньні пэўнай палітычнай адзінкі (дзяржавы, міжурадавай арганізацыі, рэгіянальнай альбо муніцыпальнай адзінкі ў межах пэўнай дзяржавы), рэлігійнай арганізацыі альбо грамадзкай арганізацыі, якая заяўляе, што Галадамор быў актам генацыду, зьдзейсьнены сталінскім рэжымам.
28 лістапада 2006 году Вярхоўная Рада Ўкраіны прыняла Закон «Аб Галадаморы 1932—1933 гг. ва Украіне», які прызнаў Галадамор генацыдам украінскага народу.
Легальнае азначэньне «генацыд» у адпаведнасьці з Канвэнцыяй ААН «Аб прадухіленьні і пакараньні злачынстваў генацыду» 1948 г. гэта «…дзеяньні, якія зьдзяйсьняюцца з намерам зьнішчыць, цалкам ці часткова, якую-небудзь нацыянальную, этнічную, расавую ці рэлігійную групу як такую»[1]. Аўтар тэрміну «гэнацыд» і адзін з ініцыятараў вызначэньня генацыду ў юрыдычным пляне — Рафал Лемкін — лічыў Галадамор генацыдам украінскага народу[2].
Аднак ня ўсе дасьледчыкі згодныя з клясыфікацыяй Галадамору як генацыду. На іх думку, Галадамор, у адрозьненьне ад Галакосту, не прызначаўся для зьнішчэньня цэлай нацыі, ахвяры не павінны былі асабіста забівацца, а Галадамор плянаваўся і ажыцьцяўляўся на аснове палітычных разьлікаў, а не расавых ці этнічных перакананьняў.
Прызнаньне генадыду
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Галадамор ва Ўкраніне 1932—1933 гадоў афіцыйна прызналі генацыдам украінскага народу 35 дзяржаваў:[3]
Аўстралія (2003/2008[4])
Баўгарыя (2023[5])
Бэльгія (2023[6])
Бразылія (2022[7])
Ватыкан (2001[8], 2003[9])
Вялікабрытанія (2023[10])
Вугоршчына (2003[4])
Грузія (2005[4])
Італія (2023)
Ірляндыя (2022[12])
Ісьляндыя (2023[13])
ЗША (2017 прынятая рэзалюцыя, 4 жніўня 2018 пацьверджаная Сэнатам, 11 сьнежня 2018 прызнаная палатай прадстаўнікоў)[14][15][16].
Калюмбія (2007[4])
Канада (2003/2008[4])
Латвія (2008[4])
Летува (2005[4])
Люксэмбург (2023[17])
Малдова (2022[4])
Мэксыка (2008[4])
Нямеччына (2022[18])
Нідэрлянды (2023)
Парагвай (2007[4])
Польшча (2006[4])
Пэру (2007[4])
Партугалія (2017[19])
Румынія (2022[20])
Славаччына (2023)
Славенія (2023[21])
Украіна (2006)
Эквадор (2007[4])
Эстонія (1993[4])
Францыя (2023[22])
Харватыя(2023[23])
Чэхія (2022[24])
Швайцарыя (2024[25])
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Іншыя палітычныя органы:
Царквы, якія прызналі Галадамор генацыдам украінскага народа: Украінская праваслаўная царква Кіеўскага патрыярхату і Украінская аўтакефальная праваслаўная царква (ў 2018 аб’ядналіся ў Праваслаўную царкву Ўкраіны), Украінская праваслаўная царква Маскоўскага патрыярхату, Украінская грэка-каталіцкая царква, Рыма-каталіцкая Царква, Канстантынопальская праваслаўная царква.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Конвенция о предупреждении преступления геноцида и наказании за него (zakon.rada.gov.ua) (рас.)
- ^ SPEECH: «SOVIET GENOCIDE IN THE UKRAINE» (education.holodomor.ca) (анг.)
- ^ Міжнародне визнання Голодомору
- ^ а б в г д е ё ж з і к л м н Парламент Молдови визнав Голодомор геноцидом українського народу | Європейська правда (eurointegration.com.ua)
- ^ Дэпутаты абвясцілі Галадамор ва Украіне генацыдам (баўг.)
- ^ Belgium's House of Representatives recognises Holodomor as genocide of Ukrainians (анг.)
- ^ The upper house of the Brazilian parliament has recognized the Holodomor as an act of genocide. | National Museum of the Holodomor-Genocide (holodomormuseum.org.ua)
- ^ Encontro do Santo Padre com os Representantes da Política, Cultura, Ciência e Indústria (італ.)
- ^ Mensagem do Papa João Paulo II (італ.)
- ^ Парламент Британії визнав Голодомор геноцидом українського народу | Європейська правда (eurointegration.com.ua)
- ^ Парламент Уельсу визнав Голодомор геноцидом українського народу | Європейська правда (eurointegration.com.ua)
- ^ Ireland’s Senate recognizes Holodomor of 1932—1933 in Ukraine as genocide (ukrinform.net)
- ^ Ісландія визнала Голодомор геноцидом українського народу (укр.)
- ^ У Вашингтоні прийняли резолюцію, яка визнає Голодомор геноцидом // «Українська правда», 23 травня 2017
- ^ Сенат США визнав Голодомор геноцидом українського народу (укр.) Праверана 2018-10-04 г.
- ^ H.Res.931 — Expressing the sense of the House of Representatives that the 85th anniversary of the Ukrainian Famine of 1932—1933, known as the Holodomor, should serve as a reminder of repressive Soviet policies against the people of Ukraine.
- ^ Luxembourg recognizes Holodomor as genocide against Ukrainians (kyivindependent.com)
- ^ Німеччина визнала Голодомор геноцидом. Як це допоможе Україні перемогти у війні — BBC News Україна
- ^ Парламент Португалії визнав Голодомор в Україні геноцидом, 2017-03-03 Європейська правда
- ^ Romania recognizes Holodomor of 1932—1933 in Ukraine as genocide (ukrinform.net)
- ^ Парламент Словенії визнав Голодомор геноцидом українського народу | Європейська правда (eurointegration.com.ua)
- ^ France recognizes Holodomor as genocide against Ukrainians (kyivindependent.com)
- ^ Plenković: Vlada podržala inicijativu sabora da se Holodomor proglasi genocidom (nova.rs)
- ^ The Czech Republic recognized the Holodomor of 1932—1933 as genocide in Ukraine | National Museum of the Holodomor-Genocide (holodomormuseum.org.ua)
- ^ Швейцарія визнає Голодомор геноцидом - Національна рада засудила Голодомор 1932-33 років - ZN.ua
- ^ Європарламент визнав Голодомор геноцидом українського народу | Європейська правда (eurointegration.com.ua)
- ^ ПАРЄ визнала Голодомор геноцидом | Європейська правда (eurointegration.com.ua)