Начка Гінівілавіч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
(Перанакіравана з «Начка Гінвілавіч»)
Начка Гінівілавіч

Герб «Даліва»
Асабістыя зьвесткі
Памёр па 1455
Бацькі Гінівіл
Жонка Ганна Багдана
Дзеці Андрэй, Міхал, Якуб, Ян, Мікалай

Начка Гінівілавіч (у каталіцтве Пётар; ? — па 1455) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, староста берасьцейскі (1433—1446), намесьнік віцебскі (1452), кашталян троцкі (1452—1455). На Гарадзельскай уніі прыняў герб «Даліва».

Магчыма, меў уладаньні каля Жосьля, таксама меў дом у Вільні. Ад вялікіх князёў атрымаў шматлікія маёнткі на Падляшшы.

Імя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Начка (Наць, Нацко, Начко) паходзіць ад старагерманскага naþ 'міласьць' і адпавядае германскаму імю Natto (Naze)[1].

Формы імя ў гістарычных крыніцах: cum Naczkone[2], Naczko[3], Naczkonem[4] (2 кастрычніка 1413 году); Naczkonis Ginywilowicz (1 верасьня 1431 году)[5]; Naczus Gynivilowicz (15 кастрычніка 1432 году)[6]; Naczkonis Gynivilowicz Brestensis [tenutariorum] [sigilla] (20 студзеня 1433 году)[7]; Naczkone Capitaneo Brestensis (1441 год)[8]; Petrus Nacz, Onacz(ko), Наць Кгинивилович[9].

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Зь літоўскага баярскага роду, сын Гінівіла, старосты троцкага. Быў у сваяцтве зь Пятром Лелюшам.

Быў старостам берасьцейскім у 1433—1446 гадох, намесьнікам віцебскім у 1452 годзе, кашталянам троцкім у 1452—1455 гадох. Існуюць зьвесткі пра тое, што за Вітаўтам і Жыгімонтам Кейстутавічам быў старостам дарагічынскім. У 1440 годзе падтрымаў Міхала Жыгімонтавіча. У 1446 і 1453 гадох браў удзел у пасольствах у Польшчу.

У шлюбе з Ганнай Багданай, дачкой Карэйвы, меў сыноў Андрэя, Міхала, Якуба, Яна і Мікалая.

Фундаваў касьцёл у Жосьлях[10].

Мова і культура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўныя артыкулы: Ліцьвіны і Русіны

Да акту Троцкай уніі (1433 год) прывесіў пячаць з рускім надпісам[11][12]:

НАЧКА КГЕВИЛОВ[И]ЧА П[Е]Ч[А]ТЬ

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 24.
  2. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 54.
  3. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 57.
  4. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 70.
  5. ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135.
  6. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 81.
  7. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 94.
  8. ^ Собрание древних грамот и актов городов: Вильны, Ковна, Трок, православных монастырей, церквей и по разным предметам: Ч. 1. — Вильно, 1843. С. 10.
  9. ^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 237.
  10. ^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 238.
  11. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 91.
  12. ^ Лихачёв Н. П. Материалы для истории Византийской и русской сфрагистики // Труды музея палеографии. Ч. 2. — Л, 1930. С. 239.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]