Літаратурна-мастацкі стыль

Асноўны артыкул: Стыль (мова)

Літарату́рна-маста́цкі стыль — адзін з асноўных функцыянальных стыляў мовы, што ўтвараецца сыстэмай моўных сродкаў мастацкае літаратуры ў яе галоўных радох — эпасе, лірыцы, драме.

Гэты стыль ўзьдзейнічае на ўяўленьне, псыхіку й пачуцьці чытача, перадае думкі й пачуцьці аўтара, выкарыстоўвае ўсё багацьце лексікі, магчымасьці розных стыляў, характарызуецца вобразнасьцю, эмацыянальнасьцю мовы.

Функцыі мастацкага стылю

Функцыя:

1. Эстэтыкі. У мастацкім творы слова ня толькі нясе пэўную інфармацыю, але й служыць для эстэтычнага ўзьдзеяньня на чытача пры дапамозе мастацкіх вобразаў.
2. Узьдзеяньня. Чым ярчэй і праўдзівей вобраз, тым мацней ён узьдзейнічае на чытача.
3. Камунікацыі Праз сымбалі й вобразы аўтар імкнецца выказаць свае думкі, пачуцьці й эмоцыі.

Характарыстыка мастацкага стылю

Фанэтыка-стылістычная характарыстыка

• Шырока выкарыстоўваюцца мнагазначныя словы, каб зь іх дапамогай можна было ўкладваць у апавяданьне схаваны сэнс.
• Дапушчальна неадпаведнасьць у вымаўленчай норме некаторых словаў:
  

	У калёсы запрагліся Лебедзь ды Шчупак і Рак; З усіх сіл вязьці́ ўзяліся. Дый ня зрушаць воз ніяк.
—«Лебедзь, Шчупак і Рак», Іван Крылоў, у перакладзе Янкі Купалы

• Аўтарская сваеасаблівасьць стылю, якая выяўляецца ў кампазыцыйных асаблівасьцях пабудовы тэксту, мове герояў.

Апісаньне

У мастацкім стылі назіраецца глыбокае ўзаемадзеяньне ўсіх стылістычных рэсурсаў, дапускаецца ўключэньне элемэнтаў і фрагмэнтаў іншых функцыянальных стыляў.

Для мастацкага стылю характэрна мэтафарычнасьць, вобразнасьць адзінак розных моўных узроўняў, экспрэсіўнасьць, узьнёсласьць. У ім часта ўжываюцца розныя вобразна-выяўленчыя сродкі (эпітэты, параўнаньні, увасабленьні, гіпэрбалы, літоты, перыфразы) і стылістычныя фігуры (анафара, эпіфара, антытэза, інвэрсія і інш.), якія дапамагаюць стварыць яркія мастацкія вобразы, даваць больш дэталёвае апісаньне зьяў і фактаў рэчаіснасьці, моўную характарыстыку пэрсанажаў.

У мастацкім стылі выкарыстоўваюцца ня толькі літаратурныя, а й пазалітаратурныя моўныя сродкі (прастамоўная лексыка, жаргон, дыялектызмы й інш.), якія ўжываюцца не ў іх першаснай функцыі, а ў эстэтычнай.

Кожны моўны сродак у мастацкім творы матываваны зьмястоўна й стылістычна.

Разнавіднасьці

Разнавіднасьці мастацкага стылю:

• паэтычная мова
• мова мастацкай прозы й драматургіі.

Вылучаюць індывідуальныя стылі асобных пісьменьнікаў, мова якіх характарызуецца асаблівасьцямі экспрэсіўнага адбору словаў, фразэалёгіі, сынтаксічных канструкцыяў і марфалягічных рысаў і зьяўляецца прыватным праяўленьнем агульных заканамэрнасьцяў.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугаджары. — 544 с. — ISBN 985-11-0169-9