Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў (Нясьвіж)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў, да 1873 г.
Краіна	Беларусь
Места	Нясьвіж
Каардынаты	53°13′07.20″ пн. ш. 26°40′49″ у. д. / 53.218667° пн. ш. 26.68028° у. д. / 53.218667; 26.68028Каардынаты: 53°13′07.20″ пн. ш. 26°40′49″ у. д. / 53.218667° пн. ш. 26.68028° у. д. / 53.218667; 26.68028
Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў — помнік архітэктуры XVII ст. у Нясьвіжы. Знаходзіўся ў цэнтры места, на Рынку^[a]. Твор архітэктуры барока.

Комплекс складаўся з касьцёла і кляштарнага корпусу. У другой палове XIX ст. расейскія ўлады часткова зруйнавалі касьцёл дзеля перабудовы пад настаўніцкую сэмінарыю. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады дашчэнту зьнішчылі помнік архітэктуры.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1672 годзе падчашы смаленскі Б. Баканоўскі і князь М. К. Радзівіл фундавалі ў Нясьвіжы кляштар дамініканаў. У 1680 годзе скончылася будаваньне мураванага касьцёла.

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Нясьвіж апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. Да 1835 году пры кляштары дзейнічала школа, у якой навучаўся Людвік Кандратовіч (Уладзіслаў Сыракомля).

Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1873 годзе расейскія ўлады ліквідавалі кляштар і зачынілі касьцёл, будынкі якіх неўзабаве перарабілі пад настаўніцкую сэмінарыю.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зьнішчылі помнік архітэктуры.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл — помнік архітэктуры барока. Гэта была 3-нэфавая 2-вежавая базыліка ў выглядзе выцягнутага прастакутнага аб’ёму, накрытага 2-схільным дахам. Сьцены праразаліся 12 вялізнымі аконнымі праёмамі.

Нэфы і апсыда перакрываліся скляпеньнямі, размаляванымі мастаком Юзэфам Ксавэрам Гескім. Інтэр’ер аздаблялі высокамастацкі амбон і 11 алтароў, выкананых у тэхніцы стука. Пад касьцёлам была вялізная крыпта.

Кляштар[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Да касьцёла далучаўся 2-павярховы кляштарны корпус^[1].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычная графіка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Старая графіка
За ратушай, 1820—1836 гг.
Д. Струкаў, 1863 г.
С. Гольц, 1869 г.
1920-я гг., паводле малюнку да 1873 г.

Гістарычныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Старыя здымкі
Па частковым руйнаваньні, 1900 г.
1905 г.
1907—1917 гг.
да 1911 г.

Я. Булгак, 1912—1914 гг.
1914 г.
да 1918 г.
да 1918 г.

да 1918 г.
да 1918 г.
1926 г.
1927 г.

1927 г.
1927 г.
1927 г.
1930 г.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ На гэтым месцы цяпер гатэль пад адрасам вуліца Беларуская, 7-1

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 445.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл Сьвятога Яна і кляштар дамініканаў у Нясьвіжы, Radzima.org

[1] На гэтым месцы цяпер гатэль пад адрасам вуліца Беларуская, 7-1

[2] Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 445.

[a]

[1]