Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў (Асьвея)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў
Краіна Беларусь
Мястэчка Асьвея
Каардынаты 56°00′49.40″ пн. ш. 28°06′46.20″ у. д. / 56.0137222° пн. ш. 28.1128333° у. д. / 56.0137222; 28.1128333Каардынаты: 56°00′49.40″ пн. ш. 28°06′46.20″ у. д. / 56.0137222° пн. ш. 28.1128333° у. д. / 56.0137222; 28.1128333
Статус Ахоўная зона
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў на мапе Беларусі
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар місіянэраў — помнік архітэктуры XVIII ст. у Асьвеі. Знаходзіцца на ўсходняй ускраіне мястэчка, каля парку. У 1937 годзе савецкія ўлады зруйнавалі касьцёл (захаваліся падмуркі). Твор архітэктуры барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Уваходзіў у палацава-паркавы ансамбль Гільзэнаў і Шадурскіх. Кляштарны комплекс складаўся з касьцёла, кляштарнага корпуса (шпіталя) і мура з брамай і званіцай. У наш час у кляштарным корпусе праводзяцца набажэнствы.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кляштар. Н. Орда, 1875—1876 гг.

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кляштар місіянэраў у Асьвеі заснаваў у першай палове XVIII ст. ваявода менскі Ян Аўгуст Гільзэн[1]. Мураваны кляштарны корпус збудавалі ў 1759 годзе[2], касьцёл — у 1765 (1782) годзе[3].

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Асьвея апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. Аднак па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1836 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1930-я гады савецкія ўлады зачынілі касьцёл, а ў 1937 годзе — зьнішчылі помнік, папярэдне яны разрабавалі частку касьцельнага начыньня, астатняе — спалілі[3]. За савецкім часам у кляштарным корпусе разьмяшчалася лякарня.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Інтэр'ер касьцёла, 1913 г.

Касьцёл[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл — помнік архітэктуры барока. Роўнічны галоўны фасад падзяляўся пілястрамі і завяршаўся фігурным франтонам з бакавымі валютамі. Асноўны аб’ём перакрыжоўваўся трансэптам.

Скляпеньні нэфа аздабляліся росьпісамі. Стукавы алтар меў абраз Сьвятога Вінцэнта. Пад касьцёлам знаходзілася крыпта з пахаваньнямі фундатараў.

Кляштар[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кляштарны корпус — помнік архітэктуры барока. Гэта П-падобны ў пляне 1-павярховы мураваны будынак, накрыты 2-схільным дахам. Роўнічныя фасад падзяляюцца прастакутнымі аконнымі праёмамі.

Плян у сярэдняй частцы калідорны, у крылах галерэйны. Зьменены ў 1928—1929 гадох, пачатковы плян часткова захаваўся ў левым крыле, пад якім знаходзяцца сутарэньні. Калідор перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем на распалубках, сутарэньні — цыліндрычнымі скляпеньнямі, у астатніх памяшканьнях столь роўная.

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 15.
  2. ^ Алісейчык У. Асвейскі манастырскі шпіталь // Архітэктура Беларусі. Энцыкл. — Менск, 1993. С. 57.
  3. ^ а б Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 385.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
  • Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  213Г000224