Генрык Вэйсэнгоф

Генрык Вэйсэнгоф
Дата нараджэньня	26 ліпеня 1859(1859-07-26)
Месца нараджэньня	Пакрыяўніс[d], Ковенскі павет, Ковенская губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	23 ліпеня 1922(1922-07-23)[…] (62 гады)
Месца сьмерці	Варшава, Польская Рэспубліка
Месца пахаваньня	Павонзкаўскія могілкі[d]
Месца вучобы	Імпэратарская акадэмія мастацтваў[d]
Занятак	маляр, genre painter, пейзажыст
Жанры	пэйзаж
Подпіс
Генрык Вэйсэнгоф у Вікісховішчы

Генрык Вэйсэнгоф (па-польску: Henryk Bonawentura Kazimierz Weyssenhoff, па-летувіску: Henrikas Veisenhofas; 26 ліпеня 1859, Пакрэўна, Ковенскі павет — 23 ліпеня 1922, Варшава) — польскі, летувіскі й беларускі мастак, жывапісец.

Біяграфія

Нашчадак старажытнага шляхецкага роду нямецкага паходжаньня гербу Лебедзь, які пасяліўся ў XVІІ стагодзьдзі ў Лівоніі. Бацька Генрыка — Уладзіслаў Вэйсэнгоф, вядомы пісьменьнік, удзельнік паўстаньня 1863 года, быў сасланы ў Сыбір. Неўзабаве маці Генрыха, Юзэфа з Быкоўскіх, зь дзецьмі паехала ўсьлед за мужам у высылку. Дзяцінства Генрык Вэйсэнгоф правёў на Урале.

Першыя лекцыі выяўленчага мастацтва Вэйсэнгоф атрымаў у высыльнага жывапісца Люцыяна Крашэўскага (брата вядомага пісьменьніка Юзэфа Крашэўскага). У 1874 годзе бацька Вэйсэнгофа быў амніставаны, з забаронай на пражываньне ў родных месцах. Сям’я пасялілася ў Варшаве.

З 1874 году ён пачаў навучацца ў клясе маляваньня ў прафэсара жывапісу Войцеха Герсана. На творчасьць маладога мастака зьвярнуў увагу жывапісец Генрык Семірадзкі, які дапамог Вэйсэнгофу паступіць у 1880 годзе ў Пецярбурскую імпэратарскую акадэмію мастацтваў. Да 1885 году вучыўся ў Пецярбурскай акадэміі. У гэты час за кампазыцыю «Транспарт параненых» яму быў прысвоены сярэбраны мэдаль і званьне мастака. У 1889 годзе выехаў у Мюнхэн, дзе стажаваўся пад кіраўніцтвам Альфрэда Кавальскага-Веруша(pl).

У 1903—1904 гадах жыў у Парыжы, пасьля чаго пасяліўся ў фамільным маёнтку(be) бацькоў у вёсцы Русаковічы Ігуменскага павету (цяпер Пухавіцкі раён Менскай вобласьці Беларусі).

У час Першай сусьветнай вайны мастак вымушаны быў пераехаць у Варшаву, дзе й памёр у 1922 годзе.

Творчасьць

Юбілейны значок аўтарства Генрыка Вэйсэнгофа, падараваны Эдварду Вайніловічу (1847—1928) сябрамі Менскага таварыства сельскай гаспадаркі ў 25-ю гадавіну працы ў таварыстве

Творчасьць зьвязана з мастацкім жыцьцём Беларусі й Польшчы.

Аўтар рэалістычных пэйзажаў, якія характарызуюцца лірычным настроем. Ён таксама выступаў, як графік і скульптар.

Заўзяты паляўнічы, Генрых Вэйсэнгоф неаднаразова адлюстроўваў на сваіх палотнах лясных зьвяроў і птушак на ўлоньні дзікай прыроды. У сядзібе ў Русаковічах трымаў свойскіх медзьведзянят, якіх таксама адлюстроўваў у сваіх працах.

Ім была створана сэрыя ілюстрацый да твораў стрыечнага брата Юзэфа Вэйсэнгофа: зборніка вершаў «Эротыка» (1911) і раману «Собаль і панна(pl)» (1913).

Карціны Вэйсэнгофа карысталіся посьпехам у крытыкаў і гледачоў, неаднаразова былі адзначаны мэдалямі на выстаўках, у прыватнасьці, сярэбраным мэдалём на выстаўцы ў Парыжы ў 1900 годзе.

Генрык Вэйсэнгоф быў сябрам варшаўскага аб’яднаньня мастакоў «Pro Arte(pl)».

Зрабіў эскізы дыплёму сельскагаспадарчай і прамысловай выстаўкі ў Менску ў 1901 годзе.

Выстаўкі

Удзельнік мастацкіх выстаў у Пецярбургу (1888, «Транспарт параненых», «Беларускія могілкі. Русаковічы»), Бэрліне (1891, «Могілкі»), Львове (1891, «Куток у Польным»), Парыжы (1901, «Сьнег»), Менску (1916, «Прадчуваньне», «Змаганьне», «Хмара», «Цішыня», «Беларускія паляўнічыя», «Паляўнічыя з сабакамі»).

Галерэя

• 
  «Поле макаў», каля 1900 г. Нацыянальны музэй у Варшаве
• 
  «Таямнічая песьня», каля 1920 г. Нацыянальны музэй у Варшаве
• 
  «Шляхецкая сцэна. Гісторыя кінжала. Гісторыя ятагана», 1891. Нацыянальны музэй у Варшаве
• 
  «Прадчуваньне», 1893
• 
  «Сьнег» альбо «Літоўскія ройсты пад сьнегам», «Стогі», 1894
• 
  «Лось на балоце», 1903
• 
  «Застылыя барвы», 1919
• 
  «Вадзяныя ліліі», 1903-1905
• 
  «Вясна», 1910-1911
• 
  «Зімовы пэйзаж». Нацыянальны музэй у Варшаве
• 
  «Беларускія могілкі ў Русаковічах», 1889. Нацыянальны музэй у Познані
• 
  «Літоўскі двор», каля 1908. На карціне паказана сядзіба ў Русаковічах і свойскія медзведзяняты Генрыка Вэйсэнгофа. Карціна страчана
• 
  Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна» Юзэфа Вэйсэнгофа
• 
  Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна» Юзэфа Вэйсэнгофа
• 
  Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна» Юзэфа Вэйсэнгофа
• 
  Ілюстрацыя да твору «Собаль і панна», на ілюстрацыі Генрык Вэйсэнгоф і Юзэф Вэйсэнгоф

Літаратура

• Aneta Pawłowska — Henryk Weyssenhoff (1859—1922). Zapomniany bard Białorusi, Wydawnictwo DiG, 2006