Гасан Канапацкі

Гасан Амуратавіч Канапацкі
25 лютага (9 сакавіка) 1878 — 11 траўня 1953(1953-05-11) (75 гадоў)
1920 г.
Месца нараджэньня	Менск, Расейская імпэрыя
Месца сьмерці	Быдгашч, Куяўска-Паморскае ваяводзтва, Польшча
Прыналежнасьць	Расейская імпэрыя (1897—1918), Польская рэспубліка (1919—1920)
Род войскаў	Артылерыя
Гады службы	1897—1920
Званьне	Палкоўнік
Частка	Полацкі кадэцкі корпус
Камандаваў	69-я артылерыйская брыгада Расейскага войска (1917— 10 траўня 1918), Беларускія аддзелы Польскага войска (22 кастрычніка 1919 — 22 траўня 1920)
Бітвы/войны	Расейска-японская вайна (1904—1905; бітва пад Ляоянам(en) 1904 г.), Першая сусьветная вайна
Узнагароды	Ордэн Сьвятой Ганны II ступені Ордэн Сьвятога Станіслава II ступені Ордэн Сьвятога Ўладзімера IV ступені
Гасан Амуратавіч Канапацкі ў Вікісховішчы

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Канапацкі.

Гаса́н Канапа́цкі (1879; Менск, цяпер Беларусь — 1953; Быдгашч, цяпер Польшча) — беларускі вайсковец, дзяяч нацыянальна-вызвольнага руху.

Сям’я

Паходзіць з шляхецкага роду татарскага паходжаньня. Сын калескага асэсара Амурата Канапацкага.

Вайсковая дзейнасьць

Скончыў Полацкі кадэцкі корпус, Пецярбурскую артылерыйскую школу імя Канстанціна (1897), удзельнічаў у расейска-японскай 1904—1905 гадоў і 1-й сусьветнай войнах. У 1917 годзе ў ранзе палкоўніка камандаваў 69-й артылерыйскай брыгадай Заходняга фронту. У час вайны быў атручаны газамі, лекаваўся й служыў у Менску ў эвакуацыйным пункце (травень-кастрычнік 1917). 10 траўня 1918, з расфармаваньнем 69-й артылерыйскай брыгады, здаў грошы й дакумэнты Маскоўскаму абласному камісару вайсковых справаў і вярнуўся ў Менск.

Грамадзка-палітычная дзейнасьць

22 кастрычніка 1919 году ўвайшоў у склад Беларускай вайсковай камісіі, быў прызначаны гетманам Беларускіх вайсковых аддзелаў.

У 1920 годзе пераехаў у Вільню. Браў актыўны ўдзел у беларускім руху: быў намесьнікам старшыні Рады старэйшых Беларускага музычна-драматычнага гуртку й сакратаром Беларускага грамадзянскага сабраньня (БГС), пасьля расколу ў БГС 21 верасьня 1924 — намесьнікам старшыні ва ўтворанай Часовай беларускай радзе (да красавіка 1925), якая супрацоўнічала з польскімі ўладамі, супрацьстаяла Беларускаму пасольскаму клюбу. У гэты час зблізіўся з Францішкам Аляхновічам, Арсенем Паўлюкевічам, Макарам Касьцевічам (Краўцовым) і быў сябрам таварыства «Беларуская хатка» ў Вільні.

На зьезьдзе Заходняе Беларусі 26—28 чэрвеня 1926 году, скліканым Часовай беларускай радай, удзельнічаў як прадстаўнік таварыства «Прасьвета». 21 лістапада 1927 — 2 красавіка 1928 кіраўнік рэдакцыі часопіса «Беларускі радны». Ад 1937 году працаваў у бухгальтэрыі Земскага банку. У 1941—1943 гадах быў старшынём бацькоўскага камітэту Беларускае гімназіі ў Вільні, пісаў фэльетоны ў «Беларускі голас».

У другой палове 1944 году ў Вільні Гасан Канапацкі быў арыштаваны НКВД і дастаўлены ў турму ў Менску. Там ён правёў амаль год. У той самы час, за дапамогу жаўнерам АК была арыштаваная і яго старэйшая дачка Тамара. Аднак у рэшце рэшт іх адпусьцілі ў 1946 годзе. У чэрвені 1946 году разам зь сям’ёй ён выехаў у Польшчу ў горад Быдгашч. Будучы моцна хворы пасьля знаходжаньня ў савецкай турме, палкоўнік Гасан Канапацкі памёр 11 траўня 1953 году. Пахаваны на камунальных могілках у Быдгашчы па вул. Кцыньскай (ul. Kcyńskа).

У 2011 годзе ў Быдгашчы была ўстаноўлена мэмарыяльная шыльда ў памяць беларускага татарына, які прысьвяціў сваё жыцьцё вольнай Беларусі.