Вісла
| Вісла | |
польск. Wisła | |
 Вісла ў месцы злучэньня з Наравам | |
| Агульныя зьвесткі | |
|---|---|
| Выток | Белая Віселка |
| Вышыня вытоку | 1106 м н. у. м. |
| Вусьце | Гданьскі заліў (Балтыйскае мора) |
| Вышыня вусьця | 0 м н. у. м. |
| Краіны басэйну | Польшча |
| Вобласьці | Малапольскае ваяводзтва |
| Даўжыня | 1047 км |
| Сярэднегадавы сьцёк | 1080 м³/с |
| Плошча басэйну | 194 424 км² |
| Месцазнаходжаньне | |
| |
| Асноўныя прытокі | |
| Левыя | Брда |
| Правыя | Вепр, Нараў, Кураўка, Сан |
Вісла (па-польску: Wisła) — галоўная і найвялікшая рака Польшчы. Таксама зьяўляецца найдаўжэйшай ракой басэйна Балтыйскага мора. Даўжыня Віслы складае 1047 км. Крыніцы ракі, Бяла Вісэлка (па-польску: Biała Wisełka) і першапачатковая (галоўная) крыніца Чарна Вісэлка (Czarna Wisełka), бяруць пачатак на вышыні 1106 м над узроўнем мора, на заходнім адхоне Баранінай Гары (па-польску: Barania Góra) у Сылескім Бэскідзе (Beskid Śląski; Заходнія Карпаты). Вісла ўпадае ў Гданьскі заліў (па-польску: Zatoka Gdańska) у 15 км на ўсход ад Гданьска. Плошча басэйну 194 424 км², зь якіх 168 699 км² плошча ў межах Польшчы. Астатнія часткі басэйну знаходзяцца ў межах Беларусі, Украіны і Славаччыны. Сама рака разьдзяляе Польшчу на дзьве часткі. Караблі ходзяць да Быдгашчу. У другой палове 20 стагодзьдзя ў сувязі з навукова-тэхнічнай рэвалюцыяй істотна пашырыўся партовы комплекс у эстуарыі Віслы[1]. У Гданьску ўздоўж Мёртвай Віслы і партовага канала разьмешчаны ўнутраны порт[2].
Выток
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вісла пачынаецца на поўдні Сылескім ваяводзтве Польшчы пры зьліцьці ракі Чорная Віселка (па-польску: Czarna Wisełka) на вышыні 1107 м і ракі Белая Віселка (па-польску: Biała Wisełka) на вышыні 1080 м на заходнім схіле Баранінай Гары, якая зьяўляецца часткай Сылезкага Бэскіду[3]. Абедзьве ракі выцякаюць з Чорнага возера (па-польску: Jezioro Czerniańskie).
Марфалёгія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Верхняя тэраса Віслы адносіцца да цокальных тэрас[4]. Субшыротныя адрэзкі Віслы і некаторых яе прытокаў заёмаюць прадаліны, утвараючы шырокія зандрава-алювіяльныя раўніны. у іх разьмешчаны горад Торунь і інш.
Населеныя пункты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Бжэшчэ
- Асьвенцім
- Кракаў
- Новэ Бжэска
- Казімеж-Дольны
- Бахатніца
- Пулавы
- Варшава
- Плоцк
- Чэрвінск над Віслай
- Торунь
- Быдгашч
- Мальбарк
Этымалёгія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Упершыню назва «Вісла» згадваецца ў працы «Прыродазнаўства» старажытнарымскага гісторыка Плініюса Старэйшага ў 77 годзе. Ён выкарыстаў жаночы варыянт «Vistula» і мужчынскі варыянт назвы «Vistillus». Слова «Vistula» мае індаэўрапейскі корань «u̯eis», які абазначае «павольна цячы»[5].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Томашевич А. В., Антипова Е. А. География мирового хозяйства : Курс лекций: В 3 ч. / Ч. 2-3, Макрогеографический анализ отраслей мирового хозяйства.. — Минск: БГУ, 2002. — С. 10. — ISBN 985-445-499-1
- ^ Молокович А. Д., Апанасович В. В. Мультимодальное транспортное сообщение в регионе «Балтийское море — Таможенный союз»: реализация потенциала. — Минск: Центр повышения квалификации руководящих работников и специалистов «БАМЭ-Экспедитор», 2014. — С. 223. — ISBN 978-985-6813-26-2
- ^ Nazewnictwo geograficzne Polski. T.1: Hydronimy. 2cz. w 2 vol.. — ISBN 8323996075
- ^ Якушко О. Ф. Основы геоморфологии. — Минск: БГУ, 1997. — С. 36. — ISBN 985-445-001-5
- ^ D.Q. Adams Encyclopedia of Indo-European Culture. — London: Fitzroy-Dearborn, 1997. — С. 207.
 |
Гэта — накід артыкула па геаграфіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |