Валянцін Янін

Валянцін Янін
	Валянцін Янін
	па-расейску: Валентин Лаврентьевич Янин
Дата нараджэньня	6 лютага 1929
Месца нараджэньня	Кіраў, РСФСР, СССР;
Дата сьмерці	2 лютага 2020 (90 гадоў)
Месца сьмерці	Масква, Расея;
Месца пахаваньня	Раждзественскія могілкі[d];
Месца вучобы	гістарычны факультэт МДУ[d] (1951);
Занятак	антраполяг, археоляг, гісторык, пэдагог
Навуковая сфэра	гісторыя, археалёгія, нумізматыка, сфрагістыка і эпіграфіка
Месца працы	гістарычны факультэт МДУ[d]; Маскоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт[d];
Сябра ў	Расейская акадэмія навук і Акадэмія навук СССР[d]
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук[d] (1963)
Навуковы кіраўнік	Artemy Artsikhovsky[d]
Вучні	Aleksandr Khoroshev[d]
Узнагароды	; Вялікі залаты мэдаль імя Ламаносава[d] (1999)

Валянцін Лаўрэнцьевіч Янін (рас. Валентин Лаврентьевич Янин; 6 лютага 1929, Вятка — 2 лютага 2020, Масква) — расейскі савецкі гісторык, археоляг. Акадэмік АН СССР (1990; сябра-карэспандэнт з 1966). Доктар гістарычных навук (1963), прафэсар (1965), загаднік катэдры археалёгіі МДУ (1978—2016). Адзін з кіраўнікоў Наўгародзкай археалягічнай экспэдыцыі^[5].

Біяграфія

Скончыў МДУ у 1951 годзе. У 1966 годзе стаў сябрам-карэспандэнтам АН СССР, у 1990 годзе — сапраўдным сбрам РАН. У 1991—2001 гадох быў сябрам Прэзыдыюму РАН, з 2001 году — дарадца Прэзыдыюму РАН.

Навуковая дзейнасьць

Упершыню ў расейскай гістарыяграфіі распрацаваў мэтадычныя прыёмы комплекснага крыніцазнаўства, якое абапіраецца на аналіз разнастайных крыніцаў: пісьмовых, археалягічных, нумізматычных і сфрагістычных матэрыялаў, помнікаў мастацтва. На аснове аналізу гэтых крыніцаў узнавіў гісторыю грашова-вагавых сыстэмаў Русі, палітычных інстытутаў і прынцыпаў фармаваньня дзяржаўнага ладу Вялікага Ноўгарада, вотчыннай сыстэмы Наўгародзкай зямлі; распрацаваў тапаграфію сярэднявечнага Ноўгараду. Першым пачаў выкарыстоўваўць берасьцяныя граматы як гістарычную крыніцу.

Разам зь лінгвістам Андрэем Залізьняком зьвярнуў увагу на тое, што нямецка-расейскі філёляг Макс Фасмэр, сябра-карэспандэнт АН СССР і аўтар найбольшага этымалягічнага слоўніка расейскай мовы, дзеля абгрунтаваньня этымалёгіі назвы Літва зь летувіскай мовы прыводзіў сфальсыфікаваную старажытнарускую форму Литъва з спасылкай на Аповесьць мінулых часоў. Аднак напраўду ў адпаведнай крыніцы — як і ў іншых старажытных рускіх крыніцах — бытуе выняткова форма Литва, што фактычна зьняпраўджвае гіпотэзу пра запазычаньне назвы Літва зь летувіскага Lietuvа^[6].

Крыніцы

^ ^а ^б Янин Валентин Лаврентьевич // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
^ https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5e373c1c9a794740f4475fd4
^ ^а ^б ^в ^г ^д Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
^ http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-57.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
^ БЭ. — Мн.: 2004 Т. 18. Кн. 1. С. 270.
^ Янин В. Л., Зализняк А. А. Новгородские грамоты на бересте. — М., 1993. С. 245.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя. — 472 с. — ISBN 985-11-0295-4

[_57713b397b3e91cd-1] а ^б Янин Валентин Лаврентьевич // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_3b5855f333ae47db-2] ttps://www.rbc.ru/rbcfreenews/5e373c1c9a794740f4475fd4

[_c815bc6a6ada4414-3] а ^б ^в ^г ^д Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

[_467b101462302c9f-4] ttp://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-57.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12

[5] БЭ. — Мн.: 2004 Т. 18. Кн. 1. С. 270.

[6] Янин В. Л., Зализняк А. А. Новгородские грамоты на бересте. — М., 1993. С. 245.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]