Валянцін Рабцэвіч
Валянцін Рабцэвіч | |
 праф. Валянцін Рабцэвіч | |
| Род дзейнасьці | нумізматыка |
|---|---|
| Дата нараджэньня | 26 лютага 1934 |
| Месца нараджэньня | в. Красная, Качэрыцкі раён |
| Дата сьмерці | 29 траўня 2008 |
| Месца сьмерці | Менск |
| Месца вучобы | |
| Занятак | гісторык, археоляг, нумізмат, калекцыянаваньне манэтаў |
| Месца працы | |
| Узнагароды | |
Валянцін Навумавіч Рабцэвіч (26 лютага 1934 в. Красная, Качэрыцкі раён — 29 траўня 2008, Менск) — беларускі гісторык, нумізмат, архэоляг. Кандыдат гістарычных навук з 1965, доктар гістарычных навук з 1995, з 1997 — прафэсар. Лічыцца адным з заснавальнікаў беларускай нумізматыкі.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Скончыў БДУ ў 1957 годзе. У 1957—1959 — супрацоўнік арганізацыйнай групы Дзяржаўнага музэю БССР. Навучаўся ў асьпірантуры Дзяржаўнага Эрмітажу СССР пад кіраўніцтвам доктара гістарычных навук І. Г. Спаскага ў 1959—1963. У 1964 пасьпяхова абараніў кандыдацкую, а ў 1995 — доктарскую дысэртацыю. З 1963 працаваў на гістарычным факультэце БДУ, напачатку выкладчыкам, з 1970 — дацэнтам катэдры гісторыі старажытнага сьвету і сярэдніх вякоў, з 1973 — катэдры архэалёгіі, этнаграфіі і дапаможных дысцыплін БДУ, з 1997 — прафэсар.
Вывучаў гісторыю грашовага звароту на землях ВКЛ і Кароны, тапаграфію манэтных скарбаў на Беларусі. Аўтар клясычных манаграфіяў «О чем рассказывают монеты», «Нумизматика Беларуси», «Российско-польские монетные эмиссии эпохи Петра I», больш за 70 навуковых прац і 300 навукова-папулярных артыкулаў у пэрыёдыцы і энцыкляпэдычных выданьнях.
На аснове ўласнай калекцыі манэт стварыў нумізматычны кабінэт БДУ. Прадстаўляў Беларусь у Нумізматычнай камісіі Нацыянальнага камітэту гісторыкаў СССР.
Дзякуючы яго намаганьням на Беларусі застаўся ўнікальны скарб з Поясам Вітаўта, які зьбіраліся за бесцань прадаць у Расею.
Архэалягічная праца
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Удзельнічаў у вывучэньні й раскопках археалягічных помнікаў:
- Ветачка, Рагачоўскі раён
- Гадзілавічы, Рагачоўскі раён
- Каласы, Рагачоўскі раён
- Мадора, Рагачоўскі раён
- Навасёлкі ў межах Мядзелу
- Нагаўкі, Мядзельскі раён
- Наўры, Мядзельскі раён
- Цагельня, Рагачоўскі раён
- Юдзічы, Рагачоўскі раён
Навуковыя артыкулы і кнігі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Монетные клады второй четверти 18 в. на территории Чернигово-Северской земли и Восточной Белоруссии // Нумизматика и сфрагистика, вып.1, Кіеў, 1963
- Шотландские монеты первой половины 17 века в кладах Белоруссии и соседних районов // Нумизматика и эпиграфика, т.4, Масква, 1963
- Обращение пражского гроша на западнорусских землях // Государственный Эрмитаж, 1764—1964, Ленінград, 1964
- Два монетно-вещевых клада 9 века из Витебской области // Нумизматика и эпиграфика, т.5, Масква, 1965
- Куфические дирхемы на территории Белоруссии// Древности Белоруссии, Менск, 1966
- Основные итоги нумизматических исследований в БССР // Белорусские древности, Менск, 1967
- Находки античных монет на территории Белоруссии // Вопросы истории, Менск, 1968
- Некоторые вопросы обращения медной монеты на территории Польши // 1 Międzynarodowy kongres archeologii słowiańskiej, Уроцлаў, 1968
- О чём рассказывают монеты, 1-е выданьне, Менск, 1968
- Русская монетная медь XVII века в кладах Белоруссии и Украины // Древности Белоруссии, Менск, 1969
- Нумизматика // Историческое краевединие Белоруссии, Менск, 1970
- Некоторые вопросы тезаврации сокровищ // Вопросы истории древнего мира и средних веков, Менск, 1972
- Новые монеты Дегтянского клада // Беларускія старажытнасьці, Менск, 1972
- Денежное обращение // Очерки по археологии Белоруссии, Менск, 1972 — у суаўтарстве з Георгіем Штыхавым.
- Раковецкий клад // Науч. сессия, посв. памяти проессора Д. Г. Капанадзе, Тбілісі, 1972
- Мароськовский клад 17в. // Вопросы истории древнего мира и средних веков, Менск, 1974
- Козьянковский клад .. АО Масква, 1974
- О чём рассказывают монеты, 2-е выданьне, Менск, 1978
- Skarby monet z XVI i XVII wieku na terenie obwodu Brzeskiego I Grodzieńskiego Białoruskiej SRR // Prace i materiały Muzeum frcheologicznego I etnograficznego w Łodzi. Seria numizmatyczna i konserwatorska, №6, 1986
- «Бумаги М. Г. Деммени» как источник по истории монетного производства Петровкой эпохи // Краткие тезисы докладов и сообщений научной конференции «Новое в советской нумизматике и нумизматическом музееведении» , Ленінград, 1987
- Тинф Петра І (в поисках прототипа) // Великий Октябрь и зарубежные славянские страны: XI Всесоюзная науч.конф. историков-славистов, Менск, 1988
- Putywlskie і sewskie czechy // Prace i materiały Muzeum frcheologicznego I etnograficznego w Łodzi. Seria numizmatyczna i konserwatorska, №8, 1988
- Российско-«польские» монетные эмиссии эпохи Петра І // Славяне: адзінства і мнагастайнасць: тэз. дак. і павед. міжн. канф., Менск, 1990
- Археалогія і нумізматыка Беларусі — энцыкляпэдыя, (частка артыкулаў), Менск, 1993
- Нумизматика Беларуси, Менск, 1995
- Клады: атрибуция, классификация, интерпритации// Банкаўскі весьнік, жнівень 2005
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Сьпіс асноўных надрукаваных прац В. Рабцэвіча на Скарбонцы(недаступная спасылка) (рас.)
- Сяргей Ваганаў «Загадка Рабцэвіча» (рас.) / Народная Воля