Анабаптызм

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Біблія Лютэра з друкарні Ганса Люфта

Анабапты́зм (па-грэцку: ἀναβαπτισμός — перахрост) — хрысьціянская пратэстанцкая плынь XVI стагодзьдзя ў Эўропе, аднак існуе меркаваньне, што анабаптызм адрозьніваецца ад пратэстанцкага руху[1].

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Распаўсюд раньніх анабаптыстаў ў Цэнтральнай Эўропе

Швайцарыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Анабаптызм у Швайцарыі пачаўся як адгалінаваньне царкоўных рэформаў Ульрыха Цьвінглі. Яшчэ ў 1522 годзе стала відавочна, што Цьвінглі быў на шляху рэформаў пропаведзі, калі ён пачаў сумнявацца або крытыкаваць такія каталіцкай практыкі, як то дзесяціна, мэса й нават хрост немаўлятаў. Цьвінглі сабраў групу рэфарматараў вакол сабе і зь імі займаўся клясычнай літаратурай й вывучэньнем Сьвятога Пісаньня. Тым ня менш, некаторыя з гэтых маладых людзей пачалі адчуваць, што Цьвінглі ня досыць хутка рухаўся да радыкальных рэформаў. Раскол паміж Цьвінглі й ягонымі больш радыкальнымі вучнямі стаў відавочным у кастрычніку 1523 годзе на дыспуце, які адбыўся ў Цюрыху.

Тыроль[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Анабаптызм прыйшоў да Тыролю дзякуючы працам Георга Бляўрока. Як і ў вайне нямецкіх сялянаў, паўстаньне Міхаэля Гасмайра падрыхтавала глебу, вырабляючы надзею на сацыяльную справядлівасьць. Гасмайр спрабаваў правесьці рэлігійныя, палітычныя й эканамічныя рэформы з дапамогай гвалтоўнага сялянскага паўстаньня, але рух быў здушаны[2].

Маравія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Не зважаючы на тое, што мараўскія анабаптысты зьявіліся ў выніку перасяленьня сюды вернікаў з іншых абласьцей Эўропы, Маравія неўзабаве стала цэнтрам руху анабаптызма, у значнай ступені дзякуючы сваёй большай рэлігійнай памяркоўнасьці[3][4]. Ганс Гут быў адным зь першых эвангелістаў у гэтым раёне, за два гады сваёй дзейнасьці ў Маравіі ён вырабіў хрост большай колькасьці новавернікаў, чым усе астатнія анабаптысцкія эвангелісты агулам[5].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ McGrath, William, «Neither Catholic nor Protestant» (PDF), CBC 4 me.
  2. ^ Hoover 2008. С. 14–66.
  3. ^ Estep 1963. С. 89.
  4. ^ Packull 1995. С. 54.
  5. ^ Dyck 1967. С. 67.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Анабаптызмсховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Сцэна хрышчэньня з сабору парыскай Божай Маці