Іван Сурта

Іван Сурта
Дата нараджэньня	10 (22) лістапада 1893
Месца нараджэньня	Бяседавічы, Клімавіцкі павет[d], Магілёўская губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	20 сьнежня 1937(1937-12-20) (44 гады)
Месца сьмерці	Менск, БССР, СССР
Прычына сьмерці	агнястрэльная рана[d]
Месца вучобы	Другі Маскоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт[d] Інстытут чырвонай прафэсуры[d]
Занятак	дзяржаўны дзяяч, пэдагог, палітык, мэдычны адміністратар
Месца працы	Усерасейская надзвычайная камісія па барацьбе з контрарэвалюцыяй і сабатажам НКВД Нацыянальная акадэмія навук Беларусі Народны камісарыят аховы здароўя БССР[d]
Сябра ў	Камуністычная партыя Савецкага Саюзу, Цэнтральны выканаўчы камітэт БССР і Бюро Цэнтральнага камітэта КПБ[d]

Іва́н Заха́равіч Сурта (22 лістапада [ст. ст. 10 лістапада] 1893, в. Бяседавічы Клімкавіцкага павету Магілёўскай губэрні — 20 сьнежня 1937) — навуковец, дзяржаўны дзяяч БССР. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1936).

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў вёсцы Бяседавічы Клімкавіцкага павету Магілёўскай губэрні Расеі (цяпер у Хоцімскім раёне Магілёўскай вобласьці).

Скончыў мэдычны факультэт 2-га Маскоўскага ўнівэрсытэту (1918). Сябра ВКП(б) з 1918.

У 1920—1926 у органах ВЧК і АДПУ. У 1932 скончыў Інстытут чырвонай прафэсуры. У 1933—1936 наркам аховы здароўя БССР, у 1936—1937 прэзыдэнт АН БССР.

У 1935—1937 чалец ЦВК БССР, у 1936—1937 кандыдат у чальцы, чалец Прэзыдыюму ЦВК БССР.

Быў жанаты, меў дзіця.

Арыштаваны 27 жніўня 1937 у Менску. 19 сьнежня прыгавораны пазасудовым органам НКВД як «чалец антысавецкай арганізацыі правых» і за «шкодніцтва ў галіне аховы здароўя» да выключнай меры пакараньня з канфіскацыяй маёмасьці. Расстраляны.

Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 28 красавіка 1956.

Бібліяграфія

• Натуральна-гістарычны матэрыялізм (манізм) у святле марксізма-ленінізма (у суаўт.) // Запіскі Беларускай Акадэміі навук. 1934. Кн.3.
• І. П. Паўлаў і яго вучэнне // Запіскі Акадэміі навук БССР. 1936. Кн.5.
• Ампер (в соавт.) // Запіскі Акадэміі навук БССР. 1936. Кн.6.

Літаратура

• Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 3. Кн. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.

Вонкавыя спасылкі

• 3-ці прэзідэнт НАН Беларусі СУРТА Іван Захаравіч