Сьнег: розьніца паміж вэрсіямі
д Removing Link FA template (handled by wikidata) |
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Snow?oldid=870557593 |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Firn field on the top of Säuleck.jpg|значак|Фірнавы сьнег]] |
[[Файл:Firn field on the top of Säuleck.jpg|значак|Фірнавы сьнег]] |
||
'''Сьнег''' — атмасфэрны ападак крышталікаў [[лёд]]у ў выглядзе шасьцікутных зорак, злучаных у шматкі сьнегу. Апады сьнегу, спалучаныя зь халодным ветрам, называюць завірухай. Зярністы сьнег — сьнег у выглядзе вельмі малых крышталікаў лёду зь сярэднім памерам меней за 1 мм. Сьнежны покрыў мае дужае экалягічнае значэньне, ахоўвае глебу і расьліны ад моцных [[Мароз|маразоў]]<ref> Michael P. Bishop; Helgi Björnsson; Wilfried Haeberli; Johannes Oerlemans; John F. Shroder; Martyn Tranter (2011), Singh, Vijay P.; Singh, Pratap; Haritashya, Umesh K., eds., [https://books.google.com/books?id=mKKtQR4T-1MC&printsec=frontcover&dq=snow+formation&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjW27KZ4sbQAhWF4yYKHSurBWwQ6AEIKDAD#v=onepage&q=snow%20formation&f=false ''«Encyclopedia of Snow, Ice and Glaciers»''], Springer Science & Business Media, — С. 1253. — {{ISBN|9789048126415}}.</ref>. |
|||
'''Сьнег''' — атмасфэрны ападак крышталікаў [[лёд]]у ў выглядзе шасьцікутных зорак, злучаных у шматкі сьнегу. |
|||
Сьнег ёсьць адной з прамежкавай стадыяў замарожанай крышталічнай вады ў ейным жыцьцёвым цыклі, пачынаючы з моманту, калі яна крышталізуецца ў [[атмасфэра|атмасфэры]] і да выпадзеньня, уляганьня і назапашваньня на паверхні, а ў канчатковым рахунку раставаньня і ператварэньня ў ваду. Назапашаны сьнег, выпалы на зямлю, утварае сьнежныя гурбы. З часам такія гурбы зьведваюць мэтамарфозы, шляхам размарожваньня і адтаваньня. Там, дзе клімат дастаткова халодны для назапашваньня кожны год нерасталых гурбаў сьнегу, можа ўтварыцца [[ледавік]]. У адваротным выпадку, як правіла, сьнег растае сэзонна, у выніку чаго ручаі і рэкі сілкуюцца расталай вадой, а таксама папаўняюцца запасы падземных водаў. |
|||
Апады сьнегу, спалучаныя зь ветрам, называюць «завірухай». Зярністы сьнег — сьнег у выглядзе вельмі малых крышталікаў лёду з сярэднім памерам меней 1 мм. |
|||
Асноўныя засьнежныя вобласьці [[Зямля|Зямлі]] ўключаюць у сябе палярныя вобласьці, верхнюю палову паўночнага паўшар’я і горных раёны па ўсім сьвеце, дзе дастаткова вільгаці і назіраюцца нізкія тэмпэратуры. У паўднёвым паўшар’і, сьнег абмежаваны ў асноўным горнымі раёнамі, акрамя [[Антарктыда|Антарктыды]]<ref>Rees, W. Gareth (2005). [https://books.google.com/books?id=780IKxPcqpYC&pg=PA2&lpg=PA2&dq=Seasonal+snow+distribution+southern+Hemisphere&source=bl&ots=d4Ln6SMc_3&sig=FJA8jfhje6sJBUIJC7GO-ITm294&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjthLOViejQAhUkB8AKHfZJCLcQ6AEILjAD#v=onepage&q=Seasonal%20snow%20distribution%20southern%20Hemisphere&f=false ''«Remote Sensing of Snow and Ice»'']. CRC Press. — С. 312. — {{ISBN|9781420023749}}.</ref>. |
|||
Сьнежны покрыў мае дужае экалягічнае значэньне, ахоўвае глебу і расьліны ад моцных [[Мароз|маразоў]]. |
|||
== Утварэньне крышталяў == |
== Утварэньне крышталяў == |
||
[[Файл:SnowflakesWilsonBentley.jpg|зьлева|міні|Кожная сьняжынка непаўторная]] |
[[Файл:SnowflakesWilsonBentley.jpg|зьлева|міні|Кожная сьняжынка непаўторная]] |
||
Сьнег узьнікае, калі маленькія кроплі [[вада|вады]] ў аблоках далучаюцца да [[пыл]]авых крупінак і замярзаюць. Крышталікі лёду, якія зьяўляюцца пры гэтым, не перавышаюць на пачатку 0,1 мм, падаюць уніз і растуць у выніку кандэнсацыі на іх вільгаці з [[паветра]]. Шасьцікутавыя зоркі ўтвараюцца ў выніку асаблівай структуры малекул вады, магчымыя куты толькі 60° і 120°. |
Сьнег узьнікае, калі маленькія кроплі [[вада|вады]] ў аблоках далучаюцца да [[пыл]]авых крупінак і замярзаюць. Крышталікі лёду, якія зьяўляюцца пры гэтым, не перавышаюць на пачатку 0,1 мм, падаюць уніз і растуць у выніку кандэнсацыі на іх вільгаці з [[паветра]]. Шасьцікутавыя зоркі ўтвараюцца ў выніку асаблівай структуры малекул вады, магчымыя куты толькі 60° і 120°. |
||
Радок 15: | Радок 13: | ||
== Сьняжынкі == |
== Сьняжынкі == |
||
Белы колер абумоўлены ўтрыманьнем у сьняжынцы паветра. Сьвятло адлюстроўваецца на паверхнях паміж крышталікамі і паветрам і расьсейваецца. Сьняжынкі складаюцца на 95% з паветра, што абумоўлівае нізкую гаматнасьць і параўнальна павольную хуткасьць падзеньня (0,9 км/г). |
Белы колер абумоўлены ўтрыманьнем у сьняжынцы паветра. Сьвятло адлюстроўваецца на паверхнях паміж крышталікамі і паветрам і расьсейваецца. Сьняжынкі складаюцца на 95% з паветра, што абумоўлівае нізкую гаматнасьць і параўнальна павольную хуткасьць падзеньня (0,9 км/г). |
||
Радок 21: | Радок 18: | ||
== Раставаньне == |
== Раставаньне == |
||
Сьнег растае пры тэмпэратурах паветра вышэй за 0 °C ці ад сонечнага сьвятла. Вільготнае паветра спрыяе раставаньню. Шматлікія рэкі, якія маюць выток з горных рэгіёнаў атрымліваюць значную частку свайго воднага патоку ад сьнегараставаньня. Часта гэта надае яскрава выражаны сэзонны характар сілы патоку ў выніку пэрыядычнага затапленьня на працягу вясновых месяцаў і, па меншай меры, у сухіх горных раёнах, як горы захаду ЗША ці на большай частцы тэрыторыі [[Іран]]у і [[Аўганістан]]у, і вельмі нізкую сілу патоку на астатную частку года. У адрозьненьне ад гэтага, калі большая частка воднага патоку забясьпечваецца праз раставаньне зь ледавіковых ці амаль ледавіковых абласьцёў, раставаньне звычайна прыпадае на цёплы сэзон, зь пікавай сілай патоку ў сярэдзіне лета ці да ягонага заканчэньня<ref>Randy Bowersox (June 20, 2002). [http://watershed.ucdavis.edu/copper_river/background/data/BowersoxCopper.pdf ''«Hydrology of a Glacial Dominated System, Copper River, Alaska»'']. University of California-Davis. — С. 2.</ref>. |
|||
== Крыніцы == |
|||
Сьнег растае пры тэмпэратурах паветра вышэй за 0 °C ці ад сонечнага сьвятла. Вільготнае паветра спрыяе раставаньню. |
|||
{{Крыніцы}} |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
||
{{ |
{{Commons}} |
||
* [http://www.unep.org/geo/geo%5Fice/ Экалягічная праграмма ААН: Глябальнае назіраньне за лёдам і сьнегам]. |
|||
* [http://nsidc.org/ Нацыянальны сэнтар зьветак лёду і сьнегу ЗША]. |
|||
{{Шаблён:Надвор’е}} |
{{Шаблён:Надвор’е}} |
Вэрсія ад 22:52, 27 лістапада 2018
Сьнег — атмасфэрны ападак крышталікаў лёду ў выглядзе шасьцікутных зорак, злучаных у шматкі сьнегу. Апады сьнегу, спалучаныя зь халодным ветрам, называюць завірухай. Зярністы сьнег — сьнег у выглядзе вельмі малых крышталікаў лёду зь сярэднім памерам меней за 1 мм. Сьнежны покрыў мае дужае экалягічнае значэньне, ахоўвае глебу і расьліны ад моцных маразоў[1].
Сьнег ёсьць адной з прамежкавай стадыяў замарожанай крышталічнай вады ў ейным жыцьцёвым цыклі, пачынаючы з моманту, калі яна крышталізуецца ў атмасфэры і да выпадзеньня, уляганьня і назапашваньня на паверхні, а ў канчатковым рахунку раставаньня і ператварэньня ў ваду. Назапашаны сьнег, выпалы на зямлю, утварае сьнежныя гурбы. З часам такія гурбы зьведваюць мэтамарфозы, шляхам размарожваньня і адтаваньня. Там, дзе клімат дастаткова халодны для назапашваньня кожны год нерасталых гурбаў сьнегу, можа ўтварыцца ледавік. У адваротным выпадку, як правіла, сьнег растае сэзонна, у выніку чаго ручаі і рэкі сілкуюцца расталай вадой, а таксама папаўняюцца запасы падземных водаў.
Асноўныя засьнежныя вобласьці Зямлі ўключаюць у сябе палярныя вобласьці, верхнюю палову паўночнага паўшар’я і горных раёны па ўсім сьвеце, дзе дастаткова вільгаці і назіраюцца нізкія тэмпэратуры. У паўднёвым паўшар’і, сьнег абмежаваны ў асноўным горнымі раёнамі, акрамя Антарктыды[2].
Утварэньне крышталяў
Сьнег узьнікае, калі маленькія кроплі вады ў аблоках далучаюцца да пылавых крупінак і замярзаюць. Крышталікі лёду, якія зьяўляюцца пры гэтым, не перавышаюць на пачатку 0,1 мм, падаюць уніз і растуць у выніку кандэнсацыі на іх вільгаці з паветра. Шасьцікутавыя зоркі ўтвараюцца ў выніку асаблівай структуры малекул вады, магчымыя куты толькі 60° і 120°.
Пры хуткіх зрухах паветра крышталікі неаднаразова вэртыкальна рухаюцца ў атмасфэры, часткова таючы і крышталізуючыся ізноў. У выніку гэтага ўтвараюцца зьмяшаныя формы. Пры гэтым існуе такая разнастайнасьць, што існаваньне аднолькавых сьняжынак немагчыма.
Сьняжынкі
Белы колер абумоўлены ўтрыманьнем у сьняжынцы паветра. Сьвятло адлюстроўваецца на паверхнях паміж крышталікамі і паветрам і расьсейваецца. Сьняжынкі складаюцца на 95% з паветра, што абумоўлівае нізкую гаматнасьць і параўнальна павольную хуткасьць падзеньня (0,9 км/г).
Самая вялікая сьняжынка мела дыямэтар 12 см, але звычайна сьняжынкі маюць каля 5 мм у дыямэтры пры масе 0,004 г.
Раставаньне
Сьнег растае пры тэмпэратурах паветра вышэй за 0 °C ці ад сонечнага сьвятла. Вільготнае паветра спрыяе раставаньню. Шматлікія рэкі, якія маюць выток з горных рэгіёнаў атрымліваюць значную частку свайго воднага патоку ад сьнегараставаньня. Часта гэта надае яскрава выражаны сэзонны характар сілы патоку ў выніку пэрыядычнага затапленьня на працягу вясновых месяцаў і, па меншай меры, у сухіх горных раёнах, як горы захаду ЗША ці на большай частцы тэрыторыі Ірану і Аўганістану, і вельмі нізкую сілу патоку на астатную частку года. У адрозьненьне ад гэтага, калі большая частка воднага патоку забясьпечваецца праз раставаньне зь ледавіковых ці амаль ледавіковых абласьцёў, раставаньне звычайна прыпадае на цёплы сэзон, зь пікавай сілай патоку ў сярэдзіне лета ці да ягонага заканчэньня[3].
Крыніцы
- ^ Michael P. Bishop; Helgi Björnsson; Wilfried Haeberli; Johannes Oerlemans; John F. Shroder; Martyn Tranter (2011), Singh, Vijay P.; Singh, Pratap; Haritashya, Umesh K., eds., «Encyclopedia of Snow, Ice and Glaciers», Springer Science & Business Media, — С. 1253. — ISBN 9789048126415.
- ^ Rees, W. Gareth (2005). «Remote Sensing of Snow and Ice». CRC Press. — С. 312. — ISBN 9781420023749.
- ^ Randy Bowersox (June 20, 2002). «Hydrology of a Glacial Dominated System, Copper River, Alaska». University of California-Davis. — С. 2.
Вонкавыя спасылкі
Сьнег — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў