Хімічны элемэнт: розьніца паміж вэрсіямі
д Bot: Migrating 134 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11344 (translate me) |
https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Chemical_element&oldid=585743390 |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Хімі́чны элемэ́нт''' — сукупнасьць [[атам]]аў з аднолькавым [[зарад]]ам [[атамнае ядро|ядра]]; адзін з найважнейшых паняткаў [[хімія|хіміі]]. Элемэнты пазначаюцца адной ці дзьвюма літарамі [[лацінскі альфабэт|лацінскага альфабэту]]. Існуюць у форме [[простае рэчыва|простых рэчываў]] і ў складзе [[складанае рэчыва|складаных рэчываў]]. Некаторыя элемэнты ў свабодным стане ўтвараюць некалькі [[алатропія|алатропных]] мадыфікацыяў. Пашыранасьць хімічных элемэнтаў на [[Зямля|Зямлі]] акрэсьліваецца [[кларк элемэнту|кларкамі элемэнтаў]]. Ператварэньне атамаў аднаго элемэнту ў атамы іншага адбываецца пры [[ядравая рэакцыя|ядравых рэакцыях]]. Хімічныя элемэнты вывучаюцца [[неарганічная хімія|неарганічнай хіміяй]]. |
'''Хімі́чны элемэ́нт''' — сукупнасьць [[атам]]аў з аднолькавым [[зарад]]ам [[атамнае ядро|ядра]]; адзін з найважнейшых паняткаў [[хімія|хіміі]]. Элемэнты пазначаюцца адной ці дзьвюма літарамі [[лацінскі альфабэт|лацінскага альфабэту]]. Існуюць у форме [[простае рэчыва|простых рэчываў]] і ў складзе [[складанае рэчыва|складаных рэчываў]]. Некаторыя элемэнты ў свабодным стане ўтвараюць некалькі [[алатропія|алатропных]] мадыфікацыяў. Пашыранасьць хімічных элемэнтаў на [[Зямля|Зямлі]] акрэсьліваецца [[кларк элемэнту|кларкамі элемэнтаў]]. Ператварэньне атамаў аднаго элемэнту ў атамы іншага адбываецца пры [[ядравая рэакцыя|ядравых рэакцыях]]. Хімічныя элемэнты вывучаюцца [[неарганічная хімія|неарганічнай хіміяй]]. |
||
Самыя лёгкія хімічныя элемэнты, у тым ліку [[вадарод]], [[гель]], а таксама ў меншай ступені [[літ]], [[бэрыль (элемэнт)|бэрыль]] і [[бор (элемэнт)|бор]], як мяркуецца, былі створаны рознымі касьмічнымі працэсамі падчас [[Вялікі выбух|Вялікага выбуху]] й касьмічных прамянёў расшчапленьня. Зьяўленьне цяжкіх элемэнтаў, пачынаючы з вугляроду да вельмі цяжкіх элемэнтаў, абумоўліваецца [[зорны нуклеосынтэз|зорным нуклеосынтэзам]], які адбываецца ў плянэтарных туманнасьцях і [[звышновая|звышновых]], а пазьней праз выбух распаўсюджваюцца па касьмічнай прасторы<ref>E. M. Burbidge, G. R. Burbidge, W. A. Fowler, F. Hoyle (1957). «Synthesis of the Elements in Stars». Reviews of Modern Physics 29 (4): 547–650.</ref>. Высокае багацьце кіслароду, [[крэмн|крэмна]] й [[жалеза]] на Зямлі адлюстроўвае іхнае агульнае паходжаньне з такіх зорак. У той час як большасць элемэнтаў, як правіла, разглядаецца як стабільныя, невялікая колькасьць прыроднай трансфармацыі аднаго элемэнта да іншага адбываецца таксама ў цяперашні час праз распад [[радыяактыўнасьць|радыяактыўных элемэнтаў]], а таксама іншых прыродных ядзерных працэсаў. |
|||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
Першыя ўяўленні пра хімічныя элемэнты вядомыя ў [[антычнасьць|антычнай]] філязофіі ў вучэньні пра элемэнты-стыхіі і [[альхімія]]й у вучэньні пра элемэнты-якасьці. Першае навуковае вызначэньне элемэнтаў як нераскладальных, простых рэчываў даў (эмпірычна) [[Робэрт Бойль]] у [[1661]] годзе. |
Першыя ўяўленні пра хімічныя элемэнты вядомыя ў [[антычнасьць|антычнай]] філязофіі ў вучэньні пра элемэнты-стыхіі і [[альхімія]]й у вучэньні пра элемэнты-якасьці. Першае навуковае вызначэньне элемэнтаў як нераскладальных, простых рэчываў даў (эмпірычна) [[Робэрт Бойль]] у [[1661]] годзе. |
||
== Крыніцы == |
|||
{{Крыніцы}} |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
Вэрсія ад 11:55, 29 сьнежня 2013
Хімі́чны элемэ́нт — сукупнасьць атамаў з аднолькавым зарадам ядра; адзін з найважнейшых паняткаў хіміі. Элемэнты пазначаюцца адной ці дзьвюма літарамі лацінскага альфабэту. Існуюць у форме простых рэчываў і ў складзе складаных рэчываў. Некаторыя элемэнты ў свабодным стане ўтвараюць некалькі алатропных мадыфікацыяў. Пашыранасьць хімічных элемэнтаў на Зямлі акрэсьліваецца кларкамі элемэнтаў. Ператварэньне атамаў аднаго элемэнту ў атамы іншага адбываецца пры ядравых рэакцыях. Хімічныя элемэнты вывучаюцца неарганічнай хіміяй.
Самыя лёгкія хімічныя элемэнты, у тым ліку вадарод, гель, а таксама ў меншай ступені літ, бэрыль і бор, як мяркуецца, былі створаны рознымі касьмічнымі працэсамі падчас Вялікага выбуху й касьмічных прамянёў расшчапленьня. Зьяўленьне цяжкіх элемэнтаў, пачынаючы з вугляроду да вельмі цяжкіх элемэнтаў, абумоўліваецца зорным нуклеосынтэзам, які адбываецца ў плянэтарных туманнасьцях і звышновых, а пазьней праз выбух распаўсюджваюцца па касьмічнай прасторы[1]. Высокае багацьце кіслароду, крэмна й жалеза на Зямлі адлюстроўвае іхнае агульнае паходжаньне з такіх зорак. У той час як большасць элемэнтаў, як правіла, разглядаецца як стабільныя, невялікая колькасьць прыроднай трансфармацыі аднаго элемэнта да іншага адбываецца таксама ў цяперашні час праз распад радыяактыўных элемэнтаў, а таксама іншых прыродных ядзерных працэсаў.
Гісторыя
Першыя ўяўленні пра хімічныя элемэнты вядомыя ў антычнай філязофіі ў вучэньні пра элемэнты-стыхіі і альхіміяй у вучэньні пра элемэнты-якасьці. Першае навуковае вызначэньне элемэнтаў як нераскладальных, простых рэчываў даў (эмпірычна) Робэрт Бойль у 1661 годзе.
Крыніцы
- ^ E. M. Burbidge, G. R. Burbidge, W. A. Fowler, F. Hoyle (1957). «Synthesis of the Elements in Stars». Reviews of Modern Physics 29 (4): 547–650.
Вонкавыя спасылкі
Хімічны элемэнт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Гэта — накід артыкула па хіміі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |