Пярун: розьніца паміж вэрсіямі
Makecat-bot (гутаркі | унёсак) д r2.7.3) (робат дадаў: ka:პერუნი |
д Bot: Migrating 35 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q206561 (translate me) |
||
Радок 15: | Радок 15: | ||
[[Катэгорыя:Славянскія багі]] |
[[Катэгорыя:Славянскія багі]] |
||
[[Катэгорыя:Вярхоўныя багі]] |
[[Катэгорыя:Вярхоўныя багі]] |
||
[[af:Peroen]] |
|||
[[be:Пярун]] |
|||
[[bg:Перун]] |
|||
[[bs:Perun]] |
|||
[[cs:Perun]] |
|||
[[da:Percunust]] |
|||
[[de:Perun]] |
|||
[[el:Περούν]] |
|||
[[en:Perun]] |
|||
[[es:Perun]] |
|||
[[fr:Péroun]] |
|||
[[hy:Պերուն]] |
|||
[[hr:Perun]] |
|||
[[it:Perun]] |
|||
[[he:פרון (אל)]] |
|||
[[ka:პერუნი]] |
|||
[[kv:Перун]] |
|||
[[lt:Perunas]] |
|||
[[mk:Перун]] |
|||
[[nl:Perunu]] |
|||
[[ja:ペルーン]] |
|||
[[pl:Perun]] |
|||
[[pt:Perunú]] |
|||
[[ro:Perun]] |
|||
[[ru:Перун]] |
|||
[[sk:Perún]] |
|||
[[sl:Perun]] |
|||
[[cu:Пєроунъ]] |
|||
[[szl:Perůn]] |
|||
[[sr:Перун]] |
|||
[[sh:Perun]] |
|||
[[fi:Perun]] |
|||
[[sv:Perun]] |
|||
[[uk:Перун]] |
|||
[[zh:霹隆]] |
Вэрсія ад 12:50, 9 сакавіка 2013
Пярун — у славянскай міталёгіі бог нябеснага агню, адно з галоўных бостваў славянскага пантэону. Падобны да старажытна-грэцкага бога Зэўса й старажытнарымскага Юпітэра. У старажытных славянаў увасабляў навальнічную хмару, якая дае дождж і спрыяе ўрадлівасьці. У «Аповесьці мінулых гадоў» сярод багоў Пярун названы першым. У гонар Перуна будавалі сьвяцілішчы-капішчы (рэшткі некаторых знойдзеныя на тэрыторыі Беларусі). Ідалы Пяруна былі пастаўленыя (побач з Дажбогам) ў Кіеве й Ноўгарадзе. Пасьля ўвядзеньня хрысьціянства функцыі й рысы Перуна нададзеняы Ільлі. Паводле старажытнабеларускіх павер'яў Пярун трымаў у руках велізарныя жорны, удараў каменем аб камень і выклікаў гром і маланку, асколкі жорнаў ляцелі на зямлю й паражалі як стрэлы.
Пярун, паводле ўяўленьняў славянаў, велічны, статны, высокага росту з чорнымі валасамі й доўгай залатой барадою. Седзячы на вогненнай калясьніцы, ён разьяжджае па небе, узброены лукам і стрэламі. Яго грымотны лук — каменны молат, часам вясёлка. Яго стрэлы — маланкі. Імі ён зьнішчае варожыя полчышчы Чарнабога. Яны нагрувашчваюць велізарныя хмары, каб затуманіць сонца, сарваць месяц, сабраць у хмары пітво жыцьця — ваду. Пярун адным ударам свайго каменнага молату разьбівае хмары, і апладняльная вада імкліва ліецца на зямлю. Чэрці бягуць на зямлю, але і тут іх даганяюць стрэлы Пяруна. Чэрці ведаюць, што Пярун любіць чалавека й беражэ яго, таму яны кідаюцца ў жытло людзей, каб выратавацца сярод іх. Але ў такіх выпадках Пярун зьнішчае й жытло чалавека.
Рэлігійнае значэньне вобраз Перуна страціў у канцы 19 — пач. 20 ст. і знайшоў адлюстраваньне ў беларускім фальклёры: старажытныя сякеры называліся стрэламі Пяруна, гром — Пярун, зь ягоным вобразам зьвязаныя беларускія прымаўкі й праклёны.
Літаратура
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 6. Ч. 1. / пад рэд. Пашкова (і інш.). — Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001. — 592 с. — С. 16.