Вэзувіё: розьніца паміж вэрсіямі
AvocatoBot (гутаркі | унёсак) д r2.7.1) (робат дадаў: oc:Vesuvi |
д Bot: Migrating 81 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q524 (translate me) |
||
Радок 44: | Радок 44: | ||
{{Link GA|en}} |
{{Link GA|en}} |
||
{{Link GA|fr}} |
{{Link GA|fr}} |
||
[[af:Vesuvius]] |
|||
[[ar:فيزوف]] |
|||
[[ast:Vesubiu]] |
|||
[[az:Vezuvi]] |
|||
[[bn:মাউন্ট ভিসুভিয়াস]] |
|||
[[be:Вулкан Везувій]] |
|||
[[bg:Везувий]] |
|||
[[bo:ཝེ་སུའུ་ཝེའོ་མེ་རི།]] |
|||
[[bs:Vezuv]] |
|||
[[br:Vesuvio]] |
|||
[[ca:Vesuvi]] |
|||
[[cv:Везуви]] |
|||
[[cs:Vesuv]] |
|||
[[cy:Mynydd Vesuvius]] |
|||
[[da:Vesuv]] |
|||
[[de:Vesuv]] |
|||
[[et:Vesuuv]] |
|||
[[el:Βεζούβιος]] |
|||
[[en:Mount Vesuvius]] |
|||
[[es:Monte Vesubio]] |
|||
[[eo:Vezuvio]] |
|||
[[eu:Vesuvio]] |
|||
[[fa:وزوو]] |
|||
[[fr:Vésuve]] |
|||
[[fy:Vesuvius (fulkaan)]] |
|||
[[fur:Vesuvi]] |
|||
[[ga:An Veasúiv]] |
|||
[[gl:Monte Vesuvio]] |
|||
[[ko:베수비오 산]] |
|||
[[hy:Վեզուվ]] |
|||
[[hi:वेसुवियस पर्वत]] |
|||
[[hr:Vezuv]] |
|||
[[id:Gunung Vesuvius]] |
|||
[[is:Vesúvíus]] |
|||
[[it:Vesuvio]] |
|||
[[he:וזוב]] |
|||
[[jv:Gunung Vesuvius]] |
|||
[[pam:Bulkang Vesuvius]] |
|||
[[ka:ვეზუვი]] |
|||
[[kk:Везувий]] |
|||
[[sw:Vesuvio]] |
|||
[[la:Vesuvius]] |
|||
[[lv:Vezuvs]] |
|||
[[lb:Vesuv]] |
|||
[[lt:Vezuvijus]] |
|||
[[hu:Vezúv]] |
|||
[[mk:Везув]] |
|||
[[ml:വെസൂവിയസ് പർവ്വതം]] |
|||
[[mt:Vesuvju]] |
|||
[[mr:व्हेसुव्हियस]] |
|||
[[ms:Gunung Vesuvius]] |
|||
[[my:ဗီဆူးဗီးယပ်မီးတောင်]] |
|||
[[nl:Vesuvius (vulkaan)]] |
|||
[[ja:ヴェスヴィオ]] |
|||
[[nap:Vesuvio]] |
|||
[[no:Vesuv]] |
|||
[[nn:Vesuv]] |
|||
[[oc:Vesuvi]] |
|||
[[pl:Wezuwiusz]] |
|||
[[pt:Vesúvio]] |
|||
[[ksh:Vesuv]] |
|||
[[ro:Vezuviu]] |
|||
[[ru:Везувий]] |
|||
[[sc:Vesuvio]] |
|||
[[sq:Vezuvi]] |
|||
[[scn:Visuviu]] |
|||
[[simple:Mount Vesuvius]] |
|||
[[sk:Vezuv]] |
|||
[[sl:Vezuv]] |
|||
[[sr:Везув]] |
|||
[[sh:Vezuv]] |
|||
[[fi:Vesuvius]] |
|||
[[sv:Vesuvius]] |
|||
[[tl:Vesubio]] |
|||
[[th:ภูเขาไฟวิสุเวียส]] |
|||
[[tr:Vezüv Yanardağı]] |
|||
[[uk:Везувій]] |
|||
[[ug:ۋېزۇۋىي]] |
|||
[[vi:Núi Vesuvius]] |
|||
[[war:Bukid Vesuvio]] |
|||
[[zh:維蘇威火山]] |
Вэрсія ад 18:18, 8 сакавіка 2013
Везувій (па-італьянску: Vesuvio, па-лацінску: Vesuvius) — дзейны вулькан на поўдні Італіі ў рэгіёне Кампанія непадалёку ад Нэапалю. Вышыня — 1281 мэтар (1944). Адзін з трох дзейных вульканаў Італіі, адзіны дзейны вулькан на Эўрапейскім кантынэнце. Вядомы тым, што зьнішчыў рымскі горад Пампеі ў 79 годзе. Лічыцца аднім з самых небясьпечных вульканаў сьвету.
У кратэры і на сьвежых лявавых патоках час ад часу вырываюцца вадзяныя пары і газы тэмпэратурай да 400 °C. Лява і туфы ў працэсе вывятрэньня стварылі пладародны грунт схілаў Везувія. На ніжняй частцы схілаў знаходзяцца фруктовыя сады і вінаграднікі, прыблізна да вышыні 800 мэтраў — сасновы гай.
Першае дакумэнтальна зафіксаванае вывяржэньне вулькана адбылося 24 жніўня ў 79 годзе н. э.
Авелінскае вывяржэньне каля 1740 году да н. э.
Шэраг новых археалягічных знаходак на сёньняшні дзень несумненна сьцьвярджае факт існаваньня Авелінскага вывяржэньня Везувія. Яно адбылося прыкладна ў 1740 годзе да н. э. (± 150 гадоў), дзесьці паміж 1890 і 1590 гадамі да н. э., і праходзіла ў паўночна-заходнім напрамку празь сёньняшнія мястэчкі Авеліна (Avellino), Нола (Nola) і вёску Сан Паола Бел Сіта (San Paolo Bel Sito). Навакольле Авеліна ў адлегласьці 35 кілямэтраў ад вулькана было пакрыта 50-сантымэтравам слоем попелу. У непасрэднай блізасьці вулькана таўшчыня попелавага слою дасягала нават некалькі мэтраў. У час закладкі фундамэнта новага аўтабана непадалёку ад Авеліна ў 1972 годзе былі знойдзеныя прадметы керамікі бронзавага пэрыяду пад узьнікшымі ў выніку вывяржэньня вулькана старымі слаямі попелу.
Іншыя зьвесткі
На вулькане Везувій Спартак нагалаву разьбіў войска аднаго зь легатаў прэтора Варынія, зьнішчыў войскі двух іншых легатаў, а пасьля гэтага і войска самаго прэтора ў час Трэцяй вайны рабоў.
Вонкавыя спасылкі
Вэзувіё — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў