Соф’я Гальшанская

	Соф’я Гальшанская; лац. Sofja Halšanskaja
	Соф'я Гальшанская. Данія, 1627
Каралева польская
	1424 — 1461
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася	каля 1405
Памерла	21 верасьня 1461, Кракаў
Каралеўскі дом	Ягелоны
Муж	Ягайла
Бацька	Андрэй Гальшанскі (Вязынскі)
Маці	Аляксандра з Друцкіх
Подпіс

Соф’я Андрэеўна Гальшанская (1405 — 21 верасьня 1461, Кракаў) — дзяржаўная дзяячка Каралеўства Польскага і Вялікага Княства Літоўскага. Каралева польская (з 1424), заснавальніца дынастыі Ягелонаў.

Біяграфія

З княскага роду Гальшанскіх гербу Гіпацэнтаўр, дачка Андрэя (Вязынскага) і Аляксандры з Друцкіх. Паводле Хронікі Быхаўца, па сьмерці бацькі выхоўвалася разам зь сёстрамі ў Друцку ў матчынага брата Сямёна Друцкага^[a].

24 сакавіка 1422 году выйшла замуж за караля польскага Ягайлу. 12 лютага 1424 году ў Кракаве адбылася ўрачыстая каранацыя. Нарадзіла сыноў Уладзіслава, караля польскага і вугорскага, Казімера (памёр у маленстве) і Казімера, караля польскага і вялікага князя літоўскага.

Актыўна брала ўдзел у палітычным жыцьці Каралеўства Польскага, вяла барацьбу за кароны для сваіх сыноў. За часамі кіраваньня Казімера была ягоным дарадцам. Непрыязна ставілася да інкарпарацыі Вялікага Княства Літоўскага ў Каралеўства Польскага, прыхільна — да гусіцкага руху. Вызначалася талерантнасьцю, не парывала зьвязкаў зь літоўскім (беларускім) асяродзьдзем (пры яе двары знаходзілася праваслаўная шляхта)^[6].

Спачыла ў капліцы Сьвятой Тройцы Вавэльскай катэдры.

Заўвагі

^ У Вольфа ў сэкцыі пра Гальшанскіх «u wuja swego kniazia Iwana Dymitrowicza Druckiego», аднак у сэкцыі пра Друцкіх у якасьці апекуна дзяўчын значыцца Сямён, як і ў хроніцы

Крыніцы

^ ^а ^б нарматыўны кантроль Бібліятэкі Кангрэсу (анг.) — Library of Congress.
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Сафія Zofia Андрэеўна Holszańska (Andrejevna) (est. 1405 - uncertain 21 Sep 1461) // ВікіДрэва (анг.) — 2005.
^ ^а ^б ^в ^г https://data.cerl.org/thesaurus/cnp02106773
^ ^а ^б ^в Zofia (Sonka Holszańska) // Польскі біяграфічны інтэрнэт-слоўнік (пол.)
^ ^а ^б ^в Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku (пол.) / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 96.
^ Собалева Л. Соф’я Гальшанская // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 621.

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku. — Warszawa, 1895.

[6] У Вольфа ў сэкцыі пра Гальшанскіх «u wuja swego kniazia Iwana Dymitrowicza Druckiego», аднак у сэкцыі пра Друцкіх у якасьці апекуна дзяўчын значыцца Сямён, як і ў хроніцы

[_af5aed7efcc9ba7d-1] а ^б нарматыўны кантроль Бібліятэкі Кангрэсу (анг.) — Library of Congress.

[_ba924563189be3f6-2] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Сафія Zofia Андрэеўна Holszańska (Andrejevna) (est. 1405 - uncertain 21 Sep 1461) // ВікіДрэва (анг.) — 2005.

[_830a893e62983533-3] а ^б ^в ^г https://data.cerl.org/thesaurus/cnp02106773

[_9d49146934e83676-4] а ^б ^в Zofia (Sonka Holszańska) // Польскі біяграфічны інтэрнэт-слоўнік (пол.)

[_ba43fa8a8fb2158b-5] а ^б ^в Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku (пол.) / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 96.

[7] Собалева Л. Соф’я Гальшанская // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 621.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]