Бэрнардынская вуліца (Вільня)
Бэрнардынская лац. Bernardynskaja | |
вуліца | |
Агульная інфармацыя | |
---|---|
Гістарычны раён | Старое Места |
Былыя назвы | Замкавы завулак |
Даўжыня | 240 м |
Паштовыя індэксы | LT-01124 |
На мапе | |
Вуліца Бэрнардынская ў Вікісховішчы |
Бэрнарды́нская ву́ліца[1] (лет. Bernardinų gatvė) — вуліца ў цэнтральнай частцы Вільні, у Старым Месьце. Зьвязвае вуліцу Замкавую з вуліцай Сьвятога Мікалая.
Архітэктурныя дамінанты вуліцы — кляштарныя комплексы бэрнардынаў з касьцёлам Сьвятых Францішка і Бэрнарда і бэрнардынак з касьцёлам Сьвятога Міхала Арханёла, касьцёл Сьвятой Ганны і палац Лапацінскіх, помнікі архітэктуры XV—XVIII стагодзьдзяў.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вялікае Княства Літоўскае
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вуліца пачала забудоўвацца ў XVI ст. Яна праходзіла паўночнай мяжой Рускага Гораду.
Пад уладай Расейскай імпэрыі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У XIX ст. улады Расейскай імпэрыі аддзялілі сярэднюю частку вуліцы, што ішла ад бэрнардынскіх кляштараў да моста ў Зарэчча, і назвалі яе Аляксандраўскай (рас. улица Александровская). Пазьней гэтую частку з мэтай маскалізацыі колішняга Вялікага Княства Літоўскага перайменавалі ў Сувораўскую (рас. улица Суворовская) (за часамі міжваеннай Польскай Рэспублікі — вуліца Сьвятой Ганны, цяпер яна носіць імя Майроніса). Рэшту вуліцы расейскія ўлады пераназвалі ў Замкавы завулак.
Найноўшы час
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]За польскім часам вуліца зноў стала афіцыйна называцца Бэрнардынскай (частка завулка ў Зарэччы — Млынавай вуліцай), за савецкім — Замкавы завулак. Менавіта гэтай рэшце (бяз часткі ў Зарэччы) па распадзе СССР вярнулі гістарычную назву.
Агульныя зьвесткі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Даўжыня вуліцы каля 240 м. Нумарацыя дамоў пачынаецца ад Замкавай вуліцы. З правага паўднёвага боку вуліцы дамы зь няцотнымі нумарамі, зь левага паўночнага боку — цотная нумарацыя.
Вузкая і выгнутая забрукаваная вуліца пачынаецца ад аркі, якая злучае кутнія камяніцы на Замкавай вуліцы і вядзе да ансамблю бэрнардынскіх кляштараў. Зь левага боку адыходзіць вуліца Аранжарэйная.
Будынкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Няцотны бок
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- № 11 — 2-павярховы дом, дзе ў красавіку — чэрвені 1822 году жыў паэт Адам Міцкевіч. Тут ён скончыў сваю паэму «Гражына»[2]. Пра гэты факт сьведчыць памятная шыльда на фасадзе будынка. Цяпер у доме дзейнічае музэй Адама Міцкевіча, які зьмяшчае больш за 200 экспанатаў, сярод якіх столік і крэсла, якімі паэт карыстаўся ў Парыжы, лісты да філяматаў, першыя прыжыцьцёвыя выданьні — зборнік «Санэты» (1826) і «Конрад Валенрод» (1828)[3].
Цотны бок
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- № 6 (таксама Аранжарэйная вуліца, 5) — кутні 3-павярховы дом з арыгінальнай барокавай брамай
- № 8 (таксама Аранжарэйная вуліца, 8) — палац Лапацінскіх або Алізараў. Старасьвецкую камяніцу на гэтым месцы ў 1762 годзе набыў Мікалай Лапацінскі. Ён рэканструяваў будынак паводле праекту архітэктара Яна Гляўбіца. У 1828 годзе палац набылі выдаўцы Завадзкія.
Галерэя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]-
Ф. Смуглевіч, 1785—1786 гг.
-
1836 г.
-
Ю. Азямблоўскі, 1840 г.
-
Ю. Азямблоўскі, 1840 г.
-
Віленскі альбом, 1850 г.
-
XIX ст.
-
XIX ст.
-
XIX ст.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Наша Ніва. № 1, 1994. С. 7.
- ^ Лашкевіч К. «Страчаная сталіца». Пяць вялікіх літвінаў, сляды якіх лёгка знайсці ў Вільні, TUT.BY, 10 сакавіка 2011 г.
- ^ Лашкевіч К. 5 музеяў Вільні, якія варта наведаць беларусу, TUT.BY, 3 жніўня 2010 г.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Луцкевіч Л. Вандроўкі па Вільні. — Вільня: Рунь, 1998.— 160 с.: іл. ISBN 9986-9228-2-8.