Фізычная велічыня
Фізы́чная велічыня́ — гэта колькасная характарыстыка аб’екта або зьявы ў фізыцы, альбо вынік вымярэньня. Фізычныя велічыні, як правіла, выяўляюцца ў выглядзе вытворнай лікавага значэньня і адзінкі вымярэньня. Паняцьце памернасьці фізычнай велічыні было ўведзена Фур’е ў 1822 годзе.
Прыклад
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Калі некаторае значэньне магутнасьці запісана ў выглядзе
- P = 42,3 × 10³ Вт = 42,3 кВт,
то
- Р — гэтае пазначэньне велічыні (магутнасьці)
- 42,3 × 10³ — гэтае лікавае значэньне
- к — пазначае прыстаўку сыстэмы СІ «кіля», якая адпавядае 10³
- Вт — гэтае пазначэньне вата, адзінкі магутнасьці.
Знакі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У якасьці знакаў фізычных велічынь звычайна выступаюць адзінкавыя літары лацінскага або грэцкага альфабэту, як вялікія, так і маленькія. Часта да знакаў дадаюць верхнія або ніжнія азначнікі, якія пазначаюць, да чаго ставіцца велічыня, напрыклад Eп часта пазначае патэнцыйную энэргію, а cp — цеплаёмістасьць пры сталым ціску.
Экстэнсіўныя й інтэнсіўныя велічыні
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Велічыня завецца
- экстэнсіўнай, калі яе значэньне складаецца з значэньняў для падсыстэм (напрыклад, аб’ём, вага);
- інтэнсіўнай, калі яе значэньне не залежыць ад памеру сыстэмы (напрыклад, тэмпэратура, ціск).
Ад некаторых экстэнсіўных велічынь утвораюцца вытворныя велічыні:
- удзельная велічыня — гэта велічыня, дзеленая на масу (напрыклад, удзельны аб’ём);
- малярная велічыня — гэта велічыня, дзеленая на колькасьць рэчыва (напрыклад, малярны аб’ём).
Некаторыя фізычныя велічыні, такія як момант імпульсу, плошча, сіла, даўжыня, час, не ставяцца ні да экстэнсіўных, ні да інтэнсіўных.