Уладзімер Басалыга

Уладзімер Самойлавіч Басалыга
Уладзімер Басалыга пад час адкрыцьця выставы жывапису Леаніда Шчамялёва ў Музэі гісторыі Менска 28.12.2013
Дата нараджэньня	1 красавіка 1940 (84 гады)
Месца нараджэньня	Слуцак, Менская вобласьць, БССР
Дата сьмерці	7 чэрвеня 2020(2020-06-07) (80 гадоў)
Месца сьмерці	Менск, Беларусь
Месца пахаваньня	Кухты
Адукацыя	Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут
Месца вучобы	Менскі дзяржаўны мастацкі каледж імя Аляксея Глебава (1960) Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут (1967) Школа №10 імя Сяргея Рубанава[d]
Занятак	маляр, экслібрысіст
Навуковая сфэра	кніжная ілюстрацыя[d]
Месца працы	Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў
Сябра ў	Беларускі саюз мастакоў
Жанры	кніжная ілюстрацыя[d]
Плынь	кніжная графіка, станковая графіка, дэкаратыўна-прыкладное мастацтва
Узнагароды
Уладзімер Самойлавіч Басалыга ў Вікісховішчы

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Басалыга.

Уладзі́мер Само́йлавіч Басалы́га (нар. 1 красавіка 1940, Слуцак, БССР — 7 чэрвеня 2020) — беларускі і савецкі графік. Брат Міхаіла Басалыгі.

Біяграфія

У 1960 годзе скончыў Менскую мастацкую вучэльню імя Глебава, у 1967 — Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут. З 1966 па 1971 гады працаваў галоўным мастаком Управы мастацкай прамысловасьці Міністэрства мясцовай прамысловасьці БССР, з 1971 па 1980 — галоўным мастаком Мастацкага фонду БССР.

У пачатку 1980-х быў звольнены пасьля даносу ў КДБ, за тое, што ён крытыкаваў расейскага палкаводца Аляксандра Суворава, які здушыў паўстаньне Тадэвуша Касьцюшкі. Пасьля гэтага мастак 9 гадоў быў беспрацоўным. Усё наладзілася толькі з распадам Савецкага Саюзу.

З 1989 па 1992 — старэйшы выкладчык, з 1992 па 1999 — дэкан, дацэнт мастацкага факультэту Беларускай акадэмі мастацтваў. З 1999 — намесьнік старшыні, а з 2001 па 2007 — старшыня Беларускага саюзу мастакоў.

Жанаты, трое дзяцей, тры ўнукі.

Памёр 7 чэрвеня 2020 году.

Творчасьць

Творчасьць Уладзімера Басалыгі як мастака-графіка пачынаецца з афармленьня зборніка вершаў Сяргея Грахоўскага. Сярод найбольш цікавых прац у кніжнай графіцы — ілюстрацыі да кнігі «Мая Іліяда» Ўладзімера Караткевіча, «Крык жураўліны» Максіма Танка, «Невадам зь Нёмана» Ларысы Геніюш. З канца 1970-х і ўсе 1980-я гады працаваў над графічнай сэрыяй «Помнікі дойлідзтва Беларусі», якую склалі больш за тры дзясяткі аўтарскіх твораў. На стварэньне сэрыі натхніў Уладзімер Караткевіч, якога Басалыга лічыў сябрам і аднадумцам.

У рэспубліканскіх і ўсесаюзных выставах удзельнічаў з 1963 году. Асноўныя жанры працаў: кніжная і станковая графіка, дэкаратыўна-прыкладное мастацтва, эксьлібрысы.

Для творчасьці Ўладзімера Басалыгі характэрныя повязь з традыцыямі беларускага народнага мастацтва, яркая дэкарацыйнасьць, глыбокае пранікненьне ў задуму літаратурнага твору. Галоўныя тэмы творчасьці зьвязаныя з нацыянальнай культурай, традыцыйным побытам, народнымі вераваньнямі, беларускай мовай (сэрыя «Мова наша родная»), архітэктурай (распачатая ў 1977 годзе нізка «Помнікі дойлідзтва Беларусі» працягваецца і цяпер).

Творы

Выявы да кніг:

• «Перазовы» Ніла Гілевіча (Менск, 1967),
• «Ключ жураўліны» і «Хай будзе святло» Максіма Танка (Менск, 1972, разам з братам)
• «Добро пожаловать!» Петруся Броўкі (Менск, 1972, разам з братам)
• альбом «Гравюры Францыска Скарыны» (Менск, 1972)
• «Ладушки-Ладки» (разам зь Е. Лось, Н. Паплаўскай, 1977)

Станковые працы:

• «Уважайте родное слово» (1976)
• трыптых «Песня трудолюбию» (1976)
• «Державы нашей сердце, цвети, родной мой Минск» (1976)
• «Воспоминания о земле», «Земное и космическое» (1976)
• сэрыя «Памятники зодчества Белоруссии» (1977)
• партрэт Мікалая Гусоўскага (1980, літаграфія)

Узнагароды

• Мэдаль Францішка Скарыны (1990).
• Больш за 40 дыплёмаў рэспубліканскіх, міжрэспубліканскіх і ўсесаюзных конкурсаў мастацтва кнігі.

Літаратура

• Художники Советской Белоруссии. — Мн., 1976. С. 32
• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т. 1. — Мн., 1984. С. 310—311
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1993. — Т. 1: А — Беліца. — 494 с. — ISBN 5-85700-074-2 — С. 328
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 2: Аршыца — Беларусцы. — 480 с. — ISBN 985-11-0061-7 — С.338
• Беларускі саюз мастакоў: Энцыклапедычны даведнік. — Мн., 1998. С. 56

Вонкавыя спасылкі

• Belarus Today (рас.)