Сяргей Картэс

Сяргей Картэс
	Сяргей Картэс
Дата нараджэньня	18 лютага 1935
Месца нараджэньня	Сан-Антоніё
Дата сьмерці	26 чэрвеня 2016 (81 год)
Месца сьмерці	Менск
Грамадзянства	Чылі →; Беларуская ССР →; Беларусь
Месца вучобы	Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі;
Прафэсія	кампазытар
Месца працы	Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатар опэры і балету; Беларусьфільм; Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы;
Жанры	опэра
Супрацоўніцтва	Вялікі тэатар опэры і балету Рэспублікі Беларусь

Сярге́й Альбе́ртавіч Картэ́с (18 лютага 1935, г. Сан-Антоніё, Чылі — 26 чэрвеня 2016, Менск, Беларусь) — беларускі кампазытар. Заслужаны дзяяч мастацтваў БССР (1980). Ляўрэат Дзяржаўнае прэміі БССР (1982). Народны артыст Рэспублікі Беларусь (1999). Сябра Саюзу кампазытараў БССР.

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Нарадзіўся 18 лютага 1935 у Сан-Антоніё. У 1920-я гады сям’я маці С. А. Картэса эмігравала з Расеі ў Чылі. Бацька С. А. Картэса — чыліец. Першыя 20 гадоў жыцьця правёў у Аргентыне, навучаўся музыцы ў Буэнас-Айрэсе. У 1947 годзе ягоны прыёмны дзед Павал Шастакоўскі (сын піяніста Пятра Шастакоўскага) падаў прашэньне пра савецкае грамадзянства на ўсю сям’ю Картэсаў. Прыезд у СССР стаў магчымым у 1955 року. Месцам пражываньня быў вызначаны Менск.

Скончыў у 1962 року Беларускую кансэрваторыю імя Луначарскага. З 1965 року — загадчык музычнай часткі Дзяржаўнага расейскага драматычнага тэатру імя М. Горкага, з 1966 — загадчык музычнай часткі Беларускага дзяржаўнага тэатру імя Я.Купалы. З 1972 музычны рэдактар, з 1981 — галоўны музычны рэдактар кінастудыі «Беларусьфільм».

З 1991 року мастацкі кіраўнік опэрнай трупы ў Дзяржаўным тэатры опэры і балету Беларусі. У 1996 року ўстанова была падзеленая на два самастойныя тэатры: опэры і балету. Картэс узначаліў першы зь іх і на працягу 1996—2002 зьяўляўся мастацкім кіраўніком-дырэктарам Нацыянальнага тэатру опэры Рэспублікі Беларусь. З асобай Картэса зьвязанае адкрыцьцё беларускага опэрнага мастацтва для эўрапейскай публікі.

Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

опэра «Джардана Бруна»
балет «Апошні інка» (1990)
араторыя «Памяці паэта» на словы Янкі Купалы
вакальныя цыклі на вершы А.Вярцінскага, М.Танка

Прэміі і ўзнагароды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заслужаны дзяяч мастацтваў Беларускай ССР (1980)
Дзяржаўная прэмія Беларускай ССР (1982) за музыку да кінафільму «Вазьму твой боль»
Народны артыст Рэспублікі Беларусь (1999)
Трэцяя прэмія Ўсесаюзнага конкурсу опэрнага майстэрства (1977)
Дыплём за таленавітую працу ў галіне кінамузыкі на XII аглядзе-конкурсе фільмаў кінастудыі «Беларусьфільм» (1984)

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Менск: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — ISBN 985-11-0144-3
Ауэрбах Л. Белорусские композиторы: Е. Глебов, С. Кортес, Д. Смольский, И. Лученок. — Москва: Советский композитор, 1978. — 280 с.
Тэатральная Беларусь у 2-х тамах: Энцыклапедыя / Пад агул. рэд. А. В. Сабалеўскага; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. — Т. 1: А-К. — С. 505—506. — ISBN 985-11-0255-5 (т. 1), 978-9851102545

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Аўдыёзапісы опэраў С. Картэса