Соф’я Хамянтоўская
Соф'я Катажына Хамянтоўская | |
Zofia Katarzyna Chomętowska | |
Род дзейнасьці | фатограўка |
---|---|
Дата нараджэньня | 8 сьнежня 1902 |
Месца нараджэньня | , м. Парахонск |
Дата сьмерці | 20 траўня 1991 |
Месца сьмерці | Буэнас-Айрэс |
Грамадзянства | |
Занятак | фатограф |
Сябра ў | Polish Photoclub[d] і Q65168958? |
Бацька | Фелікс Друцкі-Любецкі[d] |
Маці | Браніслава Марыя з Бухавецкіх[d] |
Соф’я Катажына Хамянтоўская (па-польску: Zofia Katarzyna Chomętowska, 8 сьнежня 1902, Парахонск — 20 траўня 1991, Буэнас-Айрэс) — выбітная польская фатографка, якая значную частку сваіх прац прысьвяціла беларускаму Палесьсю.
Асабістае жыцьцё
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Паходзіла з арыстакратычнай сям’і Друцкіх-Любецкіх. У дзяцінстве жыла ў маёнтку Парахонск на Палесьсі. 3ь верасьня 1919 г. выйшла замуж за Ўладзіслава Чаховіча-Ляхоўскага, герба Астоя. 31 траўня 1930 выйшла замуж другі раз за Якуба Хамянтоўскага герба Ліс і разьвялася зь ім у 1939 годзе.
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Першы фотаапарат ёй падараваў бацька ў 1914 годзе. З 1928 фатаграфавала фотаапаратам «Leica». Фатаздымкі друкавала ў віленскім тыднёвіку «Świat» і высылала на шматлікія выставы ў Польшчы і заграніцу. Маляўнічыя і недаступныя тэрыторыі, а таксама іх жыхары, сталі першым натхненьнем для яе твораў. Нягледзячы на арыстакратычнае паходжаньне, яна здолела ўвайсьці ў асяродзьдзе палешукоў і стаць бесстароньнім назіральнікам за іх звычаямі.
Разам з Тадэвушам Пжыпкоўскім была фотасэрвесанткай выставы «Варшава абвінавачвае» (1945) — першай паваеннай польскай фотавыставы ў Нацыянальным музэі ў Варшаве, іншых гарадах Польшчы і за мяжой. Здымала ў акупаванай Варшаве, падчас Варшаўскага паўстаньня. Тады ж выратавала і вынесла з гораду нэгатывы, якія пазьней падаравала Гістарычнаму музэю Варшавы.
Пасьля вайны ў музэй патрапіла каля пяці тысячаў яе нэгатываў з пэрыяду 1923—1939 ды 1945—1947 гг. Нэгатывы, якія прадстаўляюць у асноўным даваенную Заходнюю Беларусь і Палесьсе, Хамянтоўская перадала Эмілі Барэцкай — арганізатарцы першай пасьляваеннай выставы «Паўстагодзьдзя Варшавы на фатаздымках Соф’і Хамянтоўскай».
Сама Хамянтоўская пераехала ў 1947 годзе ў Аргентыну. Падчас жыцьця там, на працягу 30 гадоў не займалася фатаграфіяй. У 1971 годзе наведала Варшаву.
Памяць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- У 2012 годзе Юры Гарулёў зьняў пра Хамянтоўскую фільм «Летапіс у промнях святла»[1][2]
- На працягу 2011—2012 гг. у Пінску і Менску ладзіліся выставы, прысьвечаныя творчасьці Соф’і Хамянтоўскай[3].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Летапіс у промнях сьвятла. — 2011 год. Фільм распавядае гісторыю жыцьця Соф'і Хамянтоўскай, сусьветна вядомай фотамастачкі з Парахонска (Пінскі раён), якая жыла й працавала на Палесьсі й у Варшаве. Кінастудыя «Беларусьфільм» і студыя «Стопкадр». Сцэнарыст і рэжысэр Юры Гарулёў, кампазытар Юры Вальмус, гукарэжысэр Віктар Красноў, рэжысэр мантажа навуковы кансультант Сьвятлана Адамовіч, мантаж Аляксандар Лавыш, рэдактар Ірына Дзям'янава, дырэктары фільма Людміла Гарулёва, Юлія Спірыдонава..
- ^ У ГАЛЕРЭІ NOVA АДБУДЗЕЦЦА ПЕРАДПРЭМ’ЕРНЫ ПАКАЗ ДАКУМЕНТАЛЬНАЙ СТУЖКІ ЮРЫЯ ГАРУЛЁВА ПРА ФАТОГРАФКУ З ПАЛЕССЯ ЗОФ’Ю ХАМЯНТОЎСКУЮ novagallery.by
- ^ В нашу историческую память возвращаются подлинные визуальные документы(недаступная спасылка)