Зьвяз беларускіх патрыётаў

Зьвяз беларускіх патрыётаў
	Зьвяз беларускіх патрыётаў
	Саюз беларускіх патрыётаў
Абрэвіятура	ЗБП (СБП)
Дата ўтварэньня	1946
Дата спыненьня існаваньня	зіма 1947
Тып	Грамадзка-патрыятычнае
Мэта	Абарона правоў насельніцтва і нацыянальнае адраджэньне Беларусі
Месцазнаходжаньне	Заходняя і Паўночная Беларусь
Дзейнічае ў рэгіёнах	Беларусь
Афіцыйныя мовы	беларуская
старшыня	Васіль Супрун
Кіроўны орган	рада

Зьвяз белару́скіх патрыётаў (арыгінальная назва: Саюз беларускіх патрыётаў) — моладзевая арганізацыя, якая дзейнічала на тэрыторыі Заходняй і Паўночнай Беларусі ў 1946—1947 гадох.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Зьвяз беларускіх патрыётаў узьнік на пачатку 1946 году ў Глыбокім і Паставах. Летам 1946 году зьявілася падпольная патрыятычная арганізацыя ў Слоніме, якая мела кансьпірацыйную назву «Чайка». Заснавалі яе маладыя настаўнікі. На працягу году падобныя суполкі ствараюцца ў Баранавічах, Берасьці, Наваградку, Жыровічах. Улетку 1946 году суполкі з Баранавічаў, Слоніму і Наваградку аб’ядноўваюцца ў Цэнтар Беларускага Вызваленчага Руху пад кіраўніцтвам Васіля Супруна. Летам 1947 году ўзьніклі абласныя структуры кіраваньня, якія ўзначалілі Алесь Барэйка (Баранавіцкая вобласьць), Мікола Макарэвіч (Берасьцейская вобласьць), Сяргей Яноўскі (Маладэчанская вобласьць) і Мікола Ляскавец (Пінская вобласьць). У гэты ж час прынятая канчатковая назва руху — «Саюз беларускіх патрыётаў». Зімой 1947 году арганізацыя была зьліквідаваная савецкімі органамі дзяржбясьпекі. Адбыліся два ваенныя трыбуналы ў Баранавічах і Менску. Чальцоў ЗБП абвінавацілі ў антысавецкай дзейнасьці і пакаралі расстрэламі, лягерамі і турэмнымі тэрмінамі.

Дзейнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Галоўныя мэты, якія ставілі перад сабой актывісты ЗБП: паляпшэньне дабрабыту насельніцтва, абарона нацыянальных і грамадзянскіх правоў, выратаваньне беларускай мовы ва ўмовах інтэнсіўнай расеізацыі. Дзейнасьць ЗБП не магла быць незаўважнай для савецкай улады, і ўзімку 1947 году ЗБП быў разгромлены з удзелам правакатараў.