Рашыльд
| Рашыльд | |
| Rachilde | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Marguerite Eymery |
| Псэўданімы | Rachilde, Jean de Childra, Jean de Chibra |
| Нарадзілася | 11 лютага 1860 Пэрыгё, Дардонь, Францыя |
| Памерла | 4 красавіка 1953 (93 гады) Парыж |
| Пахаваная | |
| Сужэнец | Альфрэд Валет[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьніца |
| Гады творчасьці | 1877-1953 |
| Мова | француская |
| Значныя творы | Monsieur Vénus (1884), La Marquise de Sade (1887), Madame Adonis (1888), Les Hors Nature (1897), La Tour d'amour (1899) |
| Узнагароды |  |
Рашыльд (па-француску: Rachilde), сапраўднае імя Маргрыт Эмэры (Marguerite Eymery; 11 лютага 1860, Пэрыгё, Францыя - 4 красавіка 1953, Парыж, Францыя) - француская пісьменьніца, драматургіня, гаспадыня літаратурнага салёну. Каралева францускага ўпадніцтва[2].
Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Дачка вайскоўца, які адвярнуўся ад яе ў дзяцінстве, бо хацеў хлопчыка, і эксцэнтрычнай маці, прыхільніцы сьпірытызму. У маладым узросьце адмовілася ад першага жаніха-вайскоўца, прапанаванага бацькам. Рана пачала пісаць, хаваючы тэксты. Пад псэўданімам друкавала свае першыя навэлі і казкі ў мясцовай газэце L'Écho de la Dordogne[3]. Два гады навучалася ў кляштары, перш чым прыбыла ў Парыж ва ўзросьце 18 гадоў. Была цудоўнай вершніцай, а таксама валодала пісталетам і шпагай[4]. У Парыжы адразу набыла скандальную славу, бо апраналася і рабіла прычоску ў хлапечым стылі. Замовіла візытоўкі, на якіх было пазначана: Rachilde, homme de lettres (Рашыльд, пісьменьнік). Першапачаткова ўвесь Парыж успрымаў яе за мужчыну[5]. У 1885 яна папрасіла і атрымала дазвол прэфэктуры паліцыі насіць мужчынскі касьцюм[6]. Пасьля эксцэнтрычнай маладосьці пісьменьніца пабралася шлюбам з Альфрэдам Валетам, дырэктарам «Mercure de France», сымбалісцкага літаратурнага часопіса, а пазьней і выдавецтва. Шмат год яна трымала літаратурны салён, сталася слыннай літаратурнай крытыкіняй. Мела славу «каралевы францускага ўпадніцтва» і «стваральніцы новых грахоў»[7]. Памерла амаль забытая ўсімі ва ўзросьце 93 год у 1953 годзе ў Парыжы[8].
Псэўданім[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У маладосьці падчас сэансу сьпірытызму, арганізаванага маці, выбрала сабе псэўданім на аснове імя нібыта духу, які зьявіўся ўсім на сэансе, - Рашыльд[9]. Маладая Маргрыт палюбіла гэты гендарны эківок і пачала падпісваць свае творы гэтым псэўданімам. Апрача гэтага часам падпісвалася іншымі псэўданімамі: Jean de Childra і Jean de Chibra[10].
Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Надзвычай плённая празаіца, яна напісала больш за шэсцьдзесят пяць раманаў і зборнікаў навэляў і драмаў[11]. Першы тэкст - навэлю - надрукавала ў 1877 годзе. У раманах яе вельмі рана зацікавілі пытаньні сэксуальнай ідэнтычнасьці, гомасэксуальнага і любога нетрадыцыйнага каханьня, што адлюстравана ў ейным самым вядомым рамане «Спадар Вэнэра» (Monsieur Vénus, 1884), які заваяваў ёй непасрэдную і ў значнай ступені скандальную славу. Гэты раман распавядае пра дзіўную сувязь паміж арыстакратычнай, эксцэнтрычнай і ўладнай жанчынай і фэмінізаваным, вельмі прыгожым флярыстам[12].
Значная частка першавыданьняў пісьменьніцы даступныя ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. Сёньня да ейнай творчасьці актыўна вяртаюцца гендэрныя дасьледнікі і дасьледніцы.
Бібліяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Прыжыцьцёвыя творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- “La Création de l’oiseau Mouche”, навэля, 1877
- Les Grandes Manœuvres de Thiviers, Paris, 1879
- Monsieur de la Nouveauté, Paris, 1880
- La Femme du 199e régiment (fantaisie militaire), Périgueux, 1881
- Histoires bêtes pour amuser les petits enfants d'esprit, Paris, 1884
- Monsieur Vénus, roman matérialiste (avec Francis Talman), Bruxelles, Auguste Brancart, 1884
- Nono, roman de mœurs contemporaines, Paris, 1885
- Queue de poisson, Bruxelles,1885
- À Mort, Paris,1886
- La Virginité de Diane, Paris,1886
- La Marquise de Sade, Paris, E. Monnier,1887
- Le Tiroir de Mimi-Corail, Paris,1887
- Madame Adonis, Paris, E. Monnier,1888
- Monsieur Vénus (avec préface de Maurice Barrès), Paris, Félix Brossier,1889
- Le Mordu, mœurs littéraires, Paris, Félix Brossier,1889
- L'Homme roux (nouvelle), Paris, Librairie Illustrée (les oubliés),1889
- Minette, Paris, Librairie française et Internationale,1889
- La Sanglante Ironie, Paris, Léon Genonceaux,1891
- Théâtre, Paris,1891
- Le Château hermétique, Paris, le Mercure de France,1892
- L'Animale, Mercure de France, Paris,1893
- Le Démon de l'absurde, Paris, 1894
- La Princesse des Ténèbres, Paris,1896
- Les Hors Nature. Mœurs contemporaines, Paris,1897
- L'Heure sexuelle, Paris,1898
- La Tour d'amour, Paris, 1899
- Contes et nouvelles suivis du Théâtre, Paris, 1900
- La Jongleuse, Paris, Mercure de France, 1900
- L'Imitation de la mort, nouvelles, Paris, 1903
- Le Dessous, Paris: Mercure de France, 1904
- Le Meneur de louves, Paris, 1905
- Son Printemps, Paris, 1912
- La Terre qui rit, Paris, Éditions de la Maison du livre, 1917
- Dans le puits ou la vie inférieure, Paris, Mercure de France, 1918
- La Découverte de l'Amérique, Genève, 1919
- La Maison vierge, Paris, 1920
- La Souris japonaise, Paris, 1921
- Les Rageac, Paris, 1921
- Le Grand Saigneur, Paris, 1922
- L'Hôtel du Grand Veneur, Paris,1922
- Le Château des deux amants, Paris, Flammarion,1923
- Le Parc du mystère (en collaboration avec F. de Homem Christo), Paris, Flammarion,1923
- Au Seuil de l'enfer (en collaboration avec F. de Homem Christo), Paris, Flammarion,1924
- La Haine amoureuse, Paris, Flammarion,1924
- Le Théâtre des bêtes (illustrations de Roger Reboussin), Paris, Les Arts et le Livre,1926
- Refaire l'amour, Paris, Ferenczi,1927
- Alfred Jarry ou le surmâle de lettres, Paris, Grasset,1927
- Le Prisonnier (en collaboration avec A. David), Paris, éd. de France,1928
- Madame de Lydone, assassin, Paris, Ferenczi,1928
- Pourquoi je ne suis pas féministe, Paris, éd. de France,1928
- La Femme aux mains d'ivoire, Paris, éd. des Portiques,1929
- Le Val sans retour (en collaboration avec J.-J. Lauzach), Paris, Fayard,1929
- Portraits d'hommes, Paris, Mornay,1929
- L'Homme aux bras de feu, Paris, Ferenczi, 1930
- Les Voluptés imprévues, Paris, Ferenczi, 1931
- Notre-Dame des rats, Paris, Querelle,1931
- Jeux d'artifice, Paris, Ferenczi, 1932
- L'Amazone rouge, Paris, Lemerre,1932
- La Femme Dieu, Paris, Ferenczi, 1934
- Mon étrange plaisir, Paris, Baudinière,1934
- L'Aérophage (en collaboration avec J.-J. Lauzach), Paris, Les écrivains associés,1935
- L'Autre Crime, Paris, Mercure de France,1937
- Les Accords perdus, Paris, Corymbes,1937
- La Fille inconnue, Paris, Imprimerie la technique du livre,1938
- Pour la lumière, Paris, Fayard,1938
- L'Anneau de Saturne, Paris, Ferenczi & fils,1939
- Face à la peur, Paris, Mercure de France,1939
- Duvet-d'Ange. Confession d'une jeune homme de lettres, Paris, Messein,1943
- Le roman d'un homme sérieux. Alfred Vallette à Rachilde 1885-1889, Paris, Mercure de France
- Survie, Paris, Messein,1945
- Quand j'étais jeune, Paris, Mercure de France, 1947.
Пасьмяротныя выданьні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- À l'Auberge de l'aigle, Reims, À l'Écart,1977
- L'Homme qui raille dans les cimetières, présentation de Paul Gayot, Paris, Éditions du Fourneau,1982
- 14 contes de jeunesse, présentation de Christian Soulignac, Paris, Éditions du Fourneau,1983
- Portrait de Hugues Rebell, Reims, À l'Écart, 1987
- Auriant, Reims, À l'Écart,1987
- Lettre à Charles Régismanset, collection Lettres de Femmes no 1, présentation de Christian Soulignac, Reims, À l'Écart, 1991
- Trois lettres à Alfred Jarry, présentation de Sylvain Goudemare, Paris, Les Silènes, 1991.
Сучасныя перавыданьні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Monsieur Vénus (avec préface de Maurice Barrès et une lettre autographe inédite), Paris, Réédition Flammarion,1926,1977, 1992, 1998
- La Femme aux mains d'ivoire, Réédition Paris, J. Ferenczi et fils, avec bois originaux de Claude-René Martin),1937
- Le Château hermétique, Réédition, sl, Ver Soli Ter,1963
- La Terre qui rit, Paris, Réédition Éditions du Fourneau, 1980
- L'Animale, Paris, Réédition au Mercure de France, avec une préf. d’Édith Silve,1993
- Les Hors Nature, Paris Réédition Séguier," Bibliothèque Décadente", présentation de Jean de Palacio,1993
- Mon étrange plaisir, Paris, Réédition chez J. Losfeld, coll. Les Feuilles d’Éros,1993
- La Tour d'amour, Paris, Réédition au Mercure de France avec une préf. d’Édith Silve, 994
- La Marquise de Sade, Paris, Réédition Gallimard, coll. L'Imaginaire avec une préf. d’Édith Silve, Paris,1996
- Alfred Jarry ou le surmâle de lettres, Réédition Arléa, 2007.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ https://www.landrucimetieres.fr/spip/spip.php?article5228
- ^ Claude Dauphiné, Rachilde, femme de lettres 1900, Éditions Pierre Fanlac, 1985.
- ^ Nelly Sanchez, «Rachilde ou la décadence du Naturalisme », Les Cahiers Naturalistes, no 73, 1999, p. 275-283.
- ^ Pierre Philippe, «Rachilde saisie par la débauche», Le Monde, 21 août 1998.
- ^ Claude Dauphiné, Rachilde, Mercure de France, 1991.
- ^ Christine Bard, «Le «DB58» aux Archives de la Préfecture de Police», Clio. Histoire‚ femmes et sociétés, no 10, 1999.
- ^ Benoît Pivert, «Madame Rachilde, homme de lettres et reine des décadents», Revue d’art et de littérature, musique, janvier 2006.
- ^ Claude Dauphiné, Rachilde, femme de lettres 1900, Éditions Pierre Fanlac, 1985.
- ^ Pierre Kyria, «Rachilde l'ambiguë», Le Monde, 10 mai 1991.
- ^ Claude Dauphiné, Rachilde, Mercure de France, 1991.
- ^ Claude Dauphiné, Rachilde, femme de lettres 1900, Éditions Pierre Fanlac, 1985.
- ^ Nelly Sanchez, Images de l’Homme dans les romans de Rachilde et de Colette (1884-1943), Éditions Universitaires Européennes, Sarrebruck. 2010, 389 p