Кальцавая лінія (Масква)

Кальцавая лінія
Маскоўскі мэтрапалітэн
Пачатак працы	1 студзеня 1950
Даўжыня, км	19,4
Колькасьць станцыяў	12
Вагонаў у складзе	5
Завантажаныя станцыі	Таганская
Наземныя часткі	няма
Электрадэпо	ЦЧ-4 Красная Прэсьня

Кальцавая лінія маскоўскага мэтрапалітэна на мапе

Кальцава́я лінія (па-расейску: Кольцевая линия) — пятая лінія маскоўскага мэтро, якая злучае ўсе лініі (акрамя Кахоўскае лініі й Бутаўскае лініі лёгкага мэтро), а таксама сем зь дзевяці чыгуначных вакзалаў Масквы. На схемах пазначаецца карычневым колерам.

Сярэднесуткавы пасажырапаток лініі ў 2011 годзе склаў 540 тысячаў чалавек.

Гісторыя

Прычыны будаўніцтва

Першапачаткова пляны Маскоўскага мэтрапалітэну не прадугледжвалі будаўніцтва Кальцавой лініі. Замест якой плянавалася будаўніцтва «дыямэтральных» лініяў зь перасадкамі ў цэнтры гораду. Аднак пасьля адкрыцьця другой чаргі мэтро ў 1938 годзе высьветлілася, што нагрузка на перасадкавыя вузлы пры такім рашэньні была б завялікай. І па заканчэньні Вялікае Айчыннае вайны было прынята рашэньне разгрузіць іх пры дапамозе Кальцавой лініі.

Акрамя пасажырапатокаў ад радыяльных лініяў, Кальцавая злучыла сем зь дзевяці вакзалаў сталіцы. Пры гэтым не былі злучаныя з мэтрапалітэнам Рыскі й Савёлаўскі вакзалы. Існуе легенда, што першапачатковы праект прадугледжваў праход другой чаргі Кальцавой лініі цераз гэтыя два вакзалы, але быў зьменены на загад Папова Г. М. (у 1950—1951 гады ўзначальваў міністэрства гарадзкога будаўніцтва СССР), маці якога жыла на вуліцы Наваслабодзкай.

Этапы будаўніцтва

Досьвед вайны й высокая імавернасьць пачатку новай паслужылі прычынай выбару для Кальцавой лініі глыбокага закладаньня. Першая чарга, што адкрылася ў 1950 годзе, прайшла ад Цэнтральнага парку культуры й адпачынку імя Горкага да Курскага вакзалу ўздоўж паўднёвага паўкругу Садовага кальца са станцыямі на ўсіх галоўных плошчах: «Калуская», «Серпухаўская», «Павялецкая», «Таганская».

Другая дзялянка кальца, што адкрылася ў 1952 годзе, праходзіла па-за межамі Садовага кальца, далучыўшы да сыстэмы мэтрапалітэну найбуйнейшыя транспартные вузлы: станцыя «Камсамольская» (Казанскі, Ленінградзкі ды Яраслаўскі вакзалы), «Праспэкт Міру», вуліца Наваслабодзкая й Беларускі вакзал.

Апошняя чарга ў 1954 годзе замкнула кальцо, прайшоўшы цераз Красную Прэсьню (тамсама было пабудаванае для лініі дэпо) й Кіеўскі вакзал.

Архітэктура

Станцыі Кальцавой лініі, як і іншыя станцыі, пабудаваныя ў той час, зьяўляюцца помнікамі росквіту архітэктуры сталінскага ампіру. Кожная станцыя прысьвечаная асобай тэме, ахопліваючы эпоху й пачуцьці народаў СССР канца 1940-х — пачатку 1950-х. Асобая ўвага аддавалася перамозе ў Вялікай Айчыннай вайне, вялікасьці рускага дойлідзтва, дасягненьням савецкай народнай гаспадаркі, а таксама гісторыі беларускага (м. Беларуская) і ўкраінскага (м. Кіеўская) народаў.

Аднак неўзабаве пасьля завяршэньня будаўніцтва Кальцавой лініі ў 1955 годзе пачалася т. зв. «барацьба з архітэктурнаю празьмернасьцю», у выніку чаго архітэктура новых станцыяў мэтрапалітэну да сярэдзіны 1970-х была пазбаўлена папярэдней раскошы і выразнасьці.

Пэрспэктывы

Падчас праектаваньня й будаўніцтва лініі былі прадугледжаныя зачыны для будучых станцыяў. Такія зачыны былі прадугледжаныя між станцыямі «Таганская» ды «Курская», «Новаслабодзкая» ды «Праспэкт Міру», «Кіеўская» ды «Краснапрэсьненская». Зачын уяўляе сабой просталінейную дзялянку тунэляў на мінімальным ухіле зь міжтунэльнай адлегласьцю, якая дазваляе будаўніцтва станцыі.

Доўгі час плянавалася будаўніцтва станцыяў «Сувораўская» (між станцыямі «Новаслабодзкая» ды «Праспэкт Міру», зь перасадкай на станцыю «Дастаеўская»), ды «Расейская» (між станцыямі «Кіеўская» ды «Краснапрэсьненская», зь перасадкай на станцыю «Дарагамілаўская»), аднак ад іх будаўніцтва адмовіліся праз складанасьць, даўгачаснасьць ды дарагоўлю.

Вонкавыя спасылкі

Кальцавая лінія (Масква) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Кальцавая лінія на афіцыйным сайце Маскоўскага мэтрапалітэну (рас.)
• Фатаздымкі кальцавой лініі на сайте foto.metro.ru(недаступная спасылка)