Кадрыя Нурмамбэт

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Кадрыя Нурмамбэт
Дата нараджэньня 21 жніўня 1933(1933-08-21)
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 31 студзеня 2023(2023-01-31)[1] (89 гадоў)
Месца сьмерці
Месца вучобы
Занятак сьпявачка, адвакатка
Жанры народная музыка[d]
Інструмэнты голас[d]
Лэйблы Электрэкард[d]

Кадрыя Нурмамбэт (па-румынску: Kadriye Nurmambet, па-крымскататарску: Qadriye Nurmambet; нар. 12 жніўня 1933, Базаржык, Каралеўства Румынія — 31 студзеня 2023, Бухарэст, Румынія) — румынская крымскататарская выканаўца народных песень і фалькларыстка. У сябе ў краіне атрымала мянушку Салавей Дабруджы.

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кадрыя нарадзілася 21 жніўня 1933 году ў вобласьці Дабруджа Каралеўства Румыніі (цяпер Добрыч, Баўгарыя) ў крымскататарскай сям’і. Яе бацька быў ахвіцэрам-артылерыстам. Калі Румынія саступіла Паўднёвую Дабруджу Балгарыі ў пачатку Другой сусьветнай вайны, сям’я Кадрыяў пераехала на поўнач у Мэджыдыю, дзе яе бацька быў прызначаны камандзірам гарнізона[2].

Яна вывучала права ў Бухарэсцкім унівэрсытэце, скончыла яго ў 1957 годзе. Яна стала першай крымскататарскай жанчынай-юрыстам у Румыніі, служыла ў Канстанцы ў калегіі адвакатаў[2].

Нурмамбэт мела цікавасьць да фальклёру і народнай музыкі яшчэ зь дзяцінства, і з раньняга ўзросту выступала ў складзе крымскататарскіх і румынскіх фальклёрных калектываў. У 1950 годзе яна выступіла на сцэне Румынскага атэнэума разам з шэрагам вядомых у краіне артыстаў[2].

У 1954 годзе прафэсар Нацыянальнага ўнівэрсытэта музыкі ў Бухарэсце Тыберыў Аляксандру пахваліў яе выступ, і дзякуючы яму голас Кадрыі загучаў на радыё. Яе першая плястынка была выпушчаная ў 1960 годзе пад лэйблам Электрэкорд, за ёй рушылі ўслед іншыя: у 1963, 1974, 1980, 1982 і 1989 гадах[2].

Кадрыя даведалася пра першыя народныя песьні ад яе маці. Пазьней яна праявіла моцную зацікаўленасьць у збіраньні традыцыйных песень. Яна падарожнічала па вёсках Дабруджы і шукала мясцовых жыхароў-носьбітаў крымскататарскай, нагайскай і турэцкай культуры. У 1957 годзе яна была запрошана для запісу больш за 90 традыцыйных татарскіх і турэцкіх песень для Залатога гукавога архіва Інстытута этнаграфіі і фальклёру ў Бухарэсце. На працягу ўсяго свайго жыцьця яна прыкладала вялікія намаганьні, накіраваныя на захаваньне традыцыйнай музыкі туркаў і татараў з Румыніі, навучаючы выканаўцаў фальклёру[2].

Яе апошні студыйны альбом пад назвай Татарскія і турэцкія традыцыйныя народныя песьні быў выпушчаны ў 2009 годзе пад лэйблам Электрэкорд.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]