Зьміцер Бартнянскі

Зьміцер Бартнянскі
	Зьміцер Бартнянскі
	Партрэт Бартнянскага
Дата нараджэньня	28 кастрычніка 1751
Месца нараджэньня	Глухаў, Чарнігаўская губэрня, Расейская імпэрыя[…];
Дата сьмерці	10 кастрычніка 1825[…] (73 гады)
Месца сьмерці	Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя[…];
Месца пахаваньня	Ціхвінскія могілкі[d];
Месца вучобы	Кіева-Магілянская акадэмія[d];
Занятак	кампазытар, дырыгент, sopranist
Месца працы	Кацярына II; Павал I;
Жанры	опэра, клясычная музыка, канцэрт[d] і рэлігійная музыка[d]
Інструмэнты	фартэпіяна і клявэсын
	Зьміцер Бартнянскі ў Вікісховішчы

Зьмі́цер Сьцяпа́навіч Бартня́нскі (па-ўкраінску: Дмитро Степанович Бортнянський; 1751, Глухаў — 10 кастрычніка [ст. ст. 28 верасьня] 1825, Санкт-Пецярбург) — кампазытар Украіны і Расеі, заснавальнік расейскай кампазытарскай школы, адзін зь першых заснавальнікаў клясычнай расейскай музычнай традыцыі.

Біяграфія

Зь мяшчан. Нарадзіўся ў Глухаве. У 1758 годзе быў вызначаны пеўчым у Пецярбург у Прыдворную пеўчую капэлу. У 1769 годзе адпраўлены ў Італію для навучаньня музыцы. У 1779 годзе Бартнянскі вярнуўся ў Расею. У 1780—1784 гадах — капэльмайстар Прыдворнай пеўчай капэлы, кіраваў хорамі ў Сухапутным шляхецкім корпусе і Смольным інстытуце.

У 1758 годзе Бартнянскі атрымаў прызначэньне капэльмайстрам пры «малым» двары вялікага князя Паўла Пятровіча. З 1796 году Бартнянскі — кіруючы Прыдворнай пеўчай капэлай, галоўным хорам Расейскай дзяржавы, з 1801 году — дырэктар Прыдворнай пеўчай капэлы. Зь дзейнасьцю Бартнянскага зьвязаны яе росквіт. У 1804 годзе абраны ганаровым членам Акадэміі мастацтваў у Пецярбурзе. У 1791—1814 напісаў шэраг кантат і араторыяў на вершы Г. Р. Дзяржавіна, Ю. А. Няледзінскага-Мялецкага, П. А. Вяземскага, М. М. Хераскава, а таксама духоўнай музыкі, выконваемай дагэтуль. У 1816 годзе Бартнянскі прызначаны цэнзарам усіх нот духоўнай музыкі, якія выдаюцца ў Расеі.

Аўтар опэр «Сокал» (1786), «Сын-супернік, або Новая Стратоніка» (1787), фартэпіянных санат, камэрных ансаблей.

Крыніцы

^ Deutsche Nationalbibliothek Record #119121999 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
^ ^а ^б Грушке Н. Бортнянский, Дмитрий Степанович (рас.) // Русский биографический словарь — СПб: 1908. — Т. 3. — С. 285—289.
^ ^а ^б П. Бортнянский (рас.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель, пер. Б. П. Юргенсон — Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 146—147.
^ ^а ^б ^в Соловьев Н. Бортнянский, Дмитрий Степанович (рас.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IV. — С. 449—450.
^ Архіў гістарычных запісаў — 1808.
^ Бортнянский Дмитрий Степанович // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
^ Find a Grave (анг.) — 1996.
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.03638

Літаратура

Рыцарева М. Композитор Бортнянский. Жизнь и творчество. — Лен.,1979
Іванов В.(uk) Дмитро Бортнянський. — К., 1980
Ковалёв К. Бортнянский (Серия ЖЗЛ). — М.: Молодая гвардия, 1989. — 304 с, илл. (2-е изд., дополненное — М.: 1998).
Чувашов А. В. Автографы Д. С. Бортнянского в КР РИИИ. С. 21—119. СПб. 2020.
Чувашов А. В. Неизвестная оратория Д. С. Бортнянского на текст П. Метастазио. (Временник зубовского института. No 1 (32) / 2021. С. 60-67).
Чувашов А. В. Д. С. Бортнянский. Духовные концерты с оркестром (кантаты на основе духовных концертов). Временник Зубовского института. 2022. № 3 (38). С. 48-74.
Чувашов А. В. Нотные копиисты Д. С. Бортнянского в Италии и России. Научный вестник Московской консерватории. Том 13. Выпуск 4 (декабрь 2022). С. 656—677.
Чувашов А. В. Бортнянский Д. С. «Песнословие на Прибытие Е. И. В. Павла Первого в Москву 1797-го году». Неизвестные подробности первого исполнения. История отечественной культуры в архивных документах : сборник статей / сост. и отв. ред. Е. А. Михайлова, ред. Л. Н. Сухоруков. СПб, 2022. Вып. 3. С. 115—122.

Выданьні музыкі Бартнянскага

Светские произведения. Редактор-составитель А. В. Чувашов. СПб.: Планета музыки, 2018. 104 с.
Мотеты. Публикация, исследования и комментарии А. В. Чувашова. СПб.: Планета музыки, 2023. 248 с.

[_be27cde47e679b31-1] Deutsche Nationalbibliothek Record #119121999 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.

[_30339e02416b078d-2] а ^б Грушке Н. Бортнянский, Дмитрий Степанович (рас.) // Русский биографический словарь — СПб: 1908. — Т. 3. — С. 285—289.

[_29d31975023d29d9-3] а ^б П. Бортнянский (рас.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель, пер. Б. П. Юргенсон — Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 146—147.

[_236a47a890cd7d72-4] а ^б ^в Соловьев Н. Бортнянский, Дмитрий Степанович (рас.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IV. — С. 449—450.

[_f3de3a909d0fcd1e-5] Архіў гістарычных запісаў — 1808.

[_43cea16408d21178-6] Бортнянский Дмитрий Степанович // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_36dbb351544c153d-7] Find a Grave (анг.) — 1996.

[_13748f05d76d10c7-8] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.03638

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Нарматыўны кантроль
Міжнародныя	FAST МІСН VIAF WorldCat
Нацыянальныя	Францыя Зьвесткі НБФ Нямеччына Італія Ізраіль Фінляндыя Бэльгія ЗША Латвія Японія Чэхія Нідэрлянды 2 Польшча
Навуковыя	CiNii
Артысты	MusicBrainz
Асобы	Нямецкія біяграфіі
Іншыя	Інтэрнэт-энцыкляпэдыя Ўкраіны IdRef