Гутэн-Чапскія
| Гутэн-Чапскія | |
 Герб «Ляліва» | |
| Дэвіз | Vitam patriae, honorem nemini (Жыцьцё — Айчыне, гонар — нікому) |
|---|---|
| Тытул | Графы |
| Краіна паходжаньня | Польшча |
| Прызнаныя ў | |
| Першы з роду | Марцін фон Гутэн-Чапскі |
Гу́тэн-Ча́пскія (па-польску: Hutten-Czapscy), Чапскія (польск. Czapscy) гербу «Ляліва» — шляхецкі род у ВКЛ і Расейскай імпэрыі. Вядомы з XIV стагодзьдзя. Першы дакумэнтальна вядомы прадстаўнік роду — Марцін, якому Жыгімонт I Стары ў 1526 надаў права на ўладаньне маёнткам Чаплі (польск. Czaple; адсюль прозьвішча).
Лічылі сябе выхадцамі з Прусіі. Мелі родавы маёнтак Бэнкава ў Польшчы. Карысталіся графскім тытулам, які ў ХІХ ст. прызнаны ў Прусіі і Расеі. Мелі маёнткі ў Нямеччыне, Аўстрыі, Польшчы, Украіне. На Беларусі ў ХІХ — пач. XX ст. Чапскім належалі Станькава, Прылукі, Негарэлае і інш. ў Менскім павеце, Нарушчавічы, Сваятычы ў Наваградзкім, Ганцавічы, Нача-Ляхоўская ў Слуцкім павеце.
У час перапісу 1917 году кіраўнік роду Юры Гутэн-Чапскі назваў сябе беларусам паводле нацыянальнасьці[1].
Радавод
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Францішак Станіслаў Гутэн-Чапскі (1725—1802), апошні ваявода хелмінскі х Вераніка Радзівіл, д. Міхала Казіміра Радзівіла │ ├─>Караль (1778—1836), маршалак шляхты Менскага павету │ х Фабіяна Абуховіч (1794—1876), д. Міхала Абуховіча │ │ │ └─>Эмэрык (1828—1896), расейскі дзяржаўны дзяяч, калекцыянэр │ х Эльжбета-Караліна фон Меендорф (1833—1916) │ │ │ ├─>Караль (1860—1904), менскі мескі галава (1890—1901) │ │ х графіня Марыя-Леанціна Пуслоўская (1870—1965) │ │ │ │ │ └─>Эмэрык Аўгуст (1897—1979), польскі гісторык, палітычны дзяяч │ │ │ └─>Юры (1861—1930), менскі губэрнскі маршалак (1918—1920) │ х1 (1886) графіня Юзэфа фон Тун-Гогенштэйн (1867—1903) │ х2 (1925) Паліна Ахматава (1873—1955) │ │ │ ├─>(ад 1 шлюбу) Марыя (1894—1981), польскі гісторык │ │ │ └─>(ад 1 шлюбу) Юзэф (1896—1993), польскі вайсковы дзяяч, мэмуарыст │ └─>Станіслаў (1779—1844), вайсковы дзяяч х Соф’я Абуховіч, д. Міхала Абуховіча │ └─>Эдвард (1819—1888)
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Абламейка С. У 1917 годзе нашчадак Рурыка і іншыя магнаты Меншчыны абвясьцілі сябе беларусамі, Радыё Свабода, 19 верасьня 2019 г.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 6. Кн. 2: Усвея — Яшын. — 616 с. — ISBN 985-11-0276-8
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.