Аляксандар Марфіцкі

	Аляксандар Эдуардавіч Марфіцкі
	16 траўня 1956 — 30 жніўня 2009 (53 гады)
Месца нараджэньня	Багушэўск, Сеньненскі раён
Месца сьмерці	бліз Аэрапорту Радам-Садкаў, ля Радама, Мазавецкае ваяводзтва, Польшча
Прыналежнасьць	Беларусь ; СССР
Род войскаў	Вайскова-паветраныя сілы Беларусі
Гады службы	?—2009
Званьне	Палкоўнік
Камандаваў	намесьнік камандуючага апэратыўна-тэхнічным камандаваньнем ВПС і войскаў СПА Беларусі

Аляксандар Эдуардавіч Марфіцкі (16 траўня 1956, Багушэўск, Сеньненскі раён — 30 жніўня 2009 году ля Радама) — беларускі вайсковы лётчык першай клясы, палкоўнік, намесьнік камандуючага апэратыўна-тэхнічным камандаваньнем ВПС і войскаў СПА Беларусі. Загінуў падчас выкананьня фігуры пілятажу на Radom Air Show 2009 ^[1].

Скончыў у 1978 Харькаўскую вышэйшую авіяцыйную вучэльню лётчыкаў, у 1987 — Ваенна-паветраную акадэмію імя Гагарына, у 2002 — Акадэмію Кіраваньня пры прэзыдэнце РБ^[2].

У 2003 годзе — камандзір 61-й зьнішчальнай авіяцыйнай базы Заходняга апэратыўна-тактычнага камандаваньня Ваенна-паветраных сілаў і войскаў супрацьпаветранай абароны Ўзброеных Сілаў (Баранавічы)^[3]. Меў 2320 гадзін налёту^[4].

30 жніўня 2009 году разам з палкоўнікам Аляксандрам Жураўлевічам пілятаваў Су-27УБМ-1 падчас міжнароднага авіяшоў Radom Air Show 2009 у Радаме. Лётчыкі выконвалі фігуру пілятажу, самалёт пачаў рэзка зьніжацца. Ёсьць інфармацыя, што пілёты паведамілі пра аварыю і атрымалі з вышкі кіраваньня загад катапультавацца, але яго не выканалі, магчыма з-за таго што самалёт быў блізка да гледачоў або жылых пабудоваў. Самалёт упаў ля лесу за аэрапортам, паміж вёскамі Малэнчын і Макаў, каля 100 мэтраў ад дамоў ^[5]^[6] ^[7].

Узнагароджаны мэдалём «За бездакорную службу» I ступені (2003) ^[8]. Пасьмяротна ўзнагароджаны ордэнам «За асабістую мужнасьць» (2010) ^[9].

У фільме «Звычайны герой» (2004) пра героя Беларусі Ўладзімера Карвата, Марфіцкі распавядаў пра тую катастрофу: «Ён сапраўды зьдзейсьніў гераічны ўчынак. Адвёў самалёт. Усё ж такі 24 тоны, 4 тоны паліва, калі б ён ўпаў недзе на населены пункт, там не адзін дом бы сгарэў. Вельмі шмат было б ахвяраў, тым больш, што гэта было ўначы, усе людзі знаходзіліся ў хатах, наступствы былі б самымі сумнымі»^[10].

Урачыстыя пахаваньні лётчыка ў Баранавічах адбыліся з удзелам міністра абароны Рэспублікі Беларусь, камандзіра паветраных войскаў Польшчы ды архіяпіскапа Мірона, праваслаўнага ардынарыя Войска Польскага ^[11]. 28 верасьня 2009 году Рада гміны Гузд прыняла ухвалу пастанову аб будаўніцтве помніка лётчыкаў ^[12]. Помнік быў адкрыты 11 красавіка 2010 году ^[13].

Прозьвішча лётчыка таксама згаданая на памятнай шыльдзе ў каталіцкім гарнізонным касьцёле ў Радаме, дзе згаданыя імёны ўсіх 32 лётчыкаў, якія загінулі ў 1935—2009 гадох, распачаўшы свой апошні палёт з аэрадрому Радам—Садкаў ^[14].

Глядзіце таксама

Крыніцы

^ Трагедыя на авіяшоў у Польшчы // Наша Ніва, 30.08.2009
^ Погибшие летчики на двоих имели более четырех тысяч часов налета (рас.)
^ Указ Президента Республики Беларусь от 29 июля 2003 г. №334 «Аб узнагароджанні ваеннаслужачых, асоб начальніцкага складу органаў унутраных справаў і прыраўнаваных да іх асоб медалём „За бездакорную службу“ I, II, III ступені»
^ Они улетели навсегда // Советская Белоруссия, 1 верасьня 2009
^ Pilot poświęcił życie, by nie spaść na widownię? (пол.) // TVN.24.pl, 30.08.2009
^ Radom w żałobie. Prezydent i MON składają kondolencje (пол.) // WP.pl, 30.08.2009
^ Wypadek na Air Show w Radomiu (пол.) // Gazeta Wyborcza, 30.08.2009
^ Указ Президента Республики Беларусь от 29 июля 2003 г. №334 «Аб узнагароджанні ваеннаслужачых, асоб начальніцкага складу органаў унутраных справаў і прыраўнаваных да іх асоб медалём „За бездакорную службу“ I, II, III ступені»
^ Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 9 сакавіка 2010 г. № 144 «Аб узнагароджанні дзяржаўнымі ўзнагародамі Рэспублікі Беларусі»(недаступная спасылка)
^ Дочь погибшего на авиашоу в Польше белорусского пилота: "ПАПА ГОВОРИЛ: «ПРИЛЕЧУ ДАЖЕ НА ОДНОМ ДВИГАТЕЛЕ»(недаступная спасылка) // Комсомольская правда в Беларусі
^ У Баранавічах пахавалі пілётаў // Радыё Свабода, 3 верасьня 2009
^ Uchwała Nr XLVI/217/2009 Rady Gminy Gózd z dnia 28 września 2009 r. (пол.)
^ Помнік беларускім лётчыкам ўрачыста адкрыты ў польскім Радаме // Наша Ніва, 11 красавіка 2010
^ Wystartowali z Sadkowa i zginęli // LotniczaPolska.pl, 26.03.2010 (пол.)

[1] Трагедыя на авіяшоў у Польшчы // Наша Ніва, 30.08.2009

[2] Погибшие летчики на двоих имели более четырех тысяч часов налета (рас.)

[3] Указ Президента Республики Беларусь от 29 июля 2003 г. №334 «Аб узнагароджанні ваеннаслужачых, асоб начальніцкага складу органаў унутраных справаў і прыраўнаваных да іх асоб медалём „За бездакорную службу“ I, II, III ступені»

[4] Они улетели навсегда // Советская Белоруссия, 1 верасьня 2009

[5] Pilot poświęcił życie, by nie spaść na widownię? (пол.) // TVN.24.pl, 30.08.2009

[6] Radom w żałobie. Prezydent i MON składają kondolencje (пол.) // WP.pl, 30.08.2009

[7] Wypadek na Air Show w Radomiu (пол.) // Gazeta Wyborcza, 30.08.2009

[8] Указ Президента Республики Беларусь от 29 июля 2003 г. №334 «Аб узнагароджанні ваеннаслужачых, асоб начальніцкага складу органаў унутраных справаў і прыраўнаваных да іх асоб медалём „За бездакорную службу“ I, II, III ступені»

[9] Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 9 сакавіка 2010 г. № 144 «Аб узнагароджанні дзяржаўнымі ўзнагародамі Рэспублікі Беларусі»(недаступная спасылка)

[10] Дочь погибшего на авиашоу в Польше белорусского пилота: "ПАПА ГОВОРИЛ: «ПРИЛЕЧУ ДАЖЕ НА ОДНОМ ДВИГАТЕЛЕ»(недаступная спасылка) // Комсомольская правда в Беларусі

[11] У Баранавічах пахавалі пілётаў // Радыё Свабода, 3 верасьня 2009

[12] Uchwała Nr XLVI/217/2009 Rady Gminy Gózd z dnia 28 września 2009 r. (пол.)

[13] Помнік беларускім лётчыкам ўрачыста адкрыты ў польскім Радаме // Наша Ніва, 11 красавіка 2010

[14] Wystartowali z Sadkowa i zginęli // LotniczaPolska.pl, 26.03.2010 (пол.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]