Авіяцыя
Авія́цыя (па-француску: aviation, ад па-лацінску: avis — птушка), лётніцтва[1][2][3] — тэорыя і практыка палёту ў паветры на лятальных апаратах, цяжэйшых за паветра.
Лятальныя апараты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вядомыя наступныя тыпы лятальных апаратаў:
- Ракета,
- Паветраны шар,
- Дырыжабль,
- Самалёт (у тым ліку гідрапляны),
- Аўтажыр,
- Верталёт
А таксама: планёр, дэльтаплян, БПЛА.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Авіяцыя пачала разьвівацца ў пачатку XX ст. Першы пасьпяховы палёт на самалёце з рухавіком унутранага згараньня ажыцьцявілі 17 сьнежня 1903 г. амэрыканскія мэханікі браты Ўілбур і Орвіл Райт.[4] Усьлед за гэтым будуюць самалёты Альбэрта Сантас-Дзюмон, Ф. Фэрбэр, Я. М. Гакель, Д. П. Грыгаровіч, Ігар Сікорскі.
Зь сярэдзіны 1920-х у самалётабудаваньні пачалі выкарыстоўваць дзюралюмін; да сярэдзіны 1930-х адбыўся пераход ад біпляну да манапляну.
Напрыканцы 1930-х зьявіўся рэактыўны рухавік. З пачатку 1950-х рэактыўныя самалёты сталі выкарыстоўваць і ў цывільнай авіяцыі, у ваенна-паветраных сілах зьявіліся звышгукавыя самалёты.
Напачатку 1990-х сэрыйныя самалёты дасягнулі хуткасьці 3000-3500 км / г, максымальнай вышыні палёту больш за 30 км і далёкасьці да 15 тыс. км.
Беларусь
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]24 траўня 1911 году лётчык Сяргей Вутачкін зьдзейсьніў першы палёт над Менскам на аэрапляне, які зьнялі для кінэматографа на апарат кінатэатру «Гігант». Пасадку ажыцьцявіў на Камароўскім полі[5].
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Вайсковая Камісія пры Інстытуце Беларускае Культуры. Практычны беларускі вайсковы слоўнік. — Менск: 1927.
- ^ Мікола Байкоў, Сьцяпан Некрашэвіч. Беларуска-расейскі слоўнік. — Менск: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1925.
- ^ Мікола Байкоў, Сьцяпан Некрашэвіч. Расійска-беларускі слоўнік. — Менск: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, 1928.
- ^ Telegram from Orville Wright in Kitty Hawk, North Carolina, to His Father Announcing Four Successful Flights, 1903 December 17 Архіўная копія
- ^ Даты, падзеі, людзі // Зьвязда : газэта. — 24 траўня 2014. — № 95 (27705). — С. 8. — ISSN 1990-763x.