Іўеўскі мячэт

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Іўеўскі мячэт (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Іўеўскі мячэт
Іўеўскі мячэт
Краіна	Беларусь
Места	Іўе
Каардынаты	53°55′20.7″ пн. ш. 25°46′22.74″ у. д. / 53.922417° пн. ш. 25.7729833° у. д. / 53.922417; 25.7729833Каардынаты: 53°55′20.7″ пн. ш. 25°46′22.74″ у. д. / 53.922417° пн. ш. 25.7729833° у. д. / 53.922417; 25.7729833
Канфэсія	іслам
Архітэктурны стыль	народнае дойлідзтва Беларусі^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Іўеўскі мячэт на мапе Беларусі Іўеўскі мячэт
Іўеўскі мячэт на Вікісховішчы

Іўеўскі мячэт — помнік архітэктуры XIX ст. у Іўі. Знаходзіцца ў паўднёвай частцы места, на гістарычнай Наваградзкай вуліцы^[a]. Дзейнічае. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Драўляны мячэт у Іўі збудавалі ў 1884 годзе з фундацыі Эльфрыды Замойскай, уладальніцы мястэчка. На грошы татараў-эмігрантаў, дасланыя ў 1922 годзе з ЗША быў адрэмантаваны мінарэт. У 1934 годзе ў мячэту была ўмацавана памятная дошка ў гонар графіні Эльфрыды Замойскай, на урачыстасці прысутнічаў яе сын Томаш.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Першапачатковы праект храма меў рысы драўлянага мадэрну, мячэт быў узведзены са значнымі зменамі. Так будынак не быў ашаляваны, дах быў пакрыты гонтай замест бляхі, а пры ўваходзе з’явіліся сені. Атрымаўся помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Гэта прастакутны ў пляне будынак з 5-граннай прыбудовай-міхрабам, накрыты шатровым дахам, у цэнтры якога 8-гранны мінарэт. Ад пачатку галоўны фасад меў галерэю на 4 слупах з выгнутымі падкосамі (у 1970-я гады яе замянілі невысокім тамбурам).

Унутраная прастора падзяляецца на мужчынскую і жаночую паловы з асобнымі ўваходамі. Вялікае амаль квадратнае ў пляне памяшканьне для мужчынаў мае ўздоўж унутраная сьцяны балькон на 4 калёнках. Жаночае памяшканьне 2-яруснае^[1].