Усьвейка

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
(Перанакіравана з «Усьвіца»)
Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Усьвея (неадназначнасьць), Усьвіж-Бук (неадназначнасьць), Усьвіца (неадназначнасьць).
Рака
Усьвейка
Агульныя зьвесткі
Выток каля в. Курчэўская Ўсьвейка
Вусьце Вула
Краіны басэйну Беларусь
Вобласьці Віцебская вобласьць
Даўжыня 116 км
Сярэднегадавы сьцёк 4,5 м³/с
Плошча басэйну 708 км²
Нахіл воднай паверхні 0,8 ‰

Усьве́йка, Альша́нка, Усьве́я, У́сьвіж-Бук, Усьві́ца, Я́зва — рака ў Талачынскім і Чашніцкім раёнах Віцебскай вобласьці, правы прыток ракі Вулы (басэйн Дзьвіны). Даўжыня 116 км. Плошча вадазбору 708 км². Выдатак вады ў вусьці 4,5 м³/с. Агульны спад ракі 94,4 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,8‰.

Найбольшы прыток — Чарвінка (правы).

Назва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гідронім гаворыць пра тое, што гэта месца, дзе «зьвеяны» пясок[1].

Агульныя зьвесткі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Пачынаецца на вышыні 221 м над узроўнем мора каля ўсходняй ускраіны вёскі Курчэўская Ўсьвейка Талачынскага раёну, вусьце за 2 км на паўднёвы ўсход ад мястэчка Чашнікаў. Цячэ ў межах Аршанскага ўзвышша і Чашніцкай раўніны.

Даліна трапэцападобная, шырыня яе ў верхняй плыні да 0,3 км, найбольшая 1—1,5 км. Абалона двухбаковая (шырыня 200—300 м), у ніжняй плыні зьліваецца з балотамі. Рэчышча ў сярэдняй і ніжняй плыні зьвілістае і моцназьвілістае, на працягу 28 км у верхняй плыні каналізаванае; шырыня яго 2—5 м, у сярэдняй і ніжняй плыні 6—10 м, у вусьці да 28 м.

Вадазбор — дробнаўзгорыстая, перасечаная асушальнымі каналамі, значна забалочаная і аблесеная раўніна. Берагі пераважна стромкія, зарослыя мяшаным лесам. Азёры трапляюцца ў нізоўі па правабярэжжы ракі, найбольшае возера Жэрынскае.

Разводзьдзе звычайна з 3-й дэкады сакавіка да 3-й дэкады траўня. Сярэдняе перавышэньне ўзроўню над межаньню 2,9 м, найбольшае 4 м. Замярзае ў 2-й дэкадзе сьнежня, крыгалом у канцы сакавіка[2].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Прыдзвінне
  2. ^ Блакітная кніга Беларусі. Энцыкл. — Мн.: 1994. С. 377

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Блакітная кніга Беларусі: энцыкл / Рэдкал.: Н. А. Дзісько, М. М. Курловіч, Я. В. Малашэвіч і інш.; Маст. В. Г. Загародні. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — ISBN 5-85700-133-1 С. 377