Старалітва: розьніца паміж вэрсіямі
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
Няма апісаньня зьменаў |
||
| Радок 6: | Радок 6: | ||
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору ([[Вільня|Віленскага]] [[каталіцтва|рыма-каталіцкага]] збору [[1685]] году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] ў [[ВКЛ|Літве]] [[каталіцтва|рымска-каталіцкія духоўныя]] насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць [[праваслаўе|праваслаўныя]] сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Польшчы]] ў [[1772]] годзе, галоўнымі заступнікамі [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікіх князёў літоўскіх]] лічыліся ў мясцовых [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка [[ВКЛ|Літвы]] ўпершыню ў [[1604]] годзе. З гэтага ясна відаць, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва"''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51.</ref>. |
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору ([[Вільня|Віленскага]] [[каталіцтва|рыма-каталіцкага]] збору [[1685]] году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] ў [[ВКЛ|Літве]] [[каталіцтва|рымска-каталіцкія духоўныя]] насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць [[праваслаўе|праваслаўныя]] сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Польшчы]] ў [[1772]] годзе, галоўнымі заступнікамі [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікіх князёў літоўскіх]] лічыліся ў мясцовых [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка [[ВКЛ|Літвы]] ўпершыню ў [[1604]] годзе. З гэтага ясна відаць, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі [[каталіцтва|рыма-каталікоў]] панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва"''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51.</ref>. |
||
Паводле іншай версіі, пад тэрмінам «старалітва» разумелі паганства<ref>[https://nn.by/?c=ar&i=205425&lang=ru В Лидском районе сохранилась деревня, где жили последние поклонники «старой литвы»]</ref> або тых каталікоў, якія прытрымліваліся [[Юліянскі каляндар|юліянскага календара]].<ref>[https://talpykla.istorija.lt/handle/99999/1753 Jelnios parapijos gyventojai XVII a. (Stara Litwa arba jotvingių pėdsakais Vilniaus vyskupijoje)]</ref> |
|||
== У мастацтве == |
== У мастацтве == |
||
«[[Старалітва (гурт)|Старалітва]]» — таксама назва [[Беларусь|беларускага]] [[музыка|музычнага]] гурта, які выконвае старажытную музыку. |
«[[Старалітва (гурт)|Старалітва]]» — таксама назва [[Беларусь|беларускага]] [[музыка|музычнага]] гурта, які выконвае старажытную музыку. |
||
Вэрсія ад 12:01, 10 студзеня 2021
Старалітва (Stara Litwa) — назва пэўнай часткі літвіноў-каталікоў, якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах касьцёлу Вялікага Княства Літоўскага цягам XVI—XVIII стагодзьдзяў. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што каталіцкі клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола літвіноў-каталікоў па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя рэлігійныя рысы.
Расейскі навуковец І. Казлоўскі ў 1869 годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў касьцёле Вялікага Княства Літоўскага 16—18 ст.: «Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі рыма-каталікоў, літвіноў, заснаваныя на рускіх пачатках»[1]. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў агульна-ўсходнеславянскія пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «Ад таго ж збору (Віленскага рыма-каталіцкага збору 1685 году) мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы XVII стагодзьдзя ў Літве рымска-каталіцкія духоўныя насілі бараду, ня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць праваслаўныя сьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу Польшчы ў 1772 годзе, галоўнымі заступнікамі вялікіх князёў літоўскіх лічыліся ў мясцовых рыма-каталікоў св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік Расеі; Казімір жа паднясёны на сьвятога заступніка Літвы ўпершыню ў 1604 годзе. З гэтага ясна відаць, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на Жмудзі, у асяродзьдзі рыма-каталікоў панавалі ня іншыя, як рускія пачаткі, то бо "старалітва"»[2].
Паводле іншай версіі, пад тэрмінам «старалітва» разумелі паганства[3] або тых каталікоў, якія прытрымліваліся юліянскага календара.[4]
У мастацтве
«Старалітва» — таксама назва беларускага музычнага гурта, які выконвае старажытную музыку.
Таксама
Старалітва (па-польску: Stara Litwa(pl)) — вёска ў гміне Кулеша-Касьцёльна Высокамазавецкага павету Падляскага ваяводства Польшчы.
Глядзіце таксама
Крыніцы
- ^ Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 50.
- ^ Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51.
- ^ В Лидском районе сохранилась деревня, где жили последние поклонники «старой литвы»
- ^ Jelnios parapijos gyventojai XVII a. (Stara Litwa arba jotvingių pėdsakais Vilniaus vyskupijoje)