Вінцэсь Каратынскі: розьніца паміж вэрсіямі
д +шаблён |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) д кірылічная «і» |
||
Радок 19: | Радок 19: | ||
|Мова2 = польская |
|Мова2 = польская |
||
|Дэбют = |
|Дэбют = |
||
|Значныя творы = [[Паэма]] «Таміла» ( |
|Значныя творы = [[Паэма]] «Таміла» (1858) |
||
|Прэміі = |
|Прэміі = |
||
|Узнагароды = |
|Узнагароды = |
||
Радок 33: | Радок 33: | ||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Нарадзіўся ў сям’і былога прыгоннага селяніна Аляксандра Каратая, бацька атрымаў вольную ад свайго пана Яна Залескага, верагодна, на просьбу Марка Татароўскага, апекуна Юзафаты з |
Нарадзіўся ў сям’і былога прыгоннага селяніна Аляксандра Каратая, бацька атрымаў вольную ад свайго пана Яна Залескага, верагодна, на просьбу Марка Татароўскага, апекуна Юзафаты з Далідовічаў — шляхцянкі зь якой Аляксандар Каратай хацеў ажаніцца. Калі ў Аляксандра зь Юзафатай было ўжо трое сыноў — Вінцэсь, Ян і Міхал, ён утапіўся ў [[Нёман]]е, а празь нейкі час Юзафата выйшла замуж за свайго былога апекуна. Адукацыю В. Каратынскі набыў самавукам, пад наглядам мясцовага арганіста. Навучыў чытаць і пісаць малодшых братоў. Працаваў хатнім настаўнікам. У [[1850]]—[[1862]] гадах быў сакратаром [[Уладзіслаў Сыракомля|У. Сыракомлі]]. За кароткі час самавукам атрымаў выдатную адукацыю, апроч беларускай і польскай, валодаў расейскай, чэскай, францускай і нямецкай мовамі, троху ведаў з латыні. Граў на скрыпцы. Разам з расейскім пісьменьнікам М. Лясковым падарожнічаў па Літве (Беларусі). Супрацоўнічаў з польскімі газэтамі і часопісамі, друкаваў артыкулы тэматычна зьвязаныя зь беларускім краем. |
||
Дэбютаваў у друку |
Дэбютаваў у друку ў [[1856]] годзе. Аўтар зборнік паэзіі «Чым хата багата, тым рада» (па-польску, [[1857]]), паэмы «Таміла» (па-польску, [[1858]]), таксама В. Каратынскаму прыпісваюць ананімныя антыцарскія творы «Гутарка старога дзеда» і «Гутарка суседзяў». Зь беларускамоўных твораў захаваліся вершы «Уставайма, братцы, за дзела, за дзела», «Далі бог-то, Арцём…», «Туга на чужой старане». У [[1994]] годзе выйшаў збонік твораў. |
||
Перакладаў на польскую мову творы [[Аляксандар Пушкін|А. Пушкіна]], М. Лермантава, Г. Гейне і інш. Пакінуў шмат біяграфічных нататкаў пра Адама Міцкевіча, гістарычна-краязнаўчых нататкаў пра [[Наваградак]] і Наваградчыну. |
Перакладаў на польскую мову творы [[Аляксандар Пушкін|А. Пушкіна]], М. Лермантава, Г. Гейне і інш. Пакінуў шмат біяграфічных нататкаў пра Адама Міцкевіча, гістарычна-краязнаўчых нататкаў пра [[Наваградак]] і Наваградчыну. |
Вэрсія ад 03:26, 23 ліпеня 2016
Вінцэсь Каратынскі | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Імя пры нараджэньні | Вінцэнт Аляксандравіч Каратынскі |
Нарадзіўся | 15 чэрвеня 1831 вёска Селішча, Наваградзкі павет, Гарадзенская губэрня, Паўночна-Заходні край, Расейская імпэрыя |
Памёр | 7 лютага 1891 Варшава, Прывісьлінскі край, Расейская імпэрыя |
Пахаваны | |
Дзеці | Бруна Вінцэнт Каратынскі[d], Людвік Станіслаў Каратынскі[d] і Уладыслаў Райнальд Каратынскі[d] |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | Журналіст |
Гады творчасьці | 1851—1867 |
Жанр | Паэзія |
Мовы | Беларуская, польская |
Значныя творы | Паэма «Таміла» (1858) |
Подпіс | |
Вінцэнт Аляксандравіч Каратынскі (1831; в. Селішча, цяпер Карэліцкі раён, Гарадзенская вобласьць, Беларусь — 1891; Варшава, цяпер Польшча) — беларускі пісьменьнік і перакладчык.
Біяграфія
Нарадзіўся ў сям’і былога прыгоннага селяніна Аляксандра Каратая, бацька атрымаў вольную ад свайго пана Яна Залескага, верагодна, на просьбу Марка Татароўскага, апекуна Юзафаты з Далідовічаў — шляхцянкі зь якой Аляксандар Каратай хацеў ажаніцца. Калі ў Аляксандра зь Юзафатай было ўжо трое сыноў — Вінцэсь, Ян і Міхал, ён утапіўся ў Нёмане, а празь нейкі час Юзафата выйшла замуж за свайго былога апекуна. Адукацыю В. Каратынскі набыў самавукам, пад наглядам мясцовага арганіста. Навучыў чытаць і пісаць малодшых братоў. Працаваў хатнім настаўнікам. У 1850—1862 гадах быў сакратаром У. Сыракомлі. За кароткі час самавукам атрымаў выдатную адукацыю, апроч беларускай і польскай, валодаў расейскай, чэскай, францускай і нямецкай мовамі, троху ведаў з латыні. Граў на скрыпцы. Разам з расейскім пісьменьнікам М. Лясковым падарожнічаў па Літве (Беларусі). Супрацоўнічаў з польскімі газэтамі і часопісамі, друкаваў артыкулы тэматычна зьвязаныя зь беларускім краем.
Дэбютаваў у друку ў 1856 годзе. Аўтар зборнік паэзіі «Чым хата багата, тым рада» (па-польску, 1857), паэмы «Таміла» (па-польску, 1858), таксама В. Каратынскаму прыпісваюць ананімныя антыцарскія творы «Гутарка старога дзеда» і «Гутарка суседзяў». Зь беларускамоўных твораў захаваліся вершы «Уставайма, братцы, за дзела, за дзела», «Далі бог-то, Арцём…», «Туга на чужой старане». У 1994 годзе выйшаў збонік твораў.
Перакладаў на польскую мову творы А. Пушкіна, М. Лермантава, Г. Гейне і інш. Пакінуў шмат біяграфічных нататкаў пра Адама Міцкевіча, гістарычна-краязнаўчых нататкаў пра Наваградак і Наваградчыну.
Бібліяграфія
- Каратынскі В. Творы / Уклад., прадм. і камент. У. Мархеля. 2-е выд., дап. Мн., 1994.
Літаратура
- Мальдзіс А. Вінцэсь Каратынскі // Мальдзіс А. Падарожжа ў ХІХ стагоддзе. Мн., 1969. С. 64—74.
- Каратынскі В. Творы / Уклад., прадм. і камент. У. Мархеля. 2-е выд., дап. Мн., 1994.
Гэта — накід артыкула пра пісьменьніка альбо пісьменьніцу. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |