Пляўт
Пляўт | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 250 да н. э.[1] |
Памёр | 184 да н. э.[2] |
Бацькі | невядома невядома |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | камэдыёграф, драматург, пісьменьнік |
Мова | лацінская мова[4] |
Тытус Макцыюс Пляўт (~254—184 да н.э.) — адзін з найвядомейшых, побач з Тэрэнцыюсам, рымскіх паэтаў-камэдыёграфаў.
Аб жыцьці Пляўта вядома мала надзейнага. Цыцэрон называе год яго нараджэньня і згадвае, што ён дажыў да старасьці (адсюль прынятыя ў літаратуры гады жыцьця — умоўна лічыцца, што ён пражыў каля 70 год). Павал Дыякан (абапіраючыся, магчыма, на згубленыя сёньня антычныя крыніцы) паведамляе, што Пляўт паходзіў зь нярымскай сям’і, з Сарсіны (Умбрыя); калі гэта сапраўды так, то няроднаю для яго лацінаю Пляўт авалодаў надзіва добра.[5]
Пляўт узяў сябе за ўзор аўтараў грэкамоўнай «новай камэдыі» (перадусім Мэнандра), чые п’есы перакладаў і апрацоўваў. Паводле Аўла Геліюса, у яго часы Плэўту прыпісвалася каля 130 камэдый, аднак спрэчкі аб сапраўднасьці многіх тэкстаў вяліся ўжо ў антычнасьці; Варон паведамляе, што толькі 21 п’есу прыпісвалі Пляўту ўсе і згодна. Нам сёньня вядомыя тэксты 20 камэдый Пляўта, некаторыя зь іх х лакунамі (усе — зь ліку згаданых вышэй «бясспрэчна Пляўтавых»; зь іх амаль цалкам згубленая толькі «Vidularia»).
Выявай Пляўта, магчыма, зьяўляецца непадпісаная статуя з пары, знойдзенай у Рыме ў 16 ст. (іншая падпісана Пасэйдзіп)[6]. Пляўт аказаў значны ўплыў на Шэксьпіра; у прыватнасьці, шэксьпірава «Камэдыя памылак», праўдападобна, наўпрост заснаваная на пляўтавай камэдыі Menaechmi.
Творы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Традыцыйны збор з 21 камэдыі Пляўта ў альфабэтным парадку, які амаль цалкам дажыў да нашых дзён, уключае наступныя творы:
- Amphitryon
- Asinaria
- Aulularia (Збаночак; канец камэдыі згублены)
- Bacchides (пачатак камэдыі згублены)
- Captivi
- Casina
- Cistellaria
- Curculio
- Epidicus
- Menaechmi
- Mercator
- Miles Gloriosus (Ваяр-выхваляка)
- Mostellaria
- Persa
- Poenulus
- Pseudolus (Псэўдол)
- Rudens
- Stichus
- Trinummus
- Truculentus
- Vidularia (захаваліся толькі фрагмэнты)
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Пляўт на сайце часопіса «ПрайдзіСвет»
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Istituto dell'Enciclopedia Italiana Plàuto // Enciclopedia on line (італ.)
- ^ а б Любкер Ф. Plautus (рас.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1059.
- ^ выгрузка зьвестак Freebase — Google.
- ^ Plautus, Titus Maccius // CONOR.SI
- ^ Introduction // Plautus, vol. I., edited and translated by W. de Melo. Harward University Press, 2011.
- ^ Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (рас.)