Пляўт

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Пляўт
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 250 да н. э.[1]
Памёр 184 да н. э.[2]
Бацькі невядома
невядома
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці камэдыёграф, драматург, пісьменьнік
Мова лацінская мова[4]

Тытус Макцыюс Пляўт (~254184 да н.э.) — адзін з найвядомейшых, побач з Тэрэнцыюсам, рымскіх паэтаў-камэдыёграфаў.

Аб жыцьці Пляўта вядома мала надзейнага. Цыцэрон называе год яго нараджэньня і згадвае, што ён дажыў да старасьці (адсюль прынятыя ў літаратуры гады жыцьця — умоўна лічыцца, што ён пражыў каля 70 год). Павал Дыякан (абапіраючыся, магчыма, на згубленыя сёньня антычныя крыніцы) паведамляе, што Пляўт паходзіў зь нярымскай сям’і, з Сарсіны (Умбрыя); калі гэта сапраўды так, то няроднаю для яго лацінаю Пляўт авалодаў надзіва добра.[5]

Пляўт узяў сябе за ўзор аўтараў грэкамоўнай «новай камэдыі» (перадусім Мэнандра), чые п’есы перакладаў і апрацоўваў. Паводле Аўла Геліюса, у яго часы Плэўту прыпісвалася каля 130 камэдый, аднак спрэчкі аб сапраўднасьці многіх тэкстаў вяліся ўжо ў антычнасьці; Варон паведамляе, што толькі 21 п’есу прыпісвалі Пляўту ўсе і згодна. Нам сёньня вядомыя тэксты 20 камэдый Пляўта, некаторыя зь іх х лакунамі (усе — зь ліку згаданых вышэй «бясспрэчна Пляўтавых»; зь іх амаль цалкам згубленая толькі «Vidularia»).

Выявай Пляўта, магчыма, зьяўляецца непадпісаная статуя з пары, знойдзенай у Рыме ў 16 ст. (іншая падпісана Пасэйдзіп)[6]. Пляўт аказаў значны ўплыў на Шэксьпіра; у прыватнасьці, шэксьпірава «Камэдыя памылак», праўдападобна, наўпрост заснаваная на пляўтавай камэдыі Menaechmi.

Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Традыцыйны збор з 21 камэдыі Пляўта ў альфабэтным парадку, які амаль цалкам дажыў да нашых дзён, уключае наступныя творы:

  • Amphitryon
  • Asinaria
  • Aulularia (Збаночак; канец камэдыі згублены)
  • Bacchides (пачатак камэдыі згублены)
  • Captivi
  • Casina
  • Cistellaria
  • Curculio
  • Epidicus
  • Menaechmi
  • Mercator
  • Miles Gloriosus (Ваяр-выхваляка)
  • Mostellaria
  • Persa
  • Poenulus
  • Pseudolus (Псэўдол)
  • Rudens
  • Stichus
  • Trinummus
  • Truculentus
  • Vidularia (захаваліся толькі фрагмэнты)

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]