Натальля Лявіцкая-Халодная
| Натальля Лявіцкая-Халодная | |
| укр. Наталя Лівицька-Холодна | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | укр. Наталя Андріївна Лівицька-Холодна |
| Нарадзілася | 15 чэрвеня 1902 Гельмязяў, Палтаўская губэрня |
| Памерла | 28 красавіка 2005 Таронта, Канада |
| Пахаваная | Таронта, Канада |
| Бацькі | Andriy Livytskyi[d] Mariya Livytska[d] |
| Сужэнец | Petro Kholodnyi (the younger)[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | Пісьменьніца, паэтка, перакладніца |
| Гады творчасьці | 1922-2005 |
| Мова | украінская |
| Дэбют | 1922 |
| Значныя творы | "Вогонь і попіл" (1934), "Шлях велетня" (1955) |
Натáльля Андрэ́еўна Лявíцкая-Халóдная (укр. Наталя Андріївна Лівицька-Холодна; 15 чэрвеня 1902, Гельмязяў, Палтаўская губэрня, Расейская імпэрыя — 28 красавіка 2008, Таронта, Канада) — украінская паэтка, пісьменьніца, перакладніца.
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзілася 15 чэрвеня 1902 году на хутары Гельмязяў Залатонскага раёну Чаркаскай вобласьці (раней Палтаўскай губэрні)[1].
Навучалася ў Залатаніскай і іншых гімназіях Украіны. Пасьля нацыянальна-вызваленчай барацьбы 1917–1922 гадоў апынуўся ў эміграцыі, у прыватнасьці, у Чэхаславаччыне. У 1923 г. паступіла ў Карлаў унівэрсытэт у Празе[2].
Хутка зьблізілася зь іншымі паэтамі праскай школы, у прыватнасьці з Дараганам і Маланюком. У 1927 годзе пераехала ў Варшаву і вывучала філялёгію ў Варшаўскім унівэрсытэце. Была адной з арганізатараў літаратурнага гуртка «Танк». Друкавалася ў альманаху “Сонцасвіт”[3].
Пасьля Другой сусьветнай вайны жыла ў заходненямецкіх местах Офэрбах, Майнцкастэль і Этлінген. У 1950 годзе яна пераехала ў ЗША і жыла у Ёнкерсе каля Нью-Ёрку. Была чаліцай управы Саюзу Ўкраінак Амэрыкі[4].
Памерла ў 2005 годзе ў Канадзе[5].
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Ейнаму пяру належаць паэтычныя зборнікі «Вогонь і попіл» (1934), «Сім літер» (1937) і біяграфічная проза пра Шаўчэнку «Шлях велетня» (1955)[6].
У анталёгіі сучаснай украінскай паэзіі «Координати» (уклад. Б. Бойчук, Б. Рубчак, 1969) падкрэсьліваецца, што асабістая лірыка Лявіцкай-Халоднай пазначана моцнымі тэматычнымі ўплывамі францускага сымбалізму, з дамешкамі пазьнейшага дэкадансу[7].
Акрамя таго, у ейнай творчасьці бачныя пробліскі паэзіі Ганны Ахматавай. Названая Яўгенам Маланюком украінскай Ахматавай, Н. Лявіцкая-Халодная, вядома, не зьяўляецца ўкраінскім адпаведнікам расейскай паэткі, але ў тлумачэнтні М. Слабашпіцкага – сугучны матыў, у якім прасочваюцца жыцьцёвыя сітуацыі і рэакцыі лірычных гераіняў, у якіх жаночая безабароннасць спалучаецца з сілай супраціўленьня, з здольнасьцю ўсё пераадолець і ўсё зразумець сэрцам і розумам[8].
Перакладала творы Ш. Бадлера, П. Валеры, Пірандэла[9].
Творы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]• Лівицька-Холодна Н. Вогонь і попіл. — Варшава: Варяг, 1934. — 67 с.
• Лівицька-Холодна Н. Сім літер. — Варшава: Варяг, 1937. — 66 с.
• Лівицька-Холодна Н. Шлях велетня: Ілюстрована біографічна розповідь про Тараса Шевченка. — Нью-Йорк: Вид-во М. Борецького, 1955. — 144 с.
• Лівицька-Холодна Н. Поезії старі і нові. — Нью-Йорк: Видання Союзу українок Америки, 1986. — 238 с.
• Празька поетична школа. Антологія / Упоряд. текстів та передм. О. Г. Астаф'єва, А. О. Дністрового. — Харків: Веста, Ранок, 2004. — 256 с.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Куценко Л. Наталя Лівицька-Холодна. Нарис життя і творчості. К.: Спадщина, 2004.
- ^ Куценко Л. Наталя Лівицька-Холодна. Нарис життя і творчості. К.: Спадщина, 2004.
- ^ Андрусів С. Вік прожитий, як належить: Пам'яті української письменниці Наталі Лівицької-Холодної // Жіночий світ. 2005. № 3-4. С. 14-16.
- ^ Бойчук Б. Розмова з Наталією Лівицькою-Холодною // Сучасність. 1985. № 3. С. 8-17.
- ^ Лівицька-Холодна Наталя // Українські письменники діаспори: Матеріали до біобібліографічного словника / Авт.-укл.: О. Білик, Г. Гамалій, Ф. Погребенник. К., 2007. Част. 2. С. 15-16.
- ^ Погребенник Ф. Лівицька-Холодна Наталя // Українська літературна енциклопедія: у 5 т. К.:Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 1995. Т. 3. С. 185.
- ^ Празька поетична школа. Антологія / упоряд. текстів та передм. О. Г. Астаф'єва, А. О. Дністрового. Харків: Веста, Ранок, 2004. 256 с.
- ^ Слабошпицький М. Остання з великого покоління Наталя Лівицька-Холодна // 25 поетів української діаспори. К.: Ярославів Вал, 2006. С. 221—239.
- ^ Погребенник Ф. Лівицька-Холодна Наталя // Українська літературна енциклопедія: у 5 т. К.:Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 1995. Т. 3. С. 185.