Лян (Францыя)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Лян
франц. Laon
Лян
Герб Ляну


Краіна: Францыя
Рэгіён: О-дэ-Франс
Дэпартамэнт: Эна
Кіраўнік: Антуан Лефеўр[d]
Плошча: 42 км²
Вышыня: 183 м н. у. м.
Насельніцтва (2013)
колькасьць: 25 219 чал.
шчыльнасьць: 600,45 чал./км²
Часавы пас: UTC+1
летні час: UTC+2
Паштовы індэкс: 02000
Геаграфічныя каардынаты: 49°33′48″ пн. ш. 3°37′25″ у. д. / 49.56333° пн. ш. 3.62361° у. д. / 49.56333; 3.62361Каардынаты: 49°33′48″ пн. ш. 3°37′25″ у. д. / 49.56333° пн. ш. 3.62361° у. д. / 49.56333; 3.62361
Лян на мапе Францыі
Лян
Лян
Лян
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.ville-laon.fr/

Лян (па-француску: Laon) — горад у Францыі, адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнту Эна ў рэгіёне О-дэ-Франсе (да 1 студзеня 2016 — у рэгіёне Пікардыі). Насельніцтва гораду на 2013 год складала 25 219 чалавек. Старая частка гораду разьмешчана на ўзгорку вышынёй 188 мэтраў, ля падножжа разьмешчаны новыя раёны гораду.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Разьмяшчэньне гальскага паселішча на вяршыні натуральнага ўзвышэньня заахвоціла рымлянаў умацаваць гэта месца, даўшы яму назву Laudunum.

У V стагодзьдзі сьвяты Рэмігіюс, зьяўляючыся мясцовым выхадцам, прызначыў Лян рэзыдэнцыяй аднаго з падначаленых яму біскупаў. Тут нарадзілася Бэртрада, маці Карла Вялікага. Іхныя нашчадкі яшчэ больш ўзьвялічылі горад, зрабіўшы яго адным з галоўных цэнтраў палітычнага жыцьця ў франскай дзяржаве. Тут нарадзіліся каралі Францыі Людовік IV і яго сын Лётар III. Толькі з прыходам да ўлады Гуга Капэта ў 987 годзе францускія каралі канчаткова зацьвердзілі сваю сталіцу ў Парыжы.

Ключавой падзеяй сярэднявечнай гісторыі Ляна было паўстаньне мяшчанаў супраць біскупа Годры, падушанае Людовікам VI. Падчас Стогадовай вайны горад неаднаразова пераходзіў з рук у рукі, аднак у ваеннай гісторыі застаўся дзякуючы бітвы пры Ляне 1814 году паміж хаўрусьнікамі расейска-прускімі войскамі пад камандаваньнем прускага фэльдмаршала Гебгарда Блюхера, і французамі пад правадырствам Напалеона. Французы беспасьпяхова штурмавалі крэпасьць Ляна на высокім пагорку, а потым адкаціліся пад ударамі Блюхера.

Падчас Франка-прускай вайны ў 1870 годзе нейкі інжынэр падарваў парахавы склад, загубіўшы 500 мяшчанаў і пашкодзіўшы сьцяну сабора; ніжні горад моцна пацярпеў ад бамбардзіровак на зыходзе Другой сусьветнай вайны.

Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Галоўнай гарадзкой славутасьцю ва ўсе часы быў сабор Нотр-Дам — адзін з найбольш дасканалых узораў паўночнафранцускага гатычнага стылю. Ён быў пабудаваны ў XII стагодзьдзі, дабудоўваўся ў 1205—1215 гадах. Да таго ж часу належаць будынак суседняга манастыра й царква сьвятога Мартына. Вялікая падземная заля ў гатычным стылі цяпер прыстасавана пад шпіталь. У гарадзкім музэі выстаўлены рэдкія сярэднявечныя рэчы й карціны братоў Ленэн — ураджэнцаў Ляна. У двары музэю месьціцца капліца, выбудаваная ў XII стагодзьдзі тампліерамі. На адной з плошчаў стаіць помнік яшчэ аднаму лянцу — Жаку Маркету, які першым з эўрапейцаў наведаў вярхоўі ракі Місысыпі.

Гарады-сябры[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Лян (Францыя)сховішча мультымэдыйных матэрыялаў