Каталёнія
| Каталёнія | |
| кат. Catalunya, акс. Catalonha, гішп. Cataluña | |
 | [[Файл: Сьцяг |
| Гімн | Гімн Каталоніі[d][1] |
|---|---|
| Агульныя зьвесткі | |
| Краіна | |
| Статус | аўтаномная супольнасьць |
| Уваходзіць у | Пірэнэйска-Міжземнаморскі эўрарэгіён[d][3] |
| Адміністрацыйны цэнтар | Барсэлёна[1] |
| Дата ўтварэньня | 1932 1979 9 жніўня 2006 (дзейны статут) |
| Выканаўца абавязкаў старшыні Жэнэралітэту | Сарая Саэнс дэ Сантамарыя |
| Афіцыйныя мовы | каталянская, гішпанская, аксытанская |
| Насельніцтва (2014) | 7 518 903[4] (16%, 2-е месца) |
| Плошча | 32 091[5] км² |
| Месцазнаходжаньне Каталёніі | |
| |
| Мэдыя-зьвесткі | |
| Часавы пас | UTC+1 |
| Код ISO 3166-2 | ES-CT |
| Афіцыйны сайт | |
 Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы | |
Каталёнія або Каталуньня (па-каталянску: Catalunya, па-гішпанску: Cataluña, па-аксытанску: Catalonha) — гістарычны рэгіён і аўтаномная супольнасьць у складзе Гішпаніі, на паўночным усходзе Пірэнейскаага паўвострава паміж міжземнаморскім узьбярэжжам і Пірэнэямі.
Паходжаньне назвы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Назва Каталёнія пачала ўжывацца зь сярэдзіны XII стагодзьдзя для пазначэньня сукупнасьці графстваў, якія складалі Гішпанскую марку ды паступова вызваляліся ад апекі франкаў, стаўшы сувэрэннай краінай. Паходжаньне слова «Каталёнія» застаецца невядомым і адкрытым для інтэрпрэтацыі. Найбольш распаўсюджаная тэорыя паходжаньня ад словаў «зямля замкаў» (па-каталянску: terra de castells)[6], што падобна да этымалёгіі назвы Кастыліі. Іншая тэорыя мяркуе, што Каталёнія паходзіць ад «Gotholàndia» (зямля готаў)[7], бо гэтак франкі часьцяком звалі тэрыторыю на поўдзень ад Пірэнэяў.
Першая дакумэнтальная згадка тэрміну Каталёнія зьяўляецца ў «Liber Maiolichinus de Gestis Pisanorum Illustribus» — эпапэі на лацінскай мове, якая распавядае пра крыжовы паход 1113—1114 гадоў. У ёй барсэлёнскі граф Рамон Бэрэнгер III называецца «Dux Catalanensis» (герцаг каталёнскі), а ягоныя землі «Catalania».
Рэфэрэндум пра незалежнасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У верасьні 2017 году парлямэнт Каталёніі прыняў закон аб парадку выхаду са складу Гішпаніі[8].
1 кастрычніка 2017 году ў Каталёніі прайшоў рэфэрэндум аб незалежнасьці ад Гішпаніі. Канстытуцыйны суд Гішпаніі прызнаў яго незаконным. Па зьвестках мясцовых уладаў, яўка склала 42% і за незалежнасьць выказаліся 90% зь іх.
Гішпанскі ўрад паспрабаваў перашкодзіць галасаваньню. На некаторых участках для разгону людзей ужываліся гумовыя кулі. Улады Каталёніі абвясьцілі, што пацярпелі больш за 800 чалавек.
10 кастрычніка ў парлямэнце Каталёніі была падпісана Дэклярацыя незалежнасьці. Прэзыдэнт Карлес Пучдэмонт заклі́каў Мадрыд да перамоваў[9].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б в Statute of Autonomy of Catalonia 2006 — 2006.
- ^ archINFORM (ням.) — 1994.
- ^ https://portal.cor.europa.eu/egtc/CoRActivities/Pages/Euroregion-Pyrenees-Mediterranean.aspx
- ^ Population by Autonomous Community and Autonomous City and sex. Official Population Figures referring to revision of Municipal Register 1 January
- ^ Catalonia (анг.). Britannica.com.
- ^ La nostra Història (кат.)
- ^ Maximiano García Venero Historia del nacionalismo catalán: 2a edición. — Ed. Nacional, 1967.
- ^ Парламент Каталоніі прыняў закон аб парадку выхаду з Іспаніі // Наша ніва
- ^ Каталония: декларацию о независимости подписали, но независимость не объявили // Tut.by
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу] Каталёнія — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў