Капітолій (Вашынгтон)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Капітолій.

Каардынаты: 38°53′23″ пн. ш. 77°00′32″ з. д. / 38.88972° пн. ш. 77.00889° з. д. / 38.88972; -77.00889

Капітолій, Вашынгтон

Капіто́лій (па-ангельску: United States Capitol) — будынак, дзе месьціцца Кангрэс ЗША на Капіталійскім пагорку ў Вашынгтоне, ідэйна-горадабудаўнічы цэнтар Фэдэральнай акругі Калюмбія. Злучаецца 1800-мэтровай Нацыянальнай алеяй з Манумэнтам Вашынгтона і Манумэнтам Лінкальна. На ўсход ад парлямэнцкага цэнтру раскінуліся Бібліятэка Кангрэсу і рэзыдэнцыя Вярхоўнага суду ЗША (да 1935 году пасяджэньня Вярхоўнага суду праходзілі ў самым Капітоліі).

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Першы камень у падмурак Капітолію быў закладзены Джорджам Вашынгтонам 18 верасьня 1793 г. Будаўніцтва велічнага будынку ў стылі ампір вялося некалькімі пакаленьнямі архітэктараў. Ужо ў лістападзе 1800 г. у недабудаваным Капітоліі ўпершыню сабраўся Кангрэс, аднак ў 1814 годзе яго спалілі брытанцы і аднаўленчыя работы занялі пяць гадоў. У 1820—1827 гг. паўднёвае і паўночнае крыло будынка былі нарэшце злучаныя пераходам, над якім узьнёсься купал.

Праз трыццаць гадоў Капітолій быў прызнаны недастаткова ёмістым, і пачалося яго пашырэньне. Пры гэтым было вырашана захаваць унікальныя рысы першапачатковага будынку — у прыватнасьці, капітэлі калён, упрыгожаныя тытунёвымі лісьцем і булаўкамі маісу замест традыцыйнай для архітэктуры клясыцызму міжземнаморскай флёры. Замест старога купалу быў збудаваны новы, чыгунны, вышынёй 87 мэтраў і вагой звыш 4000 тон. Яго правобразам традыцыйна лічыцца сабор Сьвятога Пятра ў Рыме, хоць структурна ён бліжэй да Дому інвалідаў Мансара-малодшага. У 2003 годзе амэрыканскія экспэрты выявілі ў бібліятэцы Кангрэса дакумэнты, якія сьведчаць аб тым, што пры праектаваньні купалу архітэктар Томас Уолтар карыстаўся чарцяжамі Агюста Манфэрана — архітэктара Ісаакіеўскага сабору, адсюль і дзіўнае падабенства купалоў амэрыканскага будынку і былога галоўнага катэдральнага сабора Расейскай імпэрыі.^[1]

Заходні фасад Капітолію

Па патрабаваньні Лінкальна, які жадаў падкрэсьліць адзінства нацыі, Капітолій дабудоўваўся падчас Грамадзянскай вайны Поўначы і Поўдня. 2 сьнежня 1863 г. к архітэктурнаму абліччу будынка быў дададзены апошні штрых — на купал была ўсталяваная 6-мэтровая алегарычная статуя Свабоды. Усярэдзіне купал Капітолію ўпрыгожаны першай у ЗША фрэскай, якая паказвае «Апатэоз Вашынгтона» ў асяродзьдзі алімпійскіх багоў, аўтар — грэка-італьянец Канстанцін Брумідзі, 1865 год.

У XX стагодзьдзі Капітолій толькі нязначна мадэрнізавалі (мантаж ліфтаў, правядзеньне цэнтральнага ацяпленьня), і толькі ў 1959—1960 гг. яго ўсходні фасад быў падоўжаны на 10 мэтраў. У цяперашні час у Капітоліі каля 540 памяшканьняў, а вакол яго разьбіты парк плошчай 53 га.