Дамэн (біялёгія)

Дамэн або надцарства — самы высокі ўзровень групоўкі арганізмаў у сыстэме, якая ўключае ў сабе адно ці некалькі царстваў. Тэрмін быў прапанаваны ў 1990 годзе Карлам Вёзэ, які разьдзяліў усе жывыя арганізмы на тры дамэны^[1]::

архэі (Archaea)
эўбактэрыі (Eubacteria)
эўкарыёты (Eukaryota)

Найболей радыкальнае разыходжаньне ад папярэдніх сыстэмаў заключалася ў тым, што бактэрыі былі падзелены на дзьве групы (архэі й эўбактэрыі), кожная зь якіх была роўназначнай да эўкарыётаў.

Часам гэтыя тры дамэны, а таксама вірусы (групу, што ня мае рангу) аб’ядноўваюць у таксон біёта^[2], ранг якога часам вызначаюць як «наддамэн» ці «супэрдамэн».

Альтэрнатыўныя сыстэмы групаў вышэйшага рангу

Апроч атрымаўшай шырокае прызнаньне сыстэмы Вёзэ, існуюць альтэрнатыўныя сыстэмы групаў вышэйшага ўзроўню, напрыклад:

Сыстэма, у якой жывыя арганізмы падзяляюцца на дзьве імпэрыі (ці надцарства): эўкарыёты, пракарыёты, прычым апошнія адпавядаюць архэям і эўбактэрыям сыстэмы Вёзэ.
Сыстэма зь пяці царстваў (далей не групаванымі): прокарыёты, пратысты, грыбы, расьліны й жывёлы, прычым апошнія чатыры царствы адпавядаюць імпэрыі (дамэну) эўкарыётаў.

Крыніцы

^ Towards a Natural System of Organisms: Proposal for the Domains Archaea, Bacteria, and Eucarya, Woese C.R., Kandler O., Wheelis M.L., Proc. Natl. Acad. Sci., 1990 стар. 4576—4579
^ Таксон Biota в проекте The taxonomicon

Гэта — накід артыкула па біялёгіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] Towards a Natural System of Organisms: Proposal for the Domains Archaea, Bacteria, and Eucarya, Woese C.R., Kandler O., Wheelis M.L., Proc. Natl. Acad. Sci., 1990 стар. 4576—4579

[2] Таксон Biota в проекте The taxonomicon

[1]

[2]