Антон Сеўчанка

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Антон Сеўчанка
Дата нараджэньня 22 лютага 1903(1903-02-22)
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 26 верасьня 1978(1978-09-26) (75 гадоў)
Месца сьмерці
Месца пахаваньня
Месца вучобы
Занятак навуковец
Навуковая сфэра фізыка
Месца працы
Навуковая ступень доктар фізыка-матэматычных навук[d] (1953) і акадэмік Акадэміі навук Беларускай ССР[d] (1953)
Вучні Георгі Гурыновіч[d], Канстанцін Мікалаевіч Салаўёў[d], Леанід Валодзька і Генадзь Мікалаевіч Сінякоў[d]
Узнагароды
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн «Знак Пашаны»
Ордэн «Знак Пашаны»
Герой Сацыялістычнай Працы
Герой Сацыялістычнай Працы

Анто́н Нікі́фаравіч Се́ўчанка (Нічы́паравіч) (22 лютага 1903, сяло Дзяніскавічы Гомельская вобласьць26 верасьня 1978) — беларускі фізык, акадэмік АН Беларусі, Герой Сацыялістычнай Працы, на працягу 15 гадоў — рэктар Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту. Заслужаны дзяяч навукі БССР (1967). Ганаровы доктар Енскага ўнівэрсытэту (Нямеччына). Дэпутат Вярхоўнага Савету СССР 5-га скліканьня. У 1955-1959 гг. і 1963-1975 гг. дэпутат Вярхоўнага Савету БССР.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1926—1929 працаваў настаўнікам. У 1932 скончыў Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт. У 1934—1953 працаваў у Дзяржаўным аптычным інстытуце ў Ленінградзе. У 1953 годзе абраны акадэмікам АН БССР[1]. З 1953 — загадчык сэктара фізыкі і матэматыкі АН БССР. З 1954 — дырэктар Інстытуту фізыкі і матэматыкі АН БССР. З 1953 — прафэсар, а з 1957 па 1972 — рэктар Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту[2]. Пад яго кіраўніцтвам унівэрсытэт зьведаў бурнае разьвіцьцё, быў пабудаваны галоўны корпус. 1972—1978 — дырэктар Інстытуту прыкладных праблем БДУ, гэты інстытут зараз носіць яго імя.

У 1993 годзе Вучоным саветам БДУ было прынятае рашэньне аб увядзеньні ва ўнівэрсытэце прэміі імя Сеўчанкі ў галіне дакладных і прыродазнаўчых навук[3].

Навуковая дзейнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Аўтар больш за 230 навуковых прац. Асноўныя навуковыя працы А. Н. Сеўчанкі датычацца спэктраскапіі і люмінесцэнцыі арганічных і неарганічных рэчываў, малекулярнай спэктраскапіі, квантавай электронікі, спэктраскапіі паўправаднікоў. Правёў дасьледаваньні па тушэньні люмінесцэнцыі, законах згасаньня, вымярэньні сярэдняй працягласьці сьвячэньня арганічных і неарганічных злучэньняў, па вывучэньні спэктраў, паглынаньня і палярызацыі ўранілавых крышталяў, раствораў, шкла.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Папярэднік
Канстанцін Лукашоў
Рэктар Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту
1957—1972
Наступнік
Усевалад Сікорскі