Алькены
Алькены[1][2] (алефіны, этыленавыя вуглевадароды) — ненасычаныя аліфатычныя ацыклічныя рэчывы, якія ўтрымліваюць адну двайную сувязь паміж атамамі вугляроду, якія ствараюць гамалягічны шэраг з агульнай формулай CnH2n. Атамы вугляроду пры двайной сувязі знаходзяцца ў стане sp²-гібрыдызацыі і маюць валентны вугал 120°. Першым прадстаўніком зьяўляецца этылен (C2H4). Па правілах намэнклятуры IUPAC назвы алькенаў ўтвараюцца пры дапамозе суфіксаў «-эн» замест альканавых суфіксаў «-ан».
Гамалягічны шэраг алькенаў
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гамалягічны шэраг алькенаў — шэраг алькенаў, дзе кожны наступны павялічвае колькасьць атамаў вягляроду ды вадароду па формуле CnH2n. Ніжэй прыведзены толькі першыя дзесяць чальцоў шэрагу, у які тэарытычна можа ўваходзіць бясконцае мноства алькенаў.
| Этэн (этылен) | C2H4 |
| Прапэн (прапілен) | C3H6 |
| Бутэн (буцілен) | C4H8 |
| Пэнтэн | C5H10 |
| Гексэн | C6H12 |
| Гептэн | C7H14 |
| Актэн | C8H16 |
| Нанэн | C9H18 |
| Дэкен | C10H20 |
Фізычныя ўласьцівасьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Тэмпэратура плаўленьня і кіпеньня алькенаў павялічваюцца разам з малекулярнай масай і даўжынёй галоўнага вугляроднага ланцуга.
- Пры нармальных умовах (ціск 105 Па, тэмпэратура 0 °C), алькены з C2H4 да C4H8 зьяўляюцца газамі, з C5H10 да C17H34 — вадкасьцямі, а з C18H36 і далей — цьвёрдымі рэчывамі.
- Алькены не рашчыняюцца ў вадзе, але добра рашчыняюцца ў арганічных рашчынах.