Сталінградзкая бітва
Сталінградзкая бітва | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Частка Другой сусьветнай вайны | |||||||||
| |||||||||
Супернікі | |||||||||
.svg){kind=small} Трэці Райх Румынія.svg){kind=small} Каралеўства Італія.svg){kind=small} Вугоршчына.svg){kind=small} Незалежная дзяржава Харватыя[1] |  Савецкі Саюз | ||||||||
Камандуючыя | |||||||||
| Адольф Гітлер Фрыдрых Паўлюс Эрых фон Манштайн Вольфрам фон Рыхтгофен Вільгельм Браўн Пэтрэ Думітрэску Канстанцін Канстантынэску Італё Гарыбольдзі Густав Яні Віктар Павічіц | Ёсіф Сталін Георгі Жукаў Васілій Чуйкоў Аляксандар Васілеўскі Семён Цімашэнка Мікіта Хрушчоў Канстанцін Ракасоўскі Радыён Маліноўскі Андрэй Яроменка Азі Асланаў | ||||||||
Колькасьць | |||||||||
| Група арміяў «B»:
3-я румынская армія 4-я румынская армія 8-я італьянская армія 2-я вугорская армія Харвацкі легіён Напачатку апэрацыі: 270 000 чалавец 3000 гарматаў і мінамётаў 500 танкаў 600 самалётаў (1600 да сярэдзіны верасьня)[2] Падчас савецкага контрнаступленьня: 1 011 000 чалавек 10 250 гарматаў і мінамётаў 675 танкаў 732 (402 працуючых) самалёта[3][4] | Сталінградзкі фронт Паўднёва-Заходні фронт Донскі фронт Савецкая 62-я армія Напачатку апэрацыі: 187 000 чалавек 2200 гарматаў і мінамётаў 400 танкаў 300 самалётаў[2] Падчас савецкага контрнаступленьня: 1 103 000 чалавек 15 500 гарматаў і мінамётаў 1463 танкі 1115[3] самалётаў | ||||||||
Страты | |||||||||
| 750 000 забітых ці параненых 91 000 захопленых Самалёты: 900 (уключаючы 274 транспартных і 165 бамбавальнікаў, выкарыстаных пад транспарт)[2] Агульна: 841 000 страчаных | 478 741 забітых ці зьніклых 650 878 параненых і хворых 40 000+ цывільнае насельніцтва 4341 танк 524 000 адзінак стралковай зброі[5] 15,7 тыс. гарматаў і мінамётаў[6] 769 бявой авіяцыі [7] Агульна: 1 129 619 страчаных | ||||||||
Сталінгра́дзкая бі́тва — бітва паміж войскамі СССР, з аднаго боку, і войскамі нацыскай Нямеччыны, Румыніі, Італіі, Вугоршчыны, Славаччыны, зь іншага, у хадзе нямецка-савецкай вайны. Бітва была адной з найважнейшых падзеяў Другой сусьветнай вайны і разам з бітвай на Курскай дузе была пераломным момантам у хадзе ваенных дзеяньняў, пасьля якіх нямецкія войскі згубілі стратэгічную ініцыятыву. Бітва ўключала ў сябе спробу вэрмахта захапіць левабярэжжа Волгі ў раёне Сталінграда (сучасны Валгаград) і сам горад, супрацьстаяньне ў горадзе, і контрнаступленьне Чырвонай арміі (апэрацыя «Ўран»), у выніку якога 6-я армія вэрмахта і іншыя сілы саюзьнікаў Нямеччыны ўнутры і вакол гораду былі акружаныя і часткова зьнішчаныя, сумарныя страты абодвух бакоў у гэтай бітве перавышаюць два мільёны чалавек. Дзяржавы Восі згубілі вялікую колькасьць людзей і ўзбраеньня і ў наступстве не былі здольныя цалкам аправіцца ад паразы.
Для Савецкага Саюзу, які таксама панёс вялікія страты ў хадзе бітвы, перамога ў Сталінградзе адзначыла пачатак вызваленьня краіны, а таксама акупаваных тэрыторыяй Эўропы, што прывяло да канчатковага паражэньня нацыскай Нямеччыны ў 1945 годзе.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Beevor, Antony (1998). Stalingrad or Stalingrad: The Fateful Siege: 1942—1943 (in the US). New York: Viking, 1998 (hardcover, ISBN 0-670-87095-1); London: Penguin Books, 1999 (paperback, ISBN 0-14-028458-3).
- ^ а б в Bergström, Christer, (2007), Stalingrad — The Air Battle: 1942 through January 1943, Chevron Publishing Limited ISBN 978-1-85780-276-4
- ^ а б Hayward, Joel S.A. Stopped at Stalingrad: The Luftwaffe and Hitler’s Defeat in the East, 1942—1943 (Modern War Studies). University Press of Kansas, 1998 (hardcover, ISBN 0-7006-0876-1); 2001 (paperback, ISBN 0-7006-1146-0).
- ^ Bergstrom 2005
- ^ Гриф секретности снят: Потери Вооружённых Сил СССР в войнах, боевых действиях и военных конфликтах: Стат. исслед. / Г. Ф. Кривошеев, В. М. Андроников, П. Д. Буриков. — М.: Воениздат, 1993. С. 178—182, 369—370. ISBN 5-203-01400-0
- ^ Россия и СССР в войнах XX века — Потери вооруженных сил (рас.)
- ^ Россия и СССР в войнах ХХ века — Потери вооружённых сил, Russia and USSR in wars of the XX century — Losses of armed forces, Moskow, Olma-Press, 2001. in English [1]
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дзяржаўны гісторыка-мэмарыяльны музэй-запаведнік «Сталинградская битва»(недаступная спасылка) (рас.)
- Апісаньне Сталінградзкай бітвы, хроніка падзеяў, сводкі Савецкага інфармбюро (рас.)
- Сталінградзкая бітва (рас.) — фотадакумэнты, якія захоўваюцца ў дзяржаўных архівах РФ