Ваеннае становішча: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 21:32, 24 чэрвеня 2021

Абвестка пра ўвядзеньне *ваеннага становішча* ў калёніі Вірджынія. 14 лістапада 1775 году.

Патруль Нацыянальнай гвардыі ЗША пасьля хваляваньняў у Лос-Анжэлесе ў 1992 годзе.

Вае́ннае стано́вішча (у гішпана- і партугаламоўных краінах — абложнае становішча) — асаблівы прававы рэжым у дзяржаве або яе частцы, як правіла ў ваенны час, які ўсталёўваецца пастановай найвышэйшага органу дзяржаўнай улады ў выпадку агрэсіі супраць дзяржавы або непасрэднай пагрозы агрэсіі.

Ваеннае становішча характарызуецца ўвядзеньнем у дзеяньне пэўным законам дзяржавы сукупнасьці надзвычайных мер па ахове дзяржаўнай бясьпекі і грамадзкага парадку ў краіне. Усталёўваецца падвышаная адказнасьць (паводле законаў ваеннага часу) за непадпарадкаваньне (невыкананьне) загадам і распараджэньням вайсковых уладаў дзяржавы.

Тым ня менш, ваеннае становішча можа быць уведзена і з-за ўнутраных фактараў. Так, напрыклад, у мірны час ваеннае становішча ўводзілася ў Францыі (у 1948 годзе))^[1], у розных штатах і гарадах ЗША для ўзброенага падаўленьня страйкаў, а таксама расавых (1962 і 1968 год) хваляваньняў^[1], для падаўленьня незадаволенасьці ў Канадзе (у 1970 годзе), з-за узрастаньня незадаволенасьці насельніцтва было ўведзена ваеннае становішча ў Польшчы. У 2018 годзе Ўкраіна таксама часткова перайшла на ваеннае становішча.

Ваеннае становішча звычайна прадугледжвае істотнае абмежаваньне некаторых правоў і свабод грамадзянаў, у тым ліку такіх асноўных, як свабода перамяшчэньня, свабода сходаў, свабода слова, права на судовы разгляд справаў, права на недатыкальнасьць маёмасьці і гэтак далей. Акрамя таго, судовая і выканаўчая ўлада можа быць перададзена ваенным судам і ваеннаму камандаваньню адпаведна.

Беларусь

24 чэрвеня 2021 году Аляксандар Лукашэнка заявіў, што дапускае «ўвядзеньне ваеннага становішча ва ўмовах санкцый з боку Захаду»: «Няхай Караеў апранае генэральскую форму, Караніку таксама званьне прысвоена генэрал-маёра — і наперад. Ваеннае становішча, калі трэба. Але нідзе ніякага не павінна быць прасяданьня»^[2].

Крыніцы

^ ^а ^б «Военное положение» в БСЭ.
^ Лукашэнка адрэагаваў на эканамічныя санкцыі Эўразьвязу: «Ваеннае становішча, калі трэба», Радыё Свабода, 24-06-2021

[autogenerated2-1] а ^б «Военное положение» в БСЭ.

[2] Лукашэнка адрэагаваў на эканамічныя санкцыі Эўразьвязу: «Ваеннае становішча, калі трэба», Радыё Свабода, 24-06-2021

[1]

[2]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-[[Выява:DunmoresProclamation.jpg|thumb|upright|200px|Абвестка аб абвяшчэньні ''ваеннага становішча'' ў калёніі Вірджынія, ад 14 лістапада 1775 году.]][[Выява:Warsaw1861.JPG|thumb|right|200px|Расейская армія ў Варшаве падчас ''ваеннага становішча'', [[1861 год]].]][[Выява:ANG40InfantryDivisionLosAngelesRiot1992.jpg|thumb|200px|right|[[Патруль]] [[Нацыянальная гвардыя ЗША|Нацыянальнай гвардыі]] пасьля [[Лос-Анджэлескі бунт|хваляваньняў]] у [[Лос-Анжэлес]]е ў 1992 годзе.]]
+[[Файл:DunmoresProclamation.jpg|значак|upright|Абвестка пра ўвядзеньне ''ваеннага становішча'' ў калёніі Вірджынія. 14 лістапада 1775 году.]][[Файл:Warsaw1861.JPG|значак|Расейская армія ў Варшаве падчас ''ваеннага становішча'', 1861 год.]][[Файл:ANG40InfantryDivisionLosAngelesRiot1992.jpg|значак|[[Патруль]] [[Нацыянальная гвардыя ЗША|Нацыянальнай гвардыі ЗША]] пасьля [[Лос-Анджэлескі бунт|хваляваньняў]] у [[Лос-Анжэлес]]е ў 1992 годзе.]]
-'''Ваеннае становішча''' (у гішпана- і партугаломоўных краінах — '''[[асада|асаднае]] становішча''') — асаблівы [[прававы рэжым]] у [[дзяржава|дзяржаве]] або яе частцы, як правіла ў [[ваенны час]], які усталёўваецца пастановай вышэйшага органу дзяржаўнай улады ў выпадку [[Агрэсія (палітыка)|агрэсіі]] супраць [[дзяржава|дзяржавы]] або непасрэднай пагрозы агрэсіі.
+'''Вае́ннае стано́вішча''' (у гішпана- і партугаламоўных краінах — '''[[Аблога|абложнае]] становішча''') — асаблівы [[прававы рэжым]] у [[дзяржава|дзяржаве]] або яе частцы, як правіла ў [[ваенны час]], які ўсталёўваецца пастановай найвышэйшага органу дзяржаўнай улады ў выпадку [[Агрэсія (палітыка)|агрэсіі]] супраць [[дзяржава|дзяржавы]] або непасрэднай пагрозы агрэсіі.
-''Ваеннае становішча'' характарызуецца увядзеньнем у дзеяньне пэўный [[Закон (права)|закон]]ам дзяржавы сукупнасьці надзвычайных мер па ахове дзяржаўнай бясьпекі і грамадзкага парадку ў краіне. Усталёўваецца падвышаная адказнасьць ([[Законы ваеннага часу|па законах ваеннага часу]]) за непадпарадкаваньне (невыкананьне) [[загад (акт кіраваньня)|загадам]] і распараджэньням ваенных уладаў дзяржавы.
+''Ваеннае становішча'' характарызуецца ўвядзеньнем у дзеяньне пэўным [[Закон (права)|законам]] дзяржавы сукупнасьці надзвычайных мер па ахове дзяржаўнай бясьпекі і грамадзкага парадку ў краіне. Усталёўваецца падвышаная адказнасьць ([[Законы ваеннага часу|паводле законаў ваеннага часу]]) за непадпарадкаваньне (невыкананьне) [[загад (акт кіраваньня)|загадам]] і распараджэньням вайсковых уладаў дзяржавы.
-Тым не менш, ''ваеннае становішча'' можа быць уведзена і з-за ўнутраных фактараў. Так, напрыклад, у [[мірны час]] ''ваеннае становішча'' ўводзілася ў [[Францыя|Францыі]] (ў 1948 годзе))<ref name=autogenerated2>[http://bse.sci-lib.com/article005962.html «Военное положение» в БСЭ.]</ref>, у розных штатах і гарадах [[ЗША]] для ўзброенага падаўленьня [[страйк|страйкаў]], а таксама расавых (1962 і 1968 год) і хваляваньняў<ref name=autogenerated2 />, для падаўленьня незадаволенасьці ў [[Канада|Канадзе]] (ў 1970 годзе), з-за узрастаньня незадаволенасьці насельніцтва было ўведзена [[Ваеннае становішча ў Польшчы (1981—1983)|ваеннае становішча ў Польшчы]]. У 2018 годзе [[Украіна]] таксама часткова [[Ваеннае становішча ва Ўкраіне|перайшла на ваеннае становішча]].
+Тым ня менш, ''ваеннае становішча'' можа быць уведзена і з-за ўнутраных фактараў. Так, напрыклад, у [[мірны час]] ''ваеннае становішча'' ўводзілася ў [[Францыя|Францыі]] (у 1948 годзе))<ref name=autogenerated2>[http://bse.sci-lib.com/article005962.html «Военное положение» в БСЭ.]</ref>, у розных штатах і гарадах [[ЗША]] для ўзброенага падаўленьня [[страйк]]аў, а таксама расавых (1962 і 1968 год) хваляваньняў<ref name=autogenerated2 />, для падаўленьня незадаволенасьці ў [[Канада|Канадзе]] (у 1970 годзе), з-за узрастаньня незадаволенасьці насельніцтва было ўведзена [[Ваеннае становішча ў Польшчы (1981—1983)|ваеннае становішча ў Польшчы]]. У 2018 годзе [[Украіна|Ўкраіна]] таксама часткова [[Ваеннае становішча ва Ўкраіне|перайшла на ваеннае становішча]].
-''Ваеннае становішча'' звычайна прадугледжвае істотнае абмежаваньне некаторых правоў і [[свабода|свабод]] [[грамадзянін|грамадзян]], у тым ліку такіх асноўных, як свабода перамяшчэньня, свабода сходаў, свабода слова, права на судовае разгляд спраў, права на недатыкальнасьць маёмасьці і гэтак далей. Акрамя таго, судовая і выканаўчая ўлада можа быць перададзена [[ваенны суд|ваенным судам]] і ваеннаму камандаваньню адпаведна.
+''Ваеннае становішча'' звычайна прадугледжвае істотнае абмежаваньне некаторых правоў і [[свабода|свабод]] [[грамадзянін|грамадзянаў]], у тым ліку такіх асноўных, як [[свабода перамяшчэньня]], [[свабода сходаў]], [[свабода слова]], права на судовы разгляд справаў, права на недатыкальнасьць маёмасьці і гэтак далей. Акрамя таго, судовая і выканаўчая ўлада можа быць перададзена [[ваенны суд|ваенным судам]] і ваеннаму камандаваньню адпаведна.
 == Беларусь ==
-чэрвеня 2021 году [[Аляксандар Лукашэнка|Лукашэнка]] заявіў, што дапускае «увядзеньне ваеннага становішча ва ўмовах санкцый з боку Захаду»: «Няхай [[Караеў]] апранае генэральскую форму, [[Уладзімер Каранік|Караніку]] таксама званьне прысвоена генэрал-маёра — і наперад. Ваеннае становішча, калі трэба. Але нідзе ніякага не павінна быць прасяданьня»<ref>[https://svaboda.azureedge.net/a/31323666.html Лукашэнка адрэагаваў на эканамічныя санкцыі Эўразьвязу: «Ваеннае становішча, калі трэба»], Радыё Свабода, 24-06-2021</ref>.
+чэрвеня 2021 году [[Аляксандар Лукашэнка]] заявіў, што дапускае «ўвядзеньне ваеннага становішча ва ўмовах санкцый з боку Захаду»: «Няхай [[Караеў]] апранае генэральскую форму, [[Уладзімер Каранік|Караніку]] таксама званьне прысвоена генэрал-маёра — і наперад. Ваеннае становішча, калі трэба. Але нідзе ніякага не павінна быць прасяданьня»<ref>[https://svaboda.azureedge.net/a/31323666.html Лукашэнка адрэагаваў на эканамічныя санкцыі Эўразьвязу: «Ваеннае становішча, калі трэба»], Радыё Свабода, 24-06-2021</ref>.
 == Крыніцы ==