Янка Геніюш: розьніца паміж вэрсіямі
д Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3918302 (translate me) |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) д →top: вікіфікацыя |
||
Радок 5: | Радок 5: | ||
|апісаньне = |
|апісаньне = |
||
|род дзейнасьці = беларускі грамадзкі дзяяч |
|род дзейнасьці = беларускі грамадзкі дзяяч |
||
|дата нараджэньня = |
|дата нараджэньня = 24 лютага 1902 |
||
|месца нараджэньня = {{сьцяг Расеі}} [[Крынкі (горад)|Крынкі]], [[Гарадзенскі павет (Расейская імпэрыя)|Гарадзенскі павет]], [[Гарадзенская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]] |
|месца нараджэньня = {{сьцяг Расеі}} [[Крынкі (горад)|Крынкі]], [[Гарадзенскі павет (Расейская імпэрыя)|Гарадзенскі павет]], [[Гарадзенская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]] |
||
|дата сьмерці = |
|дата сьмерці = 19 лютага 1979 |
||
|месца сьмерці = {{сьцяг БССР}} [[Зэльва]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[БССР]] |
|месца сьмерці = {{сьцяг БССР}} [[Зэльва]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[БССР]] |
||
}} |
}} |
||
'''Янка Геніюш''', '''Іван Пятровіч Геніюш''' ( |
'''Янка Геніюш''', '''Іван Пятровіч Геніюш''' (24 лютага 1902, [[Крынкі (горад)|Крынкі]], [[Гарадзенскі павет (Расейская імпэрыя)|Гарадзенскага павету]], цяпер — [[Сакольскі павет]], [[Падляскае ваяводзтва]]) — 19 лютага 1979, [[Зэльва]]) — беларускі грамадзкі дзяяч, ахвяра палітычных рэпрэсій, муж паэткі [[Ларыса Геніюш|Ларысы Геніюш]]. |
||
Пасьля школы паехаў у [[Прага|Прагу]]. Паступіў у [[Карлаўскі ўнівэрсытэт]], пасьля яго заканчэньня атрымаў мэдыцынскую адукацыю докатара-вэнэроляга. |
Пасьля школы паехаў у [[Прага|Прагу]]. Паступіў у [[Карлаўскі ўнівэрсытэт]], пасьля яго заканчэньня атрымаў мэдыцынскую адукацыю докатара-вэнэроляга. |
||
У |
У 1935 годзе ажаніўся з Ларысай Міклашэвіч (паэтка [[Ларыса Геніюш]]). У той самы год у іх нарадзіўся сын [[Юрка Геніюш]]. |
||
Сябраваў з многімі беларускімі дзеячамі, што жылі ў Празе, у тым ліку і кіраўніцтвам [[БНР]]. Актыўны сябра Праскага камітэта Беларускай народнай самапомачы. |
Сябраваў з многімі беларускімі дзеячамі, што жылі ў Празе, у тым ліку і кіраўніцтвам [[БНР]]. Актыўны сябра Праскага камітэта Беларускай народнай самапомачы. |
||
Радок 20: | Радок 20: | ||
Пад час нямецкай акупацыі, на беларускім сходзе адмовіўся падпісаць тэлеграму да [[Адольф Гітлер|Адольфа Гітлера]]. Аднак Ермачэнка падрабіў пад капірку подпісы ўдзельнікаў сходу і даслаў тую тэлеграму. Пасьля яна трапіла ў [[Масква|Маскву]] і на падставе яе спадара Генюіш судзілі. |
Пад час нямецкай акупацыі, на беларускім сходзе адмовіўся падпісаць тэлеграму да [[Адольф Гітлер|Адольфа Гітлера]]. Аднак Ермачэнка падрабіў пад капірку подпісы ўдзельнікаў сходу і даслаў тую тэлеграму. Пасьля яна трапіла ў [[Масква|Маскву]] і на падставе яе спадара Генюіш судзілі. |
||
У |
У 1943 годзе Янка Геніюш трапляе ў Беларусь у [[Слонім]]. Працуе тамака гебіткамісарарцтам (кіраўнік райздрава). Пасьля канфлікту са слонімскім гебіткамісарам Эрэнам (Сп. Янка запытаўся ў таго, хто на гэтай зямлі гаспадар), Геніюшу давялося пераехаць у [[Баранавічы]]. Ад большых наступстваў яго выратавала «слава» падпісанта тэлеграмы да Гітлера. |
||
У |
У 1948 годзе Янка Геніюш разам з жонкай Ларысай, былі арыштаваныя і вывезеныя ў [[СССР]]. Тамака яны незаконна былі пазбаўлены чэхаславацкага грамадзянства і асуджаныя [[Вярхоўны суд БССР|Вярхоўным судом БССР]] на 25 год. Частку тэрміну адбыў на [[Варкута|Варкуце]]. Пасьля сьмерці Сталіна пераведзены ў Мардовію. |
||
[[ |
[[Файл:Janka Heniuh.jpg|міні|300пкс|Янка Геніюш у труне]] |
||
Сям’я Геніюшаў была датэрмінова вызвалена ў 1956 годзе. Аднак ім не дазволілі вярнуцца ў Чэхаславаччыну. Ларыса Геніюш не прыняла савецкага грамадзянства да канца жыцьця. Мела пашпарт СССР са штампам «неграмадзянін СССР». Геніюшы пасяліліся ў [[Зэльва|Зэльве]] ў хаце бацькі Янкі па вуліцы Савецкай, 7а. |
|||
Сам Янка Геніюш ўладкаваўся працаваць ў мясцовы шпіталь і паліклініку. У яго кабінэце вісеў партрэт [[Францыск Скарына|Францішка Скарыны]]. Добра разьбіраўся ў нэўралёгіі, сэксалёгіі, [[Вэнэрычныя хваробы|вэнэрычных хваробах]]. Працаваў хірургам і тэрапэўтам. |
Сам Янка Геніюш ўладкаваўся працаваць ў мясцовы шпіталь і паліклініку. У яго кабінэце вісеў партрэт [[Францыск Скарына|Францішка Скарыны]]. Добра разьбіраўся ў нэўралёгіі, сэксалёгіі, [[Вэнэрычныя хваробы|вэнэрычных хваробах]]. Працаваў хірургам і тэрапэўтам. |
Вэрсія ад 20:20, 20 лютага 2018
Янка Геніюш | |
Іван Пятровіч Геніюш | |
Род дзейнасьці | беларускі грамадзкі дзяяч |
---|---|
Дата нараджэньня | 24 лютага 1902 |
Месца нараджэньня | Крынкі, Гарадзенскі павет, Гарадзенская губэрня, Расейская імпэрыя |
Дата сьмерці | 19 лютага 1979 |
Месца сьмерці | Зэльва, Гарадзенская вобласьць, БССР |
Месца пахаваньня | |
Месца вучобы | |
Занятак | лекар |
Дзеці | Юрка Геніюш |
Янка Геніюш, Іван Пятровіч Геніюш (24 лютага 1902, Крынкі, Гарадзенскага павету, цяпер — Сакольскі павет, Падляскае ваяводзтва) — 19 лютага 1979, Зэльва) — беларускі грамадзкі дзяяч, ахвяра палітычных рэпрэсій, муж паэткі Ларысы Геніюш.
Пасьля школы паехаў у Прагу. Паступіў у Карлаўскі ўнівэрсытэт, пасьля яго заканчэньня атрымаў мэдыцынскую адукацыю докатара-вэнэроляга.
У 1935 годзе ажаніўся з Ларысай Міклашэвіч (паэтка Ларыса Геніюш). У той самы год у іх нарадзіўся сын Юрка Геніюш.
Сябраваў з многімі беларускімі дзеячамі, што жылі ў Празе, у тым ліку і кіраўніцтвам БНР. Актыўны сябра Праскага камітэта Беларускай народнай самапомачы.
Пад час нямецкай акупацыі, на беларускім сходзе адмовіўся падпісаць тэлеграму да Адольфа Гітлера. Аднак Ермачэнка падрабіў пад капірку подпісы ўдзельнікаў сходу і даслаў тую тэлеграму. Пасьля яна трапіла ў Маскву і на падставе яе спадара Генюіш судзілі.
У 1943 годзе Янка Геніюш трапляе ў Беларусь у Слонім. Працуе тамака гебіткамісарарцтам (кіраўнік райздрава). Пасьля канфлікту са слонімскім гебіткамісарам Эрэнам (Сп. Янка запытаўся ў таго, хто на гэтай зямлі гаспадар), Геніюшу давялося пераехаць у Баранавічы. Ад большых наступстваў яго выратавала «слава» падпісанта тэлеграмы да Гітлера.
У 1948 годзе Янка Геніюш разам з жонкай Ларысай, былі арыштаваныя і вывезеныя ў СССР. Тамака яны незаконна былі пазбаўлены чэхаславацкага грамадзянства і асуджаныя Вярхоўным судом БССР на 25 год. Частку тэрміну адбыў на Варкуце. Пасьля сьмерці Сталіна пераведзены ў Мардовію.
Сям’я Геніюшаў была датэрмінова вызвалена ў 1956 годзе. Аднак ім не дазволілі вярнуцца ў Чэхаславаччыну. Ларыса Геніюш не прыняла савецкага грамадзянства да канца жыцьця. Мела пашпарт СССР са штампам «неграмадзянін СССР». Геніюшы пасяліліся ў Зэльве ў хаце бацькі Янкі па вуліцы Савецкай, 7а.
Сам Янка Геніюш ўладкаваўся працаваць ў мясцовы шпіталь і паліклініку. У яго кабінэце вісеў партрэт Францішка Скарыны. Добра разьбіраўся ў нэўралёгіі, сэксалёгіі, вэнэрычных хваробах. Працаваў хірургам і тэрапэўтам.
У госьці да Геніюшаў часта прыяжджалі госьці, былыя палітзьняволеныя і літаратары: Мікола Канаш, Пятро Рашэтнік, Уладзімер Караткевіч, Алег Лойка, Данута Бічэль, Юрка Голуб, Алесь Траяноўскі і шмат іншых.
На пахаваньне Янкі Геніюша зьехалася шмат народу. Андрэй Вайтовіч са Слоніма зрабіў па ім помнік. Пасьля сьмерці Ларысы Геніюш на магіле паставілі новы, агульны.