Гама (літара)

Gamma uc lc

Γ, γ (грэц. Γάμμα, трансьлітарацыя з грэцкай мовы — Кгамма, альбо Ґамма; сучасная транскрыпцыя — Гама) — 3-я літара грэцкага альфабэту. У сыстэме грэцкага альфабэтнага запісу лікаў мае лікавае значэньне 3. Паходзіць ад фінікійскае літары — Гімел. Ад літары Ґамма паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.

Перадае зычны гук Г-выбухны [Ґ] (гук Г-фрыкатыўны [Г] у грэцкай мове можа граматычна утварацца перад некаторымі галоснымі у пачатку словаў, што, напрыклад, датычыцца грэцкай літары Η, η). Літара Ґамма зьяўляецца граматычным адпаведнікам старабеларускага двузнака [Кг] і літары Ґ, з той прычыны, што яна традыцыйна перадавалася сродкам літары G у сыстэме грэка-лацінскай трансьлітэрацыі, а двузнак [Кг] у сваю чаргу зьяўляўся транскрыптам літары G. Аднак, у сучасным грэцкім вымаўленьні сустракаецца і фрыкатыўнае вымаўленьне гэтае літары, і у найбольш раньніх старабеларускіх крыніцах, у якіx яшчэ не была распаўсюджана зьява лацінска-беларускай трансьлітэрацыі, літара Ґамма у запазычаных словах перадавалася сродкам літары Г.