Пажытнік блакітны
Пажытнік | |
Марфалёгія тыповага прадстаўніка роду — грэцкага сена | |
Клясыфікацыя | |
---|---|
Надцарства | Эўкарыёты |
Царства | Расьліны |
Аддзел | Кветкавыя расьліны |
Кляса | Двухдольныя |
Атрад | Бабовакветныя |
Сямейства | Бабовыя |
Падсямейства | Стручковыя |
Трыба | Trifolieae |
Род | Пажытнік |
Від | Пажытнік блакітны |
Бінамінальная намэнклятура | |
Trigonella caerulea L. | |
Пажы́тнік блакі́тны, Трыганэ́ла, Грэ́цкае се́на (па-лацінску: Trigonella coerulea) — аднагадовая травяністая расьліна сямейства бабовых.
Радзіма — Балканскі паўвостраў, Каўказ, Паўднёвая Азія. Быў вядомы ўжо ў Старажытным Эгіпце. У Беларусі часам культывуюць як кармавую расьліну. Сьцябло простае вышынёй 30—100 см, з узьнятымі ўверх галінкамі і прадаўгаватымі востразубымі сіне-блакітнымі лістамі. Мае рэзкі спэцыфічны пах, пры адварваньні вельмі непрыемны, моташлівы. Цьвіце ў чэрвені — ліпені. Плод — струк. Насеньне мае спэцыфічны прана-грыбны смак.
Фармацэўтычная прамысловасьць выпускае араматызаваны парашок з насеньня пажытніку блакітнага, які прымаюць па адной кававай лыжачцы перад ежай для паляпшэньня страваваньня. Пажытнік блакітны лічыцца выдатным танізатарам, сродкам лекаваньня парушэньня абмену рэчываў, здаўна выкарыстоўвалася жанчынамі на Ўсходзе як сродак супраць хударлявасьці; уваходзіць у склад некаторых сучасных аральных кантрацэптываў.
Можна дадаваць у хатнія кансэрвы з садавіны. Пажытнік блакітны — важны кампанэнт аджыкі, кары й іншых усходніх прыправаў, гэтак званага “зялёнага” сыру (паводле Ганны Цюндзявіцкай, звычайнага ў Беларусі ў сярэдзіне XIX стагодзьдзя).