Джордж Гамаў

Джордж Гамаў
па-расейску: Гео́ргий Анто́нович Га́мов
Дата нараджэньня	4 сакавіка 1904(1904-03-04)[…]
Месца нараджэньня	Адэса, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	19 жніўня 1968(1968-08-19)[…] (64 гады)
Месца сьмерці	Булдэр[d], ЗША
Месца пахаваньня	Green Mountain Cemetery[d]
Месца вучобы	Фізыка-матэматычны факультэт Санкт-Пецярбурскага ўнівэрсытэту[d] Адэскі нацыянальны ўнівэрсытэт імя І. І. Мечнікава[d] Санкт-Пецярбурскі дзяржаўны ўнівэрсытэт
Занятак	фізык, вынаходнік, пісьменьнік, ядзерны фізык, прафэсар унівэрсытэту, касмоляг, біяхімік, астраном, астрафізык
Навуковая сфэра	тэарэтычная фізыка, астрафізыка[d], ядзерная фізыка, physical cosmology[d], біяхімія, літаратурная дзейнасць[d], навуковая літаратура[d], навукова-папулярная літаратура[d] і літаратура для дзяцей і моладзі[d]
Месца працы	Гётынгенскі ўнівэрсытэт, Інстытут Нільса Бора, Лябараторыя Кавендыша, Унівэрсытэт Джорджа Вашынгтона, Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Бэрклі Унівэрсытэт Каларада, Boulder
Вядомы як	аўтар канцэпцыі рэліктавага выпрамяненьня, квантавае тунэляваньне, Вялікі выбух
Сябра ў	Акадэмія навук СССР, Амерыканскае фізічнае таварыства[d] і Нацыянальная акадэмія навук ЗША
Навуковы кіраўнік	Аляксандар Фрыдман[d] і Yurii Aleksandrovich Krutkov[d]
Вучні	Ральф Альфэр
Дзеці	Igor Gamow[d]
Узнагароды	Прэмія Калінгі[d] (1956) сябра Амэрыканскага фізычнага таварыства[d]
Джордж Гамаў у Вікісховішчы

Джордж Гамаў (па-ангельску: George Gamow; па-расейску: Георгий Антонович Гамов; 4 сакавіка [ст. ст. 20 лютага] 1904, Адэса, Расейская імпэрыя — 19 жніўня 1968, Булдэр, ЗША) — амэрыканскі і расейскі фізык і адмысловец у галіне касмалёгіі.

Біяграфія

Нарадзіўся у Адэсе ў сям’і настаўнікаў (у 1904 Расейская імпэрыя, цяпер Украіна). У школе захапіўся астраноміяй, вывучаў зорнае неба ў свой маленькі тэлескоп, які ён атрымаў у падарунак ад свайго бацькі на трынаццацігодзьдзе. У 1921 годзе паступіў на матэматычнае аддзяленьне фізыка-матэматычнага факультэта Адэскага ўнівэрсытэту. Падпрацоўваў у Адэскай астранамічнай абсэрваторыі. Вучыўся ў Санкт-Пецярбурскім дзяржаўным ўнівэрсытэце, у якім вучыўся ў Аляксандра Фрыдмана. Падчас працы ў Гётынгенскім унівэрсытэце ў 1928 годзе распрацаваў тэорыю альфа-распаду праз зьяву квантавага тунэляваньня. Пазьней працаваў у Інстытуце Нільса Бора ў Капэнгагене, дзе распрацаваў кропельную мадэль атамных ядзраў цяжкіх элемэнтаў. У 28 гадоў быў абраны сябрам-карэспандэнтам Акадэміі Навук СССР (самы малады за ўсе часы). У 1933 годзе зьехаў у ЗША, дзе пражыў палову жыцьця. У 1936 сумесна з Э. Тэлерам распрацаваў тэорыю бэта-распаду. У 1942 годзе распрацаваў тэорыю чырвоных гігантаў. У 1948 годзе разам з Ральфам Альфэрам прапанаваў тэорыю ўтварэньня элемэнтаў у Сусьвеце, паводле якой ядры пасльядоўна захоплівалі нэўтроны. У 1954 годзе прапанаваў канцэпцыю генэтычнага коду, паводле якой інфармацыя захоўваецца ў выглядзе пасьлядоўнасьцей трыплетаў. Ад 1956 году працаваў прафэсарам Унівэрсытэту Каларада, Boulder. Аўтар навукова-папулярных кніг «Стварэньне Сусьвету» (1952), «Зорка па імені Сонца» (1964) ды інш. Дасьледаваў утварэньне зорак, утварэньне цяжкіх ядраў у зорках.

Вонкавыя спасылкі

• George Gamow Encyclopedia Britannica Праверана 21 верасьня 2023 г.
• Измайлов Г. Н. (11 кастрычніка 2022) Гамов Георгий Антонович Большая российская энциклопедия: научно-образовательный портал