Ян ад Крыжа

Ян ад Крыжа
	Ян ад Крыжа
Дата нараджэньня	24 чэрвеня 1542
Месца нараджэньня	Фантыверас[d], Кастыльскае каралеўства[d], Кастыльская карона[d];
Дата сьмерці	14 сьнежня 1591[…] (49 гадоў)
Месца сьмерці	Убеда[d], каралеўства Хаэну[d], Кастыльская карона[d];
Прычына сьмерці	стрэптакокавая інфэкцыя[d]
Месца пахаваньня	Sepulcher of San Juan de la Cruz[d];
Месца вучобы	Саляманскі ўнівэрсытэт[d];
Занятак	пісьменьнік, паэт, каталіцкі сьвятар
Жанры	паэзія
	Ян ад Крыжа ў Вікісховішчы

Ян ад Крыжа (па-гішпанску Juan de la Cruz, сапраўднае імя Хуа́н дэ Е́пэс А́льварэс, па-гішпанску Juan de Yepes Álvarez) (24 чэрвеня 1542 - 14 сьнежня 1591) — каталіцкі сьвятар, сьвяты, манах ордэну кармэлітаў, адзін з найярчэйшых прадстаўнікоў гішпанскай хрысьціянскай містыкі.

Нарадзіўся ў сям'і гандляра шоўкам Гансала дэ Епэса і Каталіны Альварэс. Зь сямнаццаці год працаваў у шпіталі, паралельна з гэтым вучыўся ў езуіцкім каледжы. У дваццаць адзін год стаўся манахам ордэну кармэлітаў, дзе прыняў імя брат Ян ад сьвятога Мація. Працягнуў багаслоўскую адукацыю ва Ўнівэрсітэце Саламанкі. Яшчэ ня скончыўшы навучаньне, пачаў ужо і сам выкладаць. Рукаўскладзены ў сьвятара ў 1567. У тым жа годзе пазнаёміўся са сьвятою Тэрэзаю ад Езуса, рэфарматаркаю жаночае часткі ордэну, і натхніўся ейнымі ідэямі.

У лістападзе 1568 разам з яшчэ трыма манахамі ордэну ён заснаваў маленькую манаскую супольнасьць, якая ў хуткім часе атрымала празваньне «басаногія кармэліты», бо яны сапраўды не насілі абутку і жылі ў асаблівае беднасьці. У той час сьв. Ян і зьмяніў імя на тое, пад якім мы ведаем яго сёньня — Хуан дэ ла Крус, Ян ад Крыжа. Рэформы Тэрэзы сустрэлі супраціўленьне старой часткі ордэну, «абутых кармэлітаў». У 1576 яны арыштавалі сьв. Яна і пэўны час трымалі яго ў маленькай келейцы аднога са сваіх кляштароў, але ён здолеў уцячы на поўдзень Гішпаніі, да сваіх аднадумцаў. Супрацьстаяньне скончылася ў 1580, калі Папа надаў басаногім кармэлітам пэўную незалежнасьць ад абутых.

Памёр сьв. Ян 14 сьнежня 1591. У 1726 ён быў кананізаваны, а ў 1926 абвешчаны настаўнікам Царквы.

Літаратурныя працы

Сьв. Ян ад Крыжа пакінуў пасьля сябе больш як 2000 вершаў і тры багаслоўскія трактаты, найбольш вядомы зь якіх — Узыходжаньне на гару Кармэль. Ягонае творчасьць грае вялікую ролю ў разьвіцьці гішпанскае літаратуры.

Найважнейшыя творы:

Узыходжаньне на гару Кармэль (Subida del monte Carmelo)
Цёмная ноч душы (Oscura noche del alma)
Духоўны гімн (Cantico espiritual)
Жывое полымя любові (Llama de amor viva)

^ BeWeB
^ St. John of the Cross // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ Johannes vom Kreuz // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ John of the Cross // GCatholic.org — 1997.

[_60a355f3c7f8a5c4-1] BeWeB

[_0029571b7ea20b74-2] St. John of the Cross // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_4d262222c88a5909-3] Johannes vom Kreuz // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_fd80b31a8aa160db-4] John of the Cross // GCatholic.org — 1997.

[1]

[2]

[3]

[4]