Шонская мова
Шонская мова | |
chiShona | |
Ужываецца ў | Зымбабвэ |
---|---|
Рэгіён | Паўднёвая Афрыка |
Колькасьць карыстальнікаў | 10 млн — родная мова |
Клясыфікацыя | нігера-кангалескія мовы |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў | Зымбабвэ |
Рэгулюецца |
|
Статус: | 3 шырэйшая камунікацыя[d][1] |
Пісьмо | лацінскае пісьмо |
Коды мовы | |
ISO 639-1 | sn |
ISO 639-2(Б) | sna |
ISO 639-2(Т) | sna |
ISO 639-3 | sna |
Шонская мова або Шона — мова народу шону. Распаўсюджаная ў Паўднёвай Афрыцы, галоўным чынам у Зымбабвэ (дзе яе носьбіты складаюць большасьць). Раней шона мог называцца каранга. Разам з мовай ндэбэлэ й ангельскай — дзяржаўная мова Зымбабвэ. Носьбіты шона складаюць каля 80 адсоткаў насельніцтва Зымбабвэ. Паводле апошніх зьвестак[Крыніца?], усяго носьбітаў розных гаворак шона каля 10 млн.
Шона мае пісьмовыя крыніцы: першыя спробы пісьмовых крыніц адносяцца да пачатку 20-га стагодзьдзя, а сучасны правапіс быў створаны ў 1950-я гады. Першы раман на шона — «Фэса» Саламона Муцвайра выйшаў у 1957 годзе. Шона выкладаецца ў школах як прадмет, але навучаньне на ім не вядзецца. Існуюць навуковыя працы аб шонскае мове, слоўнікі (галоўным чынам шонска-ангельскія). Пісьмовая шонская мова заснаваная на гаворках каранга (вобласьць Масьвінга) і зэзуру (сярэдзіна й поўнач краіны), аднак па закону ўсе гаворкі роўныя і выкладаюцца ў мясцовых школах.
Азбука шонскае мовы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Аснова шонскае мовы лацінская азбука. Сьпіс знакаў:
Знак | Гук |
---|---|
a | /a/ |
b | /б/ |
bh | /бх/ |
ch | /ч/ |
d | /д/ |
dh | /дх/ |
dy | /джк/ |
dzv | /дбз/ |
e | /э/ |
f | /ф/ |
g | /кг/ |
h | /х/ |
i | /і/ |
j | /дж/ |
k | /к/ |
l | /л/ |
m | /м/ |
mh | /мх/ |
n | /н/ |
ng | /нь/ |
o | /о/ |
p | /п/ |
r | /ру/ |
s | /с/ |
sv | /фс/ |
sw | /ску/ |
t | /т/ |
tsv | /тфс/ |
ty | /тжк/ |
u | /у/ |
v | /б/ |
vh | /ух/ |
w | /ў/ |
y | /й/ |
z | /з/ |
zv | /бз/ |
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Shona (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675